Viso Dağı

Viso dağı (3 841 m), Grand Parodiso (4 061 m), Mont Bİanc (4 807 m), Cervin dağı (4 478 m), Rose dağı (4 633 m). Bu küt­leler kenarları dik vadilerle ayrılır: Stura di Demonte vadisi Larche boğazına doğ­ru, Dora Baltsa nmki (Aosta vadisi) San Bernardo’ya doğru ve Toce’ninki Simplon’a doğru yükselir. Alp yayı güneye doğru Li­guria Apenninleri’nin kireçli kütleleriyle devam eder. Po ırmağının güneyinde, marnlı ve kumlu üçüncü zaman toprakları, ır­makla Tanaro arasında Montferrato tepelerini, Tanaro ile Bornida arasında da Langhe tepelerini meydana* getirir; yüksel­tiler 400-900 m arasında değişir. Piernonte ovası oldukça dar bir alanı kaplar; dör­düncü zaman birikintileri ve ırmak alüv­yonlarından meydana gelir; toprakları kumlu ve killidir. Irmaklar Po. ırmağı çev­resinde bir yaprağın damarları gibi uzanır: Po’nun başlıca kolları iki Doire ve Ta-naro’dur. Bölgede kara iklimi hüküm sü­rer; yağışlar boldur (700-1 350 mm). Pie­rnonte tabii bakımdan çok verimli değil­dir; bununla birlikte yüzyıldan beri devam eden çalışmalar küçük çiftliklere bölünen ve geliştirilmiş bir sulamadan (Chivasso ya­kınında Po’dan başlayan, Galliate’nin öte­sinde Ticino nehrine ulaşan ve 110 000 hek­tarın sulanmasını sağlayan Cavour kanalı) yararlanan toprağı verimli hale getirmiştir. Tarım çok çeşitlidir: tahıllar arasında çav­dar ve pirinç başlıca yeri tutar; çavdar dağda üretilir; pirinç Piemonte’nin başlıca tarım üretimidir; özellikle Novara ve Vercelli ovalarında yetiştirilir; işçilerin ço­ğu kadındır. Buğday (pirinçle almaşmalı olarak) ve mısır da üretilir. Yemlik bitki tarımı, çok fazla olmayan hayvanların bes­lenmesini Sağlar. Hemen her yerde üzüm yetiştirilir, fakat en çok tepeler bölgesinde ve özellikle Montferrato’da Alessandria ve Asti illerinde (asti şarabı ve vermutu dün­yaca meşhurdur) yaygındır; üretim çok çe­şitlidir: kırmızı ve beyaz, sek veı tatlı şa­raplar. Piernonte, İtalya’da Apulia’dan son­ra ikinci şarap üreticiyidir. Dağda yoğun­laşan köy meskenleri tepelerde ve ovada dağınıktır; tepelerde ve ovada birçok aile, binaları merkezi bir avlunun çevresinde toplanan büyük çiftlikler olan «cascina»larda yaşar. Alp’ler Piernonte ekonomisinde çok önemli rol oynar; dağlardaki birçok hidroelektrik tesis bölgede sanayinin geliş­mesine yol açmıştır. Toce, Dora’lar ve Ti­cino vadiler indeki birçok santral, elektrik akımını ovanın başlıca şehir merkezlerine gönderir. En eski sanayi faaliyeti dokuma­cılıktır; ipekçiliğin yerini günden güne Su­ni elyaf almaktadır; yün, Biella ile dolay­larının başlıca gelir kaynağıdır; pamuk sa­nayii, erkeklerin ağır sanayi kollarında ça­lıştığı ve kadın işçinin bol olduğu kesim­lerde toplanır: Torino çevresinde, Stura di Lanzo ve Dora Riparia vadilerinde. Meta­lürji sanayii, elektrik üretilen vadilerde ve Aosta vadisinde Cogne demir filizi yatakları yakınında yerleşmiştir. Torino, italyan oto­mobil sanayiinin büyük merkezidir: şehir­deki fabrikalarda 65 000 kişi çalışır ve milli hasılanın beşte dördü elde edilir. Manzara ve kaynaklarının çeşitliliği, halkının çalış­kanlığı ve sınai zenginliği Piernonte’yi, Lombardia’dan sonra İtalya’nın ikinci ik­tisadi bölgesi haline getirmiştir.