Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Türkoloji (Dergisi)

Kısaca: “Türkologiya” – Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yayımlanan uluslararası dilbilim dergisidir. Yayımına Ocak, 1970 yılından başlanmıştır. Dergide Türkolojinin tüm alanlarını içerenteorikyazılaryayımlanıyor. Burada dilbilimle ilgili makaleler, Türk dillerindeki sesbilimsel, dilbilgisel, sözlüksel konuların, Türk dillerinin tarihi gelişim safhalarının, edebi dil ve ağızların gelişim ve öğrenim tarihinin, tercümede biçembilgi ve kuramların, dilbilimde yeni yöntemlerin, ayrıca Türk dilbiliminin kuram ve me ...devamı ☟

“Türkologiya” – Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yayımlanan uluslararası dilbilim dergisidir. Yayımına Ocak, 1970 yılından başlanmıştır. Dergide Türkolojinin tüm alanlarını içerenteorikyazılaryayımlanıyor. Burada dilbilimle ilgili makaleler, Türk dillerindeki sesbilimsel, dilbilgisel, sözlüksel konuların, Türk dillerinin tarihi gelişim safhalarının, edebi dil ve ağızların gelişim ve öğrenim tarihinin, tercümede biçembilgi ve kuramların, dilbilimde yeni yöntemlerin, ayrıca Türk dilbiliminin kuram ve metodoloji problemlerininaraştırılmasıyla bağlı yazılar yer almaktadır. Dergide edebi dillerin norm problemleriyle (alfabe ve yazım kurallarının mükemmelleştirilmesi, telaffuz kurallarının tespiti, terim prensiplerinin işlenmesive s. gibi)ilgili yazıların da yayınlanmasına önem veriliyor. Edebiyatla bağlı yazılarda dikkat daha fazla Türk halklarının ulusal özgünlüğü ve muhteviyatı gibi sorunlar üzerinde odaklanmaktadır. Türk halklarının klasik ve çağdaş edebiyatının, şiirinin, biçembilgi ve dilinin öğrenilmesinin yanı sıra değişik folklor janrlarının, özellikle de Türk dillitüm halkların epik menkibeleriyle ilgili araştırmaları yayımlanıyor. Dergide eleştiri, özet, personel ve kronik yazıların yayımına dikkar edilmektedir. Dergi uzmanlar, doktora yapanlar, öğretim üyeleri, üniversite öğrencileri, yüksek öğretim görenler ve Türk filolojisi meseleleriyle ilgilenenler içindir.

TARİHÇE

Dergi, 1959 yılında Sovyetler Birliği'nde yapılan nüfus sayımı sonucu Sovyet Cumhuriyetleri'nde Azeri, Kazah, Özbek, Türkmen, Kırgız, Tatar, Başkurt, Çuvaş, Tuva,Yakut, Altay, Hakas, Kumuk, Karaçay, Balkar, Nogay, Karakalpak, Gagavuz ve diğer Türk milletleri olmakla 25 milyonu aşkın Türk dilli halkın,başka deyişlə, 23 Türk dilli nüfusun yaşadığı belirlendikten hemen sonra basılmaya başladı.SSCB'de Türk dillerinde konuşan nüfus sayısı Dogu İslav dillerinde konuşanlardan sonraikinci yeri tutuyordu.Genelde, Birlik Devleti'nin değişik cumhuriyet ve illerinde ana dilleri ve edebiyatlarının kendine özgün içsel kural ve özelliklerini, Türk filolojisinin bir sıra zor, bileşik teorik ve pratik sorunlarını araştırmakta olan yüksek derecede uzmanlaşmış kadrolar bulunmaktaydı. Fakat merkezleştirilmiş Türkoloji basın orqanının olmaması yüzündenyapılan araştırmalar sadece ayrı-ayrı cumhuriyet ve il çerçevesinde yerel dergi ve yıllıklarda basılıyor, Birlik içinde yayılamıyordu. Sovyet Türkolojisi'nin gelecekte daha da geliştirılmesinigöze alarak SSCB Bilimler Akademisi Başkanlığı'nca Birlik içinde bu alanda bütün bilim adamlarının, uzmanların biraraya getirilmesini, geniş çapta fikir teatisinin yapılmasını, deneyim ve araştırma sonuçlarınınortaya koyulmasını sağlamak ve Türkoloji'nin gelişimine daha da hız vermek amacıyla “Sovyet Türkologiyası” adlı derginin yayımı hakkında karar alındı. Derginin ilk neşri 1970'in Nisan ayında oldu. Süreli yayın olarak sene içinde 6 kez yayımlanmaktaydı. Dergi hem SSCB Bilimler Akademisi, hem de Azerbaycan Bilimler Akademisi olmakla iki akademinin organı olmasıma rağmen çok sayılı dünya Türkologları'nın ortak yaratıcı işinin oluşturduğu bir yayım organına dönüştü. İlk sayılarından “Sovetskaya Türkologiya” dergisi dünyanın en iyi bilmsel, teorik Türkoloji dergisi gibi ün kazandı. Dergide: “Dilin Yapısı ve Tarihi”, “Dil İlişkileri”, “Folklor ve Edebiyat Tarihi Meseleleri”, “Ad Bilim”, “Tartışmalar ve Görüşmeler”, “Ulusal Türkoloji Tarihi”, “Haberler ve Özetler”, “Personeller”, “Günün Olayları” ve diğer bu gibi sürekli yazım bölümlerinde pek çok problem yansısını bulmuştur. Dergi tesis olunduğu zamandan Temmuz 1987 yılına kadar genel edütör görevini Azerbaycan Bilimler Akademisi'nin akademi üyesi, dünyaca bilinir bilim adamı, Türkolog M.Ş.Şiraliyev yapmıştır. Değişik dönemlerde ünlü Türkologlar'dan G.А.Аbdurahmanov, P.А.Аzimov, N.А.Baskakov, M.А.Dadaşzade, G.İ.Lomidze, М.Z.Zakiyev, S.N.İvanov, S.K.Kenesbayev, А.N.Kononov, N.İ.Konrad, H.G.Koroğlu, E.R.Tenişev, B.Ç.Çarıyarov, Yaşen Kamilve başkaları faal işbirliği yapmış ve derginin yazı işleri heyetinin terkibinde yer almışlar. Temmuz 1987 yılından derginin genel edütörü ünlü Türkolog SSCB Bilimler Akademisi yedek üyesi E.R.Tenişev oldu. Sovyetler Birliği çöktükten sonra 1992 yılında Birlik içi bilimsel-teorik dergi “Sovetskaya Türkologiya”nın kanuni devamçısı Azerbaycan, Başkırdistan, Kazakistan,Kırgızistan, Rusya, Tataristan, Ttürkmenistan ve Özbekistan Bilimler Akademileri'nin ortaklaşa tesisçileri oldukları “Türkologiya” dergisi yayımlanmaya başladı. 16 Ocak 1993yılı Azerbaycan Bilimler Akademisi Prezidyumu'nca uluslararası bilimsel “Türkologiya”dergisinin tesisçisinin Azerbaycan Bilimler Akademisi, yayınçısının Nesimi adına Dul Araştırmaları Enstitütesi'nin olması hakkında karar alındı. Derginin yayınevinin Bakü'de bulunması da rastlantı değildir. 1926 yılında Türkologlar'ın I. Genel Birlik Kurultayı burada düzenlendiği içincumhuriyetin başkenti Bakü Türkoloji'nin merkezi olma geleneğini ve hakkını hala da korumakta devam ediyor. Ocak 1993 yılından itibaren “Türkologiya” dergisinin genel edütörlüğünü Prof.Dr. Ağamusa Ağası oğlu Ahundov yapmaktadır. Bu dönemde derginin gerek yazı işleri heyetinde gerekse yazı bölümlerinde önemli değişimler yapılmıştır. Derginin yazı işleri heyetini Prof.Dr. К.Abdullayev, Prof.Dr.G.Bahşaliyeva, Prof.Dr.F.Veysalli, Prof.Dr.А.Kuliyev,Prof.Dr.N.Caferov, Prof.Dr.Т.Hacıyev, Prof.Dr. M.İmanov, Prof.Dr.Т.Кеrimli, Prof.Dr. А.Mamedov, Dr. S.Süleymanova (baş edütör yardımcısı) ve Prof.Dr.N.Hudiyev teşkil etmektedir. Prof. Dr. Çong Jin Oh (Güney Kore), Prof. Dr. F.Ganiyev (Tatarıstan). Prof. Dr. İ.Kormuşin (Rusya), Prof. Dr. K.Konkobayev (Kırgızıstan), Hayasi Tooru (Japonya), Prof. Dr. Mmusaoğlu (Türkiye), Prof. Dr. M.Soyegov (Türkmenistan), Prof. Dr. Ş.Akalın (Türkiye), Prof. Dr. T.Melikov (Rusya), Dr. V.Karanfil (Moldova) gibi bilinir bilim adamları derginin uluslararası danışmanlık görevini yapmaktalar. Şu anda da “Türkologiya” eskide olduğu gibi öncül bilimsel dergilerden biri olarak bilinmektedir ve dünyada Türkoloji alanında yapılan çağdaş araştırmaları yansıtmakta devam ediyor. Yazısı yayımlanan yazarların bir kısmı yakın ve uzak yabancı ülkeleri temsil etmekteler. Dergide yayımlanan bilimsel yazıların tümü yazı işleri heyetince değerlendirildikten sonra basımına izin verilir. Dergi Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Öğretim Kurulu'nun doktora tezlerinin temel bilimsel sonuçlarının yayımlanması gereken bilimsel dergileri listesinde yer almaktadır. “Türkologiya” dergisinin tüm sayıları Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bütün merkez kütüphanelerinde bulunuyor. Uluslararası kitap değiş tokuşu çerçevesinde Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi kütüphanesi Bosniya, Bulgaristan, Macaristan, Polonya,, Rumınya, Almanya, Finlaydiya, Fransa, İtaliya, Japonya, ABD,Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Özbekistan veTürkmenistanın. şehir ve üniversitelerinin merkez kütüphanelerine gönderiyor.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.