Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Taçküre Kütle Atımı

Kısaca: Taçküre kütle atımı ((TKA), İng. ''coronal mass ejection'' (CME)), Güneş'in taçküresinde manyetik alan karışımları nedeniyle oluşan ve uzaya büyük kütlede plazma fırlatılmasına sebep olan bir Güneş patlamasıdır. Güneş'ten çok uzakta bulunan etkileri araştırıldığında bunlara ''gezegenlerarası'' TKA (GTKA, İng. ICME) de denir. ...devamı ☟

Taçküre kütle atımı
Taçküre Kütle Atımı

Taçküre kütle atımı ((TKA), İng. coronal mass ejection (CME)), Güneş'in taçküresinde manyetik alan karışımları nedeniyle oluşan ve uzaya büyük kütlede plazma fırlatılmasına sebep olan bir Güneş patlamasıdır. Güneş'ten çok uzakta bulunan etkileri araştırıldığında bunlara gezegenlerarası TKA (GTKA, İng. ICME) de denir. Çıkış noktası genelde patlamalarına flare (İng. parlak, titreyerek yanan ışık) denilen Güneş lekeleridir. Fırlatılan plazma başlıca elektronlar, protonlar ve az yüzdede de Helyum, Oksijen ve Demir gibi ağır elementlerden oluşur. Muhtemelen manyetik alanların birleşimi bu tür fırlatımlara nedendir. Taçküre kütle atılımlarının sıklığı güneşsel etkinliğe bağlıdır. Güneş lekesi minimumunda maksimuma göre his edilir derecede daha enderdirler. Günlük ortalama sıklığı 0,5olayla 6olay arasıdır.. Sayıların dağılımı mikyas kanununa uyar. Güneş'ten bakıldığında Dünya, 17.6" olan bir açıyla görülmektedir. Dünya'ya doğru fırlayan sayıdaki TKA'lar, dünyaetkili (Alm. geoeffektiv) diye adlandırılırlar. Dünyaetkili bir TKA, Manyetosfer ve İyonosfer'imizi etkiler. Gündüz tarafında Manyetosfer sıkıştırılırken gece tarafında kuyruk şeklindeki uzantısı daha uzar. Bu sırada büyük miktarda enerji serbest bırakılmaktadır. Bu enerji bunların arasında göze çarpan kutup ışınlarını ortaya çıkarır. TKA'lar yapay uydulara zarar verebilir. Artan elektron yoğunluğundan dolayı İyonosfer'den yansıyan yayınlar etkilenir. 1859'da şiddetli bir Güneş rüzgarı, İsveç ve A.B.D.'de yangınlara yol açmıştı. Atmosfer'deki kuvvetli elektrik akımları telegraf tellerinde akımlar indüklemişti. Şimdi NASA, benzer bir durumda 1 ila 2 trilyon Amerikan doları tutarında bir zarar olabileceğini tahmin etmiştir. Bu yıllar için yapılan tahminlere göre 2012 sonuyla 2013 başı arası Güneş rüzgarı tehlikesi artacaktır. Resim:Mass eject.png|Uygun flare'iyle bir taçküre kütle atımı Resim:171879main_LimbFlareJan12_lg.jpg|"Yanan plasma" Resim:LASCO20011001.gif|TKA animasyonu Kaynaklar * H. Kunow: Coronal mass ejections. Springer, Berlin 2006, ISBN 978-0-387-45086-5 * Kenneth Dere: Coronal and stellar mass ejections. Cambridge Univ. Press, Cambridge 2005, ISBN 0-521-85197-1 Dış bağlantılar * The Solar Mass Ejection Imager * NASA 29 Mayıs 2009 için yapılmış Güneş rüzgarı raporu

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.