Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Ubeyd-I Zakânî

Kısaca: Ubeyd-i Zakânî, asıl adı Ubeydullah Zakani, lakabı Nizameddin ya da Necmeddin (ö. 1371, Şiraz), özellikle hiciv ve fıkralarıyla tanınan Arap asıllı İranlı şair ve yazar. İran'ın gelmiş geçmiş en büyük hiciv yazarlarından biri olarak kabul edilir. ...devamı ☟

Ubeyd-i Zakani, asıl adı Ubeydullah Zakani, lakabı Nizameddin ya da Necmeddin (ö. 1371, Şiraz), özellikle hiciv ve fıkralarıyla tanınan Arap asıllı İranlı şair ve yazar. İran'ın gelmiş geçmiş en büyük hiciv yazarlarından biri olarak kabul edilir. Öğrenimini Şiraz'da tamamladı. Kazvin'de kadılık yaptı ve kentin ileri gelenlerinin çocuklarına ders verdi. Önceleri ciddi şiirler yazdı; bunların dönemin hükümdarlarının hoşuna gitmediğini anlayınca mizah ve hiciv şiirleri yazmaya yöneldi. Bir ara Celayirli hükümdarı I. Üveys'in hizmetine girdi. Bağdat ve Tebriz'de bulundu. Yaşadığı dönemdeki haksızlıkları mizahi bir üslupla hicveden Ubeyd-i Zakani'nin Divan'ı kaside, gazel, mesnevi, rubai, terc-i bend ve terkib-i bendlerden oluşur. Uşşakname adlı mesnevisini 1350'de yazmıştır. Öbür yapıtlarından Muş ü Gurbe dönemin siyasal ve toplumsal bozukluklarını yansıtan 174 beyitlik küçük bir manzum yapıttır. Muş ü Gurbe adlı küçük mesnevisi kedi ile farenin mücadelesinden yola çıkarak çağın toplumsal bozukluklarını ele alır. Ahlakü'l-Eşraf adlı düzyazı yapıtı bilgelik, erdem, gözü peklik vb. konularında acı yergileri kapsar. Ubeyd-i Zakani, şiir-düzyazı karışımı bir yapıt olan Rişname'de daha çok Şiraz'ı anlatmıştır. Risale-i Sad Pend öğütler içeren, Risale-i Dilküşu ise müstehcen kısa öykülerden oluşan düzyazı yapıtlardır. Ubeyd'in bütün yapıtları 1942'de Abbas İkbal tarafından Külliyat-ı Ubeyd-i Zakani adıyla Tahran'da, fıkraları ise Ferthé tarafından Letaif-i Ubeyd-i Zakani adıyla 1885'te İstanbul'da, 1915'te de Tahran'da yayımlanmıştır. Eserleri Manzum eserleri: * Divan, * Uşşakname (Muzafferilerden Şah Ebu İshak için yazılmıştır.) * Kasid-i Muş ü Gurbe (Fare ve kedi mesnevisidir. 174 beyittir. Eserde kedi-fare mücadelesi içerisinde zamanın sosyal, politik bozuklukları, riyakarlıkları, idarecilerin kötülükleri anlatıldı.) * Falname-i Vuhuşı Tuyur. * Hazliya vü Tazminat (Mizah şeklinde yazılan şiirlerdir.) Mensur (nesir) şeklindeki eserleri: * Ahlak-ul-Eşraf (O devir halkının ahlakı hakkında acı hicviyelerdir.) * Risale-i Sad Pend (Hikmetli yüz nasihatten meydana gelen bir eserdir.) * Riş-name * Falname-i Buruc (Fal ve falcıları alaya alan bir eserdir.) * Risale-i Ta’rifat * Risale-i Dilgüşa * Navadir-ül Emsal (Darb-ı meseller vardır.) * Mektubat-ı Kalenderan * Risaleler

Dış bağlantılar

* Ubeydullah Zakani

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.