Türkiye'de Ansiklopedi

Kısaca: Türkiye'de ilk ansiklopedik telif Taşköprülü'nün "eş-Şakâyıku'n-Nu'mâniyye adlı eseridir. Kâtip Çelebi'nin "Keşfu'z-Zünun en-Esâmi'l-Kütübi ve'l-Fünün"u da İslâm-Türk kültüründe en eski bilgi kaynaklarından biridir. Batı tarzında ise, Ali Suavi "Kamüsu'l Ulüm ve'l-Maarif" isimli eseri 1870'de Ulum gazetesine ek olarak çıkarmış fakat tamamlayamamıştır. ...devamı ☟

Türkiye'de ilk ansiklopedik telif Taşköprülü'nün "eş-Şakayıku'n-Nu'maniyye adlı eseridir. Katip Çelebi'nin "Keşfu'z-Zünun en-Esami'l-Kütübi ve'l-Fünün"u da İslam-Türk kültüründe en eski bilgi kaynaklarından biridir. Batı tarzında ise, Ali Suavi "Kamüsu'l Ulüm ve'l-Maarif" isimli eseri 1870'de Ulum gazetesine ek olarak çıkarmış fakat tamamlayamamıştır. Yağlıkçızade Rıfat "Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafryye"yi (1882-83) telif etmiş; Şemseddin Sami "Kamüsu'I-A'lam"ı (1889-98) yazmıştır ki bu, ülkemizdeki ilk büyük ansiklopedi çalışmasıdır.

1910 yılında ise İstanbul Daru'1-Fünun'un ilk felsefe hocası Emrullah Efendi yönetiminde "Muhitü'l-Maarif"in ilk cildi iki kez yayınlanmıştır. Tek cilt halinde kalmasına rağmen bu eserdeki İslam ile ilgili maddeler, değerli ve önemli bir emek mahsulüdür. Yine yarım kalmış bir teşebbüs, iki ciltte kalan "Yeni Dairetü'I-Maarif"tir. Bunların dışında Ali Seydi, Ali Reşad ve Mehmed İzzet'in "Musavver Dairetü'I-Maarif" adlı ansiklopedinin birinci cildinde kaldıkları görülmektedir.

Türkiye'de Latin harflerine geçildikten sonra basılan ilk ansiklopedik eser İbnü'l- Emin Mahmud Kemal İnal'ın "Son Asır Türk Şairleri" (1930-1942) adlı biyografik çalışmasıdır. Bunu "Hayat Ansiklopedisi" (I932-1936) izlemiştir. Bu ansiklopedi, "American Comptan's Pictured Encyclopedia" ile "American Educator" adlı yabancı ansiklopedilerin esas alınmasıyla hazırlanmıştır. Cumhuriyetin ilk döneminde İbrahim Alaaddin Gövsa'nın "Meşhur Adamlar" (1933-38), Sadettin Nüzhet Ergun'un "Türk Şairleri" (1936-45), İ. Mahmud Kemal İnal'ın "Osmanlı Devrinde Son Sadrıazamlar" (1940-53), Eşref Edip Fergan, İsmail Hakkı İzmirli, Kamil Miras ve Ömer Rıza Doğrul'dan oluşan heyetin hazırladığı "İslam-Türk Ansiklopedisi" ilk ciddi telif edilmiş ansiklopedilerdir. İkinci dönemde, Mustafa Namık Çankı'nın "Büyük Felsefe Lugatı" (1954-59), Sami Öngör'ün "Coğrafya Sözlüğü" (1961), Osman Nebioglu'nun "Türkiye'de Kim Kimdir?" (1960-61), Sadi Kazancı'nın "Türk Hukuk Ansiklopedisiö (1962) adlı çalışmalar önemli ansiklopediler olarak kaydedilebilir.

Üçüncü dönemde ise ansiklopedik yayınlarda büyük bir gelişme görülmektedir. Meydan Larousse, Ana Britannica, Büyük Larousse gibi daha çok Batı kökenli ansiklopediler dilimize kazandırılırken bunlara Türkiye ile ilgili maddeler ayrıca ilave edilmiştir.

Bunların dışında Dergah Yayınları'nın ilk cildi çıktıktan sonra yayını tatil edilen "İslami Bilgiler Ansiklopedisi" ve 1979'da ilk basımı yapılan "Ansiklopedik Büyük İslam İlmihali" ve "Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi" takdire değer çalışmalardır. Yine ilk cildi tamamlanan TDV İslam Ansiklopedisi (1989), 13 cilt halinde yayınlanan Türkiye "Rehber Ansiklopedisi" ile Ötüken Yayınlarının çıkardığı "Yeni Türk Ansiklopedisi" son zamanlarda yapılmış önemli çalışmalardır. Bu ansiklopedilerin en sonuncusu ise elinizdeki "Şamil İslam Ansiklopedisi"dir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Türkiye'de Ansiklopedi
2 yıl önce

ansiklopedistlerdir. Türkiye'de genel ansiklopediler yanında özel dallara (sinema,müzik, tarih, coğrafya, vb.) ayrılmış ansiklopediler de basılmıştır. Bursalı...

Meydan Larousse
2 yıl önce

Meydan Larousse: Büyük Lugat ve Ansiklopedi 1969-1973 arasında 12 cilt halinde yayımlanan Türk ansiklopedisi. Yayıncılar Safa Kılıçlıoğlu, Nezihe Araz...

Vikipedi
2 yıl önce

"Dünya üzerindeki her insana kendi dilinde, en üst kalitede, bedava bir ansiklopedi oluşturma ve dağıtma uğraşısı" olarak tanımlamaktadır. Vikipedi sözcüğü...

10 Ocak, 11 Eylül Saldırıları, 15 Ocak, 16 Kasım, 17 Eylül, 1 Mart, 2001, 2002, 2004, 2005
AnaBritannica
2 yıl önce

Yayınevi tarafından üretilen ve 5 Kasım 1986 tarihinde Türkiye'de yayınına başlanan ansiklopedi. 4 yıl boyunca 64 sayfalık fasiküller halinde yayınlanmıştır...

Türk ansiklopedisi
2 yıl önce

yayınlanmaya başlanmış ve 1985'te tamamlanabilmiş ansiklopedi. Tamamı 33 ciltten oluşmaktadır. Ansiklopedinin birinci cildinin ilk sayfalarında dönemin Cumhurbaşkanı...

Türk ansiklopedisi, İnönü, Hamza Zülfikar, Tahsin Melan, Hasan Eren, İbrahim Alaattin Gövsa, Agah Sırrı Levend
Doğan Kardeş (anlam ayrımı)
6 yıl önce

Yayınları, Doğan Kardeş dergisi ve diğer yan ürünlerini yayımlayan yayınevi. Doğan Kardeş (ansiklopedi), Vahdet Gültekin'in 1972'de hazırladığı ansiklopedi....

Encyclopædia Iranica
6 yıl önce

İran kültür ve tarihi hakkında, 1973 yılında İngilizce bastığı ansiklopedidir. Ansiklopedinin kapsamı sadece İranla sınırlı değildir. İran'dan başka, belli...

Encyclopí¦dia Iranica, İngilizce, İran
Ulûm
6 yıl önce

adlı ansiklopedi, gazetenin eki olarak verildi. 1870 yılında çıkartılmaya başlanan ancak tamamlanamayan 80 sayfalık bu eser, ilk Türkçe ansiklopedi girişimi...