Yakalama

Kısaca: Yakalama Sanığın, hiçbir hakim kararı olmadan hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran en ağır koruma tedbiri. Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu'nda bu müessese “muvakkat yakalama” olarak geçmektedir. Yakalama, kişi hürriyetini kısıtlayan en ağır bir koruma tedbiri olduğu için, şartlarını Anayasa ve kanunlar açıkça tespit etmiştir (Anayasa mad. 19). Yakalama, sanık durumuna girmemiş, bir suç işlemiş olduğu şüphesi altındaki kimsenin yargılama makamı önüne götürülmek üzere hürriyetinin ...devamı ☟

Yakalama Sanığın, hiçbir hakim kararı olmadan hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran en ağır koruma tedbiri. Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu'nda bu müessese “muvakkat yakalama” olarak geçmektedir.

Yakalama, kişi hürriyetini kısıtlayan en ağır bir koruma tedbiri olduğu için, şartlarını Anayasa ve kanunlar açıkça tespit etmiştir (Anayasa mad. 19).

Yakalama, sanık durumuna girmemiş, bir suç işlemiş olduğu şüphesi altındaki kimsenin yargılama makamı önüne götürülmek üzere hürriyetinin sınırlandırılmasıdır. Yakalama bir kimsenin tutuklanması gayesiyle yapılır.

Yakalama yapabilenler: Suçlu zannı ile kaçan kişiyi duruma göre savcı, kolluk amiri, kolluk memuru ve herkes yapabilir. Herkesin yakalama yapabilmesi için ilk şart suçun “meşhut” olması yani suçun alenen işlendiğinin görülmesi gerekir. Ayrıca, suç işleyen kişinin kaçma ihtimali olması veya hüviyetinin tespiti imkanı bulunmamasıdır. Bu şartların hepsi bir arada bulunmadığı takdirde herkes yakalama yapamayacaktır. Mesela, bir kimse başkasının çantasını kapıp kaçmaya başlasa onu herkes yakalayabilir. Fakat birkaç gün sonra çantası çalınan o kişi kendi çantasını hırsızın elinde gördüğünde, suç artık “meçhul suç” olmaktan çıktığı için şüpheli şahsı yakalayamayacaktır. Çünkü meçhul suç durumunda deliller çok tazedir, failin çoğu defa inkara mecali yoktur. Halbuki meşhut suç olmayan durumlarda karışıklık ihtimali her zaman vardır.

Herkesin yakalama yapmadığı durumlarda savcı ve kolluk amiri yakalamaya yetkilidir. Bu durumlarda yakalama, müzekkereli veya müzekkeresiz olmaktadır. Müzekkereli yakalama durumunda kişi cezaevinden veya muhafızların elinden kaçmıştır. Bu durumda, gerek savcılık, gerekse kolluk idaresi bu kişi hakkında yakalama müzekkeresi çıkarır. Yani yakalama emri yayınlar (CMUK mad. 131). Bu emre göre kişi yakalanır. Müzekkeresiz yakalama durumunda herkesi yakalaması için gerekli şartlar hasıl olmamıştır. Fakat ilgilinin kaçma ihtimali kuvvetlidir. Mesela ağır cezayı gerektiren bir suç işleme durumunda failin kaçacağı farz edilir. Bu durumda herkes yakalayamaz, fakat kolluk kuvvetlerinin savcılıktan yakalama emri çıkarmaya zamanı yoksa ilgili kişiyi müzekkeresiz olarak yakalayabilir.

Yakalanan kişi hakkında yapılması gereken işlemler: Yakalanan kişiye yakalama sebepleri “yazılı olarak ve hemen bildirilecektir” (Anayasa mad. 19/5). Benzer hüküm Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda da mevcuttur (mad. 128/1). Yakalanan kişi, yakalama yerine en yakın mahkemeye götürülmesi için gerekli süre hariç en geç 24 saat, toplu olarak işlenen suçlarda en geç 4 gün içinde hakim önüne çıkarılır (CMUK 128). Bu süreler, olağanüstü hal, sıkıyönetim ve savaş hallerinde uzatılabilir. Yakalanan kişinin durumu, tahkikatın muhteva ve konusunun açığa çıkmasının sakıncalarının gerektirdiği kesin zorunluluklar dışında, yakınlarına derhal bildirilir.

Bu genel yakalama dışında özel yakalama durumları da vardır. Mesela, sarhoşlar ve çevreyi rahatsız edenler polis tarafından amirden emir almadan yakalanabilir (CMUK mad. 13). Bunlar 24 saat içinde hakimin önüne çıkarılırlar. Bir başka özel yakalama durumu da olay yerinde görevine başlayan memura karşı gelme durumudur. Bu durumda polis karşı gelen kişiyi yakalayabilir. En fazla 24 saat gözaltında tutabilir (CMUK mad. 157).

Anayasa ve Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda (CMUK) belirtilen bu esaslar dışında bir işleme tabi tutulan kişilerin uğradıkları zararlar, devlet tarafından ödenir (Anayasa mad. 19/son). Bu konu 7.5.1964 tarihli ve 466 sayılı “Kanundışı Yakalanan veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Verilmesi Hakkında Kanun” ile düzenlenmiştir.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

yakalama

Türkçe yakalama kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. catch, clutch, interception, seizure, snatch

yakalama

yakalamak eylemi. sanığın yargıç kararı olmaksızın özgürlüğünün kısıtlanmasını doğuran koruma önlemi.

yakalama

Türkçe yakalama kelimesinin Fransızca karşılığı.
accrochage [le], capture [la], préhension [la], prise [la]

yakalama

Türkçe yakalama kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Abfassung, Festnahme, Griff, Inhaftnahme

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Hareket yakalama
6 yıl önce

oynat Motion capture, motion tracking, mocap veya türkçesiyle Hareket Yakalama, daha gerçekçi bir 3 boyutlu modelleme için insan, hayvan veya bitkilerin...

Ekran görüntüsü
6 yıl önce

Ekran yakalama görüntüsü (İngilizce İngilizce: screenshot), çeşitli programlar vasıtası ile ekranda o andaki görüntünün anlık fotoğrafının çekilmesidir...

Ekran görüntüsü, Word, Paint
KSnapshot
6 yıl önce

KSnapshot, KDE projesi kapsamında bir ekran görüntüsü yakalama uygulaması. 14 yıl boyunca KDE'de ekran yakalama aracı olarak kullanılmış olup Aralık 2015'te yerini...

KSnapshot, GPL, KDE, Pardus, UNIX, İşletim sistemi
Hero
2 yıl önce

grubu yardımını isteyince kefaretinin bedelini ödemek için bir fırsat yakalama şansına sahip olur. Bölüm sonunda Cordelia ve Angel, ekiplerindeki ilk...

Gadolinyum
2 yıl önce

etkisi yüksektir. Manyetik soğutucu olarak kullanılır. En yüksek nötron yakalama tesir kesitine sahip kararlı elementtir. Bu yüzden nükleer reaktörlerde...

Gadolinyum, Element, Kimya, Taslak
Evropiyum
2 yıl önce

nükleer reaktörlerde kontrol çubuğu olarak kullanılır. En yüksek nötron yakalama tesir kesitