Türkçe Bilgi: SM UB-14

'SM UB-14''', Alman UB I tipi bir denizaltıdır. Almanların u-bot adını verdikleri bu denizaltılar, Alman İmparatorluğu Deniz Kuvvetleri olan Kaiserliche Marine'de I. Dünya Savaşı boyunca hizmet vermişlerdi. Bir dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Donanması'nda da görev yapan denizaltının bu dönemdeki adı 'SM U-26''' idi. UB-14 1914 yılının Ekim ayında, Bremen'deki AG Weser tersanesinden satın alındı ve aynı yılın Kasım ayında denize indirildi. 28 metre uzunlukta olup, su altı ve su üstünde sırasıyla 127 ve 141 tondu. Silah olarak başında ikişer adet 450 mm'lik torpido tüpü ve torpido vardı. Ayrıca güvertede bir adet 8 mm'lik makineli tüfek bulunmaktaydı. UB-14 parçalara ayrılarak trene yüklenmiş ve Avusturya'nın Pula Limanı'na getirilerek burada yeniden monte edilmişti. Burada denize indirildi ve 1915 yılı Mart ayında UB-14 olarak Alman İmparatorluğu Deniz Kuvvetleri'nde (Kaiserliche Marine), Üsteğmen Heino von Heimburg komutasında göreve başladı. Ancak Almanya ve İtalya henüz savaşa girmediğinden denizaltı kağıt üstünde Avusturya–Macaristan Donanması emrinde tutuldu. Alman komutan ve mürettebat gemide kaldı ve Alman Donanması'nın Pola Filotillası'nda görev yaptı. Adriyatik'deki ilk devriye görevinde, İtalyan zırhlı kruvazörü Amalfiyi torpilleyip 7 Temmuz 1915'te torpilleyerek batırdı. Aldığı emir üzerine İstanbul Filotillası'na katılmaya giderken

Ege Denizi

'nde İngiliz yolcu gemisi Royal Edwarda rastlayan denizaltı, bu gemiyi torpilleyip batırdı. Kısa süre sonra taarruz ettiği Southlande ağır hasar verirken, önemli sayıda can kaybına yol açtı. Bu üç başarı, I. Dünya Savaşı sırasında u-botların batırdığı ya da ağır hasar verdiği gemiler sıralamasında üstlerde yer almaktadır. İstanbul Filotillası'na katılan UB-14, 1915 yılı Kasım ayında

Marmara

Denizi'nde İngiliz denizaltısı E20yi batırdıktan sonra Karadeniz'de devriye görevi yapmakla görevlendirildi. Karadeniz'deki bu görev UB-14 için verimli geçmedi. Savaşın sonuna kadar kaldığı bu görevde sadece üç gemi batırdı. Savaş sona erdiğinde Sivastopol'da silahtan arındırıldı ve 1918 yılının Kasım ayında Sivastopol'dan kaçmanın bir yolunu buldu. Daha sonra Malta'da terk edildi. Enkazı dalgıçlar tarafından bulundu ve pervanesindeki işaretler sayesinde geminin kimliği tespit edilebildi. UB-14, daha sonra 1920 yılında hurdaya çıkarıldı. UB-14 kariyeri boyunca 22 devriye görevine çıkmış olup 1–24 Temmuz 1915 tarihleri arasında Pola Filotillası'nda, 24 Temmuz 1915–11 Kasım 1918 tarihleri arasında ise İstanbul Filotillası'nda görev yaptı. Bu eksikliği gidermek için Proje 34 olarak tanımlanan bir proje, 1914 yılı Ağustos ayı ortalarında uygulamaya konuldu. Proje, demir yoluyla parçalar halinde operasyon limanına taşınabilecek ve orada kısa sürede monte edilebilecek görece küçük bir seri denizaltı (UB I olarak sınıflandırılmıştı) üretme girişimiydi. Bu tip denizaltıların demir yoluyla taşınabilir olmasının istenmesi, büyüklükleri yönünden sınırlama getiriyordu. Bu sınırlamalara göre üretilen denizaltılar 28 metre boyunda ve 125 ton civarında olmalıydı. Ayrıca iki torpido tüpü gibi bir sınırlama da vardı. UB-14, bu sipariş üzerine 9 Kasım'da kızağa kondu. Denize indirilişi ve göreve alınışı UB I tipindeki denizaltıların büyük çoğunluğu demir yoluyla görev yapacakları limanlara taşındı, orada monte edilip denize indirildi ve test edildi. Her denizaltı, ortalama on beş parça halinde sekiz vagona yükleniyordu. Bu tip denizaltıları demir yoluyla nakletmek, bazı parçaların yolda hasar görmesine de neden olmuştu. UB Ilerin ulaştıkları limandaki montaj işlemleri genellikle iki ya da üç haftayı almaktaydı. Monte edilmelerinin ardından denizaltılar, bu limanlarda operasyonlara katıldılar. Ancak UB-14, bu serinin kullanılmasının amaçlandığı denizler dışında görevlendirilmiş bir modeldi. Sayıca az denizaltıya sahip olan Avusturya-Macaristan Donanması'nı bu yönden desteklemek için Almanya, aralarında UB-14ün de bulunduğu bazı UB I tipi denizaltıları demir yoluyla Pula Limanı'na gönderdi. İtalya Krallığı, İtilaf Devletleri yanında savaşa girip Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na savaş ilan ettikten sonra dahi, Adriyatik Denizi'nde Avusturya Donanması duruma hakimdi. Fransız Donanması'na bağlı gemiler Otranto'dan Adriyatik'e girmemeyi, ablukada kalmayı tercih ediyorlardı. Ancak Avusturya Donanması'nda az sayıda denizaltı buluması, Almanya'nın denizaltı yönünden bölgeyi desteklemeye karar vermesinde etkili oldu. UB-14 tren üstündeyken von Heimburg ve gemi mürettebatı yine Pula'daki UB-15e atandı. UB-15 geçici olarak Alman Donanması'ndaydı, daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Donanması'na U-11 olarak katılacaktı. Von Heimburg, Alman mürettebatı ve bu sularda onlara rehberlik eden bir Avusturyalı subayla birlikte UB-11le deneyim kazandılar. Denizaltının ilk seferinde bir İtalyan denizaltısı olan Medusa'yı 1 Haziran 1915 günü batırdılar. UB-15, 14 veya 16 Haziran'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Deniz Kuvvetlerine devredildi. Von Heimburg ve mürettebatı 21 Haziran'da, montajının tamamlanmasına kısa bir süre kalan UB-14ü teslim aldılar. Montajı tamamlanan UB-14, 1 Temmuz'da Alman Pola Filotillası'na katıldı ve kısa süre sonra ilk devriye görevine çıktı. İtalyan görev kuvveti 7 Temmuz sabahının erken saatlerinde geri çekilirken, UB-14 Venedik'in yaklaşık olarak 20 deniz mili açığında bulunuyordu. Şafakta İtalyan zırhlı kruvazörü Amalfinin rotası UB-14ün taarruz menzili içine