Türkçe Dil Bilgisi

Kısaca: Yazılı metinlere göre en eski Türkçe 6 ve 10. yüzyıllar arasında Orhun ve Yenisey Anıtları'nın, Uygurca metinlerin bulunduğu dönemdedir. Bunların Göktürk dilini Vilhelm Thomsen 1893 ...devamı ☟

Yazılı metinlere göre en eski Türkçe 6-10. yy. arasında Orhun ve Yenisey Anıtları'nın, Uygurca metinlerin bulunduğu dönemdedir. Bunların Göktürk dilini Vilhelm Thomsen 1893'de okudu. 11 ve 15. yüzyıllar arasında Karahanlı, Harezm, Oğuz, Kıpçak ve 16 ila 21. yüzyıllar arasında Osmanlı, Çağatay, Türkmen lehçeleriyle gelişen Türk dili, 19. yy.dan sonra Türkiye Türkçesi, Azeri Türkçesi, Türkmen, Özbek, Kazak, Kırgız lehçeleriyle gelişmiştir. Eski döneme ilişkin en önemli eser Kaşgarlı Mahmud'un Divanü Lugat-it Türk'üdür (1072).

Türkiye Türkçesi, Türkiye'de Anadolu ve Rumeli'de, Kırım, Kıbrıs, Irak, Suriye'de konuşulmaktadır. Fonetik bakımdan Türkçenin sesli harfleri iki kurala uyar: Büyük sesli uyumu, küçük sesli uyumu. İlk hece kalınsa sonraki kalın, inceyse sonraki de ince olduğunda büyük sesli uyumu, ilk hece düzse sonraki düz, yuvarlaksa sonraki de yuvarlak olduğunda küçük sesli uyumu. a-ı-o-u kalın, e-i-ö-ü incedir. a-e-ı-i düz, o-ö-u-ü yuvarlaktır.

Eski Türkçede f, h, j sesleri yoktur.

Türkçede sözcüklerde erkeklik, dişilik, nötrlük bulunmaz. Önek, harfi tarif yoktur. İki ünlü yan yana gelmez, arada bir sessiz olur. Arapçadan geçen sözcüklerdeki hemze ve ayın'ın sesleri yoktur. Sözcük sonunda b, c, d, g sesleri bulunmaz. Bir sözcükte üç ünsüz yan yana gelmez.

Sözcük başında ğ sesi yer almaz. Sözcük, sonekli yapıdadır. İsim ve fiil köklerine ek getirilerek sözcük yapılır. Yeni sözcükler yapan eklere yapım ekleri, isim ve fiil çekimlerindeki eklere çekim ekleri denir. Çekim ekleri sona eklenir. Türkçede bir sözcük önce yapım eklerini sonra çekim eklerini alır, yani çekim ekinden sonra (birkaç istisna hariç)yapım eki gelmez. Çekim ekleri isimde çokluk, iyelik, soru, hal ekleridir. Fiilde şahıs, zaman, isimfiil, zarf ekleri çekim ekidir.

Hiçbir dil yüzdeyüz arı değildir. Türk dili de tarihi içinde dini, felsefi, kültürel, ekonomik, bilimsel, teknik olarak yabancı dillerden sözcük almıştır.

Türk dilinde cümlenin başında özne, sonunda yüklem bulunur. Nesne ve tamamlayıcılar (zarf, edat) ikincildir. Ek almayan isim yalındır. İsimler hem tekil hem çoğuldur. Kitap bilginin kaynağıdır demek Kitaplar bilginin kaynağıdır demekle aynıdır. Tamamlayıcılar sıfat ve zamirdir. Bunlar sayı, üleştirme, kesir, işaret, şahıs, soru ifade ederler. En çok kullanılan bağlaç -ki'dir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Türkçe Dilbilgisi
6 yıl önce

Cevad Emre), Türk dil bilgisi (Muharrem Ergin), Yeni Türk Dil bilgisi (Haydar Ediskun), Türkçenin Grameri (Tahsin Banguoğlu), Dil bilgisi Terimleri Sözlüğü...

Türkçede ekler
6 yıl önce

Türkçede ekler, yapım eki ve çekim eki olmak üzere ikiye ayrılır. Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğu için ekler Türkçedeki en önemli dil yapılarındandır...

Türkçe
2 yıl önce

sahiptir. Türkçe, diğer pek çok Türk dili ile de paylaştığı sondan eklemeli olması ve ünlü uyumu gibi dil bilgisi özellikleri ile karakterize edilir. Dil, tümce...

Türkiye Türkçesi, Türkiye, Dil, Dilbilim, Ural-Altay Dil Ailesi, Diller, Türk, Osmanlıca, Arapça, Abide, Afganistan, Türk dili, Edebiyat, Orta Asya, Tatarca, Azerice, Türk Dil Kurumu
Dilbilgisi
2 yıl önce

Dilbilgisi, dil bilgisi ya da gramer (Grekçe: γραμματική, grammatiki), bir dilin ses, biçim ve cümle yapısını inceleyip, kurallarını saptayan bilim dalı...

Dil bilgisi, Lehçe (dil bilimi), Dil bilimi, 1858, İskenderiye, Aristoteles, Osmanlıca, TBMM, Latin harfleri, 1928, Alfabe
Eski Türkçe
2 yıl önce

Eski Türkçe, Türk yazı dilinin ilk devresidir. Bu devre, Göktürkler, Uygurlar ve Karahanlılar devrinin bir bölümü (13. yüzyıla kadar) olmak üzere yaklaşık...

Eski Türkçe, Dil, Hun dili, Orhun kitabeleri, Taslak, Türk dilleri, Yakutça, Çuvaşça, İzolasyon, Halaç dili, Dolganca
Uluslararası Türkçe Olimpiyatları
6 yıl önce

düzenlenen 11. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları'na 140 ülke katılmıştır. Yabancı dil Türkçe yarışmaları Konuşma Yazma Dil bilgisi Şarkı Şiir Ses Okuma Genel...

Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, 1. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, 17 Haziran, 2. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, 2003, 2006, 2007, 3. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, 4. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, 4. Uluslararası Türkçe Olimpiyatı, 5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları
Dil Devrimi
2 yıl önce

yapılar ve bunun yanında dil bilgisi kuralları da alınmıştı. Fakat esasen dilin kalbinde yine Türkçe çekimler ve dil bilgisi kuralları kullanılıyordu...

Dil Devrimi, 1928, 1932, 1935, 1982, Ahmet Mithat Efendi, Atatürk, Harf Devrimi, Kurtuluş Savaşı, Mehmet Emin Yurdakul, Namık Kemal
Türk dilleri
2 yıl önce

Tigin (732) adına dikilmiş olan Göktürk Yazıtları’dır. Türk dilinin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabı Divanü Lugati’t-Türk ise 1072 yılında Kâşgarlı Mahmut...

Türk Dilleri Ailesi, Türk Dilleri Ailesi, 1922, 1924, 1930, 1936, 1940, 2005, 2010, Afganistan, Almanya