Türkiye Doğal Kaynakları

Madenler: Türkiye maden bakımından zengin bir ülkedir. Fakat madenlerin büyük bir bölümü hammadde veya yarı işlenmiş olarak dış ülkelere satılmaktadır. Metalurji ve diğer endüstrinin temel hammaddelerinden biri durumundaki demir en önemli yeraltı madenlerinden biridir. Genellikle Hekimhan, Balıkesir, Edremit, Düzce, Orta Toroslar, Sivas-Divriği’de “demir”, Kastamonu-Küre, Ergani ve Murgul’da “bakır” (Burada çıkarılan bakır madeninin bir tonunda 12 gram altın, 600 gram gümüş bulunmaktadır.), Ereğli, Hopa, Boçka (Ordu), Sivas-Divriği ve Kütahya’da “manganez”, Kütahya, Denizli, Güleman ve Amanos Dağlarında “krom” (Dümrek krom ocaklarından yılda 22-25 bin ton krom elde edilmektedir.), Soma, Değirmisaz, Tunçbilek, Amasya, Dursunbey, Gönen, Erzurum-Balkay’da “linyit kömürü”, Elazığ’da “kurşunve çinko”, Bolkar Dağlarında “gümüşlü kurşun”, Balya, Bigadiç ve İç Anadolu’nun çeşitli yerlerinde “simli kurşun”, Isparta-Keçiborlu’da “kükürt”, Kütahya, Balıkesir ve Seyidgazi’de “bor minerali”, Marmara Adası, Afyon, Ankara, Sivrihisar, Haymana, Sakarya-Harmantepe, Akyazı, Adana-Toroslar, Maraş-Göksu, Bursa-Orhaneli, Gebze’de “mermer”, Raman, Batman, Garzan’da, “petrol” çıkarılmaktadır: İç Anadolu ve Doğu Anadolu’nun kuzey kısımlarında “kayatuzu yatakları” mevcuttur. Ayrıca Çankırı, Kağızman, Tuz gölü, Oltu ve Ege kıyılarından “tuz” elde edilmektedir.

Türkiye, dünya maden ve hammadde rezervlerinin yaklaşık % 0.3’lük bir bölümüne sahiptir. Kişi başına düşen üretim, dünya ortalamasının üçte biri kadardır. Özellikle lületaşı, bor tuzları, kromit, perlit, antimon, barit, zımpara, manyezit ve mermer açısından dünya kapasitesine göre önemli miktarlarda rezervler mevcuttur. Madenlerin bulunup işletilmesiyle alakalı olarak 1935 yılında Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü(MTA) kurulmuştu. Her ne kadar tabii gaz üretilmekteyse de Türkiye’de bol miktarda çıkarılan taşkömüründen elde edilen gaz üretimi oldukça fazladır. Ayrıca Sarayköy ve çevresinde (Denizli) çıkarılan yüksek sıcaklıktaki su buharında büyük çapta“Jeotermal enerji” kapasitesi vardır. Elektrik üretimi, “beyaz kömür” dediğimiz su gücünden faydalanılarak elde edilen “hidroelektrik santralları” ve katı-sıvı yakıtlardan faydalanarak “termoelektrik santralları” sayesinde sağlanmaktadır. Başlıca büyük termik santralları Tunçbilek, Çatalağzı, Soma, Ambarlı ve Hidroelektrik santralleriyse Hirfanlı, Sarıyar, Keban, Seyhan, Afşin-Elbistan, Kemer veDemirköprü olarak sayılabilir.

Bitki örtüsü: Ülkenin bitki örtüsü genelde üç grupta toplanır.

1. Karadeniz tipi bitki örtüsü: Burada en çok görülen bitki örtüsü ormandır. İklimin müsait olması orman varlığının çokluğunun ana sebebidir. Deniz seviyesinden itibaren başlayan ormanlar 2000 metre yüksekliğe kadar çıkar. Bu kuşağın 1200 metreye kadar olan kısmında meşe, gürgen, kestane ve çınar gibi yapraklarını döken ağaçlar, daha yukarlarda ise, köknar, sarıçam, ladin gibi çam çeşitleri yer alır. Kıyı dağlarının arka kısımlarında step iklimi kendini gösterir.

2. Akdeniz tipi bitki örtüsü: Burada daha seyrek olan orman örtüsü 500-600 metre yükseklikten başlar, 2200 metreye kadar çıkar. Ağaçların çoğunluğu karaçam, katran, sedir türleridir. Güney bölgesinin dağlık kısımlarında yazları tamamiyle kuruyan otlaklara dağ yamaçlarında da kuraklığa ve sıcağa dayanık makilere rastlanır. Fıstık çamları ve zeytin ağaçları bölgenin özel bitkileridir.

3. Stepler (Bozkırlar): Ülkenin iç kısımlarında stepler, dağ yamaçlarında da küçük parçalar halinde ormanlar görülür. Su kenarlarında söğüt ve kavak ağaçlarına rastlanır. Bölgenin en belirgin bitki örtüsü yabani buğdaygiller ve soğanlı bitkilerdir. İlkbaharda türlü çiçeklerle bezenen bölge, yazları şiddetli sıcaklar sebebiyle bozkır görünümüne bürünür. Ancak Doğu Anadolu yaylalarında devamlı yeşil kalan çayırlar geniş yer kaplar.

Ormanlar: Türkiye ormanlar bakımından zengin bir ülke olmasına rağmen, ormanlık sahalar ülke boyunca düzensiz olarak dağılmıştır. Türkiye koru ve baltalık olarak yaklaşık 940 milyon metreküp civarında bir potansiyele sahip durumdadır. Fakat bu rakam Avrupa ülkelerine nazaran oldukça düşüktür. Ormanların büyük bir bölümü Doğu Karadeniz bölgesindedir. İç Anadolu ve Batı Akdeniz bölgesi ise orman bakımından en fakir bölgelerdir.

Coğrafi bölgelere göre orman alanları (hektar):

Coğrafi Bölge Koru Baltalık Toplam Oran %

Doğu Karadeniz 1.787.190 1.304.064 3.091.254 15.31

Batı Karadeniz 1.168.750 532.338 2.151.088 10.64

Ege1.62 1.4931.249.136 2.870.629 14.22

Batı Akdeniz 1.166.418 777.122 1.943.540 9.62

Doğu Akdeniz 2.061.888 866.788 2.928.676 14.49

İç Anadolu 1.037.715 671.673 1.709.388 8.47

Doğu Anadolu 269.131 2.226.719 2.495.850 12.36

Marmara 1.372.022 1.636.8 493.008.871 14.89

TOPLAM 10.934.607 9.264.689 20.199.296 100

Hayvanlar: Türkiye hayvan çeşidi ve miktarı bakımından oldukça zengin bir ülkedir. Dünya ülkeleri arasında, hayvancılık bakımından önemli bir yer işgal etmektedir. Genellikle koyun, keçi ve sığır yetiştirilir. Ayrıca manda, at, tiftik keçisi ve katır da mevcuttur. Çok az sayıda eşek ve deve de bulunur. Tiftik keçisi üretiminde, Türkiye dünya ikincisi durumundadır. Kılkeçisi üretiminde dördüncü ve koyun üretimindeyse yedinci durumdadır. En çok karaman, dağlıç, kıvırcık ve merinos türleri yetişir. Koyun ve keçi daha çok İç Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yetişirken, Doğu Anadolu bölgesi ve kıyı bölgelerde sığır daha fazladır. Ülkenin dört bir yanı denizlerle çevrildiği halde balık üretimi açısından dünya ülkeleri arasında ancak 40’ıncı sırayı işgal etmektedir.

Kuş çeşitleri çok boldur. Bunların leylek ve kırlangıç gibi bazı türleri kışın Ortadoğu ve Afrika gibi sıcak ülkelere göç edip, baharda yeniden Türkiye’ye döner. Ülkede, iki cins yılandan en fazla, zararsız olan Karayılan’a rastlanır. Zehirli olan Engerek Yılanı ise sıcak ve kuru yerlerde seyrek olarak bulunur.

Türkiye Doğal Kaynakları

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği

Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Doğal Hayatı Koruma Derneği

Enerji kaynakları

Dünya Doğayı Koruma Vakfı

Türkiye cumhurbaşkanları listesi

Türkiye'de Enerji

Türkiye'nin coğrafi bölgeleri

Türkiye Doğal Kaynakları