düşmüş ve denizaltı tarafından torpillendi. Amalfi kısa sürede iskele tarafına yan yatmaya başladı ve 30 dakika içinde, mürettebatından 67 kişiyle birlikte battı. Bu sırada UB-14 de herhangi bir şekilde hasar görmeden o çevreden uzaklaşmıştı. Ege Denizi Enver Paşa ve diğer Osmanlı liderleri, Gelibolu Yarımadası ve Çanakkale Boğazı girişi açıklarında Osmanlı mevzilerini top ateşine tutan Birleşik Filo'ya karşı, müttefikleri Almanya ve Avusturya'dan denizaltı gönderilmesini talep etmişti. Alman Yüksek Komutanlığı bu isteğe olumlu yanıt verirken; UB-14e, İstanbul'da teşkil edilen İstanbul Filotillası'na katılmasını emretti. Böylece UB-14; UB-7, UB-8, UC-15, UC-15 ve U-21 ile aynı birliğe katıldı. Denizaltının menzili yakıt ikmali yapabileceği ilk liman olan Bodrum'a kadar bile uzanmadığından Pula Limanı'ndan bir Avusturya destroyerinin yedeğinde olarak 15 Temmuz 1915 günü hareket etti. Von Heimburg, Kandelioussa'nın altı mil kadar batısında iki torpidosundan birini bir deniz mili mesafeden ateşledi. Torpido, Royal Edwardın kıç tarafında infilak etti Robert Hendrickson'a göre 1.386, Martin Gilbert'e göre ise 1.865'ti. Yakında bulunan iki Fransız muhribinden kurtulmaya çalışırken UB-14ün pusulası yeniden arıza yaptı. Bu nedenle Bodrum Limanı'na dönmek zorunda kalan denizaltı, 15 Ağustos sabahı limana girdi. Diğer taraftan Royal Edward da 11.117 tonluk bir gemi olarak I. Dünya Savaşı sırasında u-botlar tarafından batırılan büyük gemiler arasında yer almaktadır. Torpido Southlandin sancak baş omuzluğunda infilak ederken, tekne derhal sancak tarafına yatmaya başladı. Güvertedekiler filikalarla gemiyi terk ederken, gönderilen ikinci torpido az bir farkla gemiyi ıskaladı. Civardaki İngiliz su uçağı taşıyıcı olarak kullanılan Ben-my-Chree bölgeye geldi ve sudan 700 kadar kişiyi kurtardı. Southlande, mürettebata yardım etmesi için 40 gönüllü çıkarıldı. Gemi, Ben-my-Chreenin yedeğinde Limni sahiline kadar çekilerek batmaktan kurtarılırken; olayda kırktan fazla kişi yaşamını yitirmiştir. Gemi ağır hasar görmüş olmasına karşın onarıldı ve daha sonra yeniden hizmete alındı. Southland saldırısının ardından UB-14te de bir arıza baş gösterdi. İstanbul'a gitmeden önce Çanakkale Limanı'na yanaşan denizaltı, burada onarım gördü. Onarımdayken, 4 Eylül'de Çanakkale Boğazı'na giren İngiliz E7nin Nara Burnu açıklarında denizaltı ağ engeline takılmış olduğu haberi geldi. Von Heimburg ve birkaç adamı, bir tekneyle denizaltının belirlendiği bölgeye, Türk denizcilerinin çabalarına yardımcı olmak üzere geldi. Ağa bağlı birkaç mayın patlatıldıysa da ağda kullanılan mayınlar sahile uzanan kablolara bağlı, elektrik gerilimiyle patlatılan mayınlar olduğundan bundan bir sonuç elde edilemedi. Bunun üzerine von Heimburg ve ekibi, bir metal sesiyle karşılaşana kadar suyu çekülle taradılar. Bunun üzerine, E7nin saptanan yerinde suya su bombaları bırakıldı. Bu su bombalarının yakında patlaması üzerine E7nin komutanı yüzeye teslim olma emri verdi. Von Heimburg ve ekibi hızla bölgeden uzaklaşırken, Osmanlı sahil bataryaları da kaçmaya çalışan denizaltıya ateş açtılar. Birçok kaynakta E7nin Osmanlı sahil bataryalarının ateşi sonucunda battığı ifade edilmektedir. Karadeniz'de birinci görevlendirilişi Çanakkale'de onarımı tamamlanan denizaltı, buradan İstanbul'a hareket etti. Daha sonra, 3 Ekim'de görevlendirildiği Karadeniz'de devriye görevlerine başladı. Rusya'nın bir deniz üssü ve tersane merkezi olan Herson'un 24 deniz mili güneyinde el konulmuş bir Belçika gemisi olan Apscheron'u 8 Ekim'de torpilledi. İstanbul'a 19 Ekim'de dönen UB-14, Karadeniz'deki ikinci seferi için hazırlandı. Ancak hazırlıkların tamamlanmasından kısa bir süre önce Karadeniz'den alınarak

Marmara

Denizi'nde görevlendirildi. Hazırlıklar 5 Kasım'da tamamlanıp,

Marmara

Denizi'ne açıldı. Marmara Marmara'daki görevi sırasında 30 Kasım'da limandayken, Çanakkale Boğazı'ndan

Marmara

'da operasyon yapmak için geçen Fransız Turquoise denizaltısının ele geçirilmiş olduğu haberi aldı. Fransız denizaltısı ve gemideki gizli belgeler mürettebat tarafından imha edilemeden ele geçirilmişti.) bir tuzak kurmak ve İngiliz denizaltısını imha etmekle görevlendirildi. Denizaltı, yoldayken halen geçerli olan İngiliz şifresini kullanarak bir de radyo mesajı gönderdi. Buluşma noktasına 6 Kasım 1915 günü ulaşan UB-14, U20yi gördü ve periskop derinliğinde yaklaşarak 500 metreden saat 17:16'da bir torpido ateşledi. İngiliz mürettebat torpidoyu fark ettiyse de önlem almak için yeterli zaman bulamadı. Torpido, denizaltının kontrol kulesinde patladı ve denizaltıyı mürettebattan 21 kişiyle birlikte batırdı. UB-14 ise, denizden aralarında komutanlarının da olduğu dokuz kişiyi kurtardı. 1916 yılının Şubat ayında tekrardan göreve getirildi. UB-14ün Karadeniz'de Kasım 1915'ten Mayıs 1916'ya kadarki devriye görevlerinde herhangi bir zafer kaydı yoktu. Denizaltı, Haziran ayı başlarında İstanbul'a döndü. Haziran'ın 17'sinde von Heimburg, yeni göreve alınacak olan UC-22nin komutasını üstlenmek üzere Almanya'ya çağrıldı. UB-14ün komutası ise Kurt Schwarz'a verildi. Bu görev, Schwarz'ın ilk u-bot komutanlığı olacaktı. Schwarz'ın komutayı devralmasından kısa bir süre sonra UB-14, Temmuz ayı Karadeniz seferi için denize açılan bir Osmanlı filosunda destek görevi aldı. Filoda Yavuz ve Midilli kruvazörleri de bulunmaktaydı. Sivastopol'daki Rus Donanması'nın girişebileceği bir karşı hareketi darbelemek için UB-14, Sivastopol açıklarında pusuya gönderildi. Rus filosu harekete geçtiğinde Schwarz, İmperatritsa Mariya adlı Rus zırhlısına bir torpido saldırısında bulundu. Ancak zırhlıyı koruma görevindeki muhripler tarafından bu saldırı atlatıldı. Romanya'nın İtilaf Devletleri yanında 1916 yılı Ağustos ayında savaşa girmesinden sonra Alman orduları kısa sürede ülkeyi istila etmişti. Buna bağlı olarak Rus Amiralliği 1916 yılının ikinci yarısında tüm dikkatini Karadeniz'in batı tarafında yoğunlaştırdı. Diğer taraftan Alman denizaltıları, Karadeniz'de etkili olamıyordu. Bu yüzden sınırsız denizaltı savaşının yeniden alevlendiği 1917 Şubat'ında, denizaltıların daha yoğun bir deniz trafiği olan Akdeniz'e kaydırılması tercih edildi. Kısa süre sonra UB-14, bu yılın Karadeniz'deki ilk Alman devriye görevine çıktı. Bu seferi sırasında UB-14, 5 Haziran'da Poti'nin kuzeyinde 155 tonluk Rus gemisi Karasundayı torpilleyerek batırmayı başardı. Bu başarı UB-14ün son zaferi oldu. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin 3 Mart 1918'de İttifak Devletleri'yle Brest Litovsk Barış Antlaşması'nı imzalamasıyla savaştan çekilmesinden kısa süre sonra İttifak güçleri Sivastopol Limanı'nı kuşattı ve bir müddet sonra işgal ettiler. UB-14, 11 Kasım'da savaşı sona erdiren ateşkes antlaşması imzalandığında Sivastopol'daydı. Sivastopol, 25 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri'nin kontrolüne geçti. UB-14 ise 1919 yılının ilk aylarında Karadeniz'e kaçmayı başardı. Denizaltı, daha sonraları Malta'da terk edilmiş olarak suda bulundu. Dalgıçlar tarafından pervanesindeki işaretlerden UB-14 olarak tanımlandı. Notlar ;Genel * * * * * * * * Robert Gardiner, Conway's All the World's Fighting Ships, 1906–1921 Annapolis, Maryland: Naval Institute Press (1985) * Robert Grant, U-boat Hunters: Code Breakers, Divers and the Defeat of the U-boats, 1914–1918 Annapolis, Maryland: Naval Institute Press (2003) * Cecil R. Stern, The Hunter Hunted: Submarine Versus Submarine: Encounters from World War I to the Present Annapolis, Maryland: Naval Institute Press (2007) * Leonard Piper, The Tragedy of Erskine Childers London: Hambledon Continuum (2007) * James Wise, Scott Baron, Soldiers Lost at Sea: A Chronicle of Troopship Disasters Annapolis, Maryland: Naval Institute Press (2004) * V. E. Tarant, The U-Boat Offensive: 1914–1945. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press (1989) * Dwight R. Messimer, The U-Boat Offensive: 1914–1945 Annapolis, Maryland: Naval Institute Press (2002) * Lawrence Sondhaus, The Naval Policy of Austria-Hungary, 1867–1918: Navalism, Industrial Development, and the Politics of Dualism West Lafayette, Indiana: Purdue University Press (1194) * ;Özel
Kaynaklar
Vikipedi

Sm Ub-14

Sm Ub-14 Hakkında Detaylı Bilgi

Ege Denizi

Marmara

Marmara

Marmara

Marmara

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar