Tarih||Türk Dünyası||Genel Tarih |
İ.Ö 334 || ||İskender`in Asya`yı fethi. |
İ.Ö. 3.yy || En eski Türk-Moğol sözcüğünün kullanımı.|| |
İ.Ö. 221 || || Ts`in-che Houang-ti, Çin imparatoru. |
İ.Ö. 210 || Hiong-nu konfederasyonu lideri Teu-man`ın ölümü.|| |
İ.Ö 206-220 || || Çin`deki Han hanedanlığı. |
İ.Ö 201 || Türkçe konuşan Kırgız halkından ilk kez söz edilmesi.|| |
İ.Ö. 177-165 || Yüe-çilerin Kansu`dan Baktriane`ye sürülmeleri ve oradaki Helen krallığını ortadan kaldırmaları.|| |
İ.Ö 166||Hiong-nuların Çin akınları.|| |
İ.Ö 138-126||Baktriane`de Çang Kien elçiliği; Çin-İran ilişkileri.|| |
İ.Ö. 49||Çi-çi`nin Talas`a göçü.|| |
İ.Ö 48|| ||Sezar`ın Mısır`a gidişi. |
İ.Ö. 31-41|| ||Augustus`un imparator oluşu. |
İ.S. 48||Hiong-nuların iki krallığa bölünmeleri.|| |
93||Hiong-nuların Sienpiler tarafından yenilmeleri.|| |
II.yy||Hunlar Aşağı Volga`da?|| |
224|| ||İran`da Sasani imparatoru.|| |
260||Şan-si`nin kuzeyinde Tabgaçlar.|| |
306-337|| ||Konstantinos.|| |
308-350||Kuzey Çin`de Hiong-nu krallıkları.|| |
317|| ||Çinlilerin Nanking`e çekilmesi. |
330|| ||İznik Konsili.|| |
374-375||Hunların Don`u geçişi.|| |
386-409||Tabgaçlar Kuzey Çin`de.|| |
395|| ||Bizans, Roma`nın ikinci başkenti. |
402||Juan-Juan (Avarlar) imparatorluğunun kuruluşu.|| |
406||Cermenler`in Ren`i geçişi.|| |
422||Lo-yang`ın Tabgaçlar tarafından alınışı.|| |
427||Romalılar ve Hunların ittifakı.|| |
440||Eftalit (Ak Hun) istilalarının başlaması.|| |
451||Atilla Galya`da.|| |
476|| ||Batı Roma İmparatorluğunun sonu. |
480||Hazar ve Tuna arasında Bulgarlar.|| |
496|| ||Tolbiac zaferi: Kral Clovis`in din değiştirmesi. |
527-568|| ||Bizans İmparatoru Justinianus`un başa gelmesi. |
531-578||Kafkas surlarının İranlı Hüsrev tarafından dikilmesi.|| |
534||Tabgaçların (Vey) dağılması.|| |
552||Tu-kiulerin ayaklanması, imparatorluklarının kurulması.|| |
565||Eftalitlerin (Ak Hun) ortadan kaldırılması. || |
582||Tu-kiu imparatorluğunun dağılması. || |
590-604|| ||Papa I. Gregorius. |
618-907|| ||Çin`deki T`ang hanedanlığının başa gelmesi. |
622|| ||Hicret. |
626-627||Doğu imparatoru Heraklios`un Hazarlardan yardım istemesi.|| |
629-638|| ||Kral Dagobert. |
636-642|| ||Yakın Doğu`da Müslüman Araplar. Sasani İran`ın sonu. |
642||Güneydoğu Avrupa proto-Bulgar imparatorluğunun bölünmesi.|| |
661||Şam`da Emevi hanedanlığı.|| |
674||Türk paralı askerlerinin İslam topraklarındaki varlığı.|| |
680||Balkanlar`da Slav öncesi Bulgarlar.|| |
681-744||İkinci T`ou-kiue imparatorluğu.|| |
732|| ||Charles Martes`in Arapları Poitiers`de yenmesi. |
744-840||Moğolistan`da Uygur İmparatorluğu.|| |
750|| ||Bağdat`ta Abbasi hanedanlığı. |
751||Orta Asya`da Çinliler, Araplar ve Türkler arasında Talas Savaşı.|| |
755||Türk paralı asker Ngan Lu-Şan`ın Çin`deki isyanı.|| |
762-770||Çin Uygurları. Manizmi benimsemeleri.|| |
~780||Kama (Volga) Büyük Bulgaristanı`nın kuruluşu.|| |
785-809|| ||Harun er-Reşid`in Bağdat halifesi oluşu. |
800|| ||İmparator Charlemagne. |
811||Bulgar kralı Krum`un I.Nikephoros`u öldürmesi.|| |
833-882||Samerra`daki paralı Türk askerleri||Abbasi başkenti Samerra. |
840-924||Moğolistan`da Kırgız krallığı. Uygurların Sin-kiang ve Kansu`ya yerleşmeleri.|| |
843|| ||Verdun Antlaşması. |
851-863||Aziz Kyrillos`un Hazarlar`a gelişi.|| |
864-865||I.Boris`in Hristiyanlığı benimsemesi. Balkan Bulgarlarının Slavlaşması.|| |
868-884||Kahire`de Tolunoğulları.|| |
874|| ||İran`da Samanoğulları krallığı. |
880||Raşid el-Türki`nin Yukarı Mısır seferi.|| |
883||Çin`deki Şa-t`o Türkleri.|| |
IX.yy||Güneydoğu Avrupa`da Peçenek egemenliği.|| |
905||Mısır valisi İhşid.|| |
911|| ||Normandiya`daki Normanlar. |
921||İbn Fadlan`ın henüz Müslümanlaşmış Volga Bulgarlarını elçi olarak ziyareti.|| |
-||Alp Tegin`in Gazneli imparatorluğunu kurması. |
907-926|| ||A-pao-ki`nin Çin`i Kitanlara açması. |
923-946||Çin`de Şa-t`o egemenliği.|| |
944-1090||Peçeneklerin ardı kesilmeyen Bizans saldırıları.|| |
963-1025|| ||II. Basileus. |
965||Hazar başkentinin Sviatoslav tarafından alınışı.|| |
969|| ||Mısır`ın Fatimiler tarafından fethi. |
985||Sirderya`da Selçuklular.|| |
987|| ||Fransa kralı Hugues Capet. |
995||Harezmlilerin tek bir devlet çatısı altında birleşmeleri.|| |
999||Karahanlıların Buhara`yı işgali.||İran Sasani kralıığının sonu. |
999-1030||Gazneli Mahmud Hindistan`da.|| |
X. yy sonu||Kaşgar yöresinin Müslümanlaşması. Karahanlılar: Müslüman-Türk imparatorluğu.|| |
1016||Rus ve Bizanslıların Hazarları ortadan kaldırması.|| |
1026-1090||Bizans`a karşı Peçenek saldırıları.|| |
1040||Selçukluların Gaznelileri yenmesi.|| |
1054||Batı ve Doğu Kiliselerinin ayrılması. |
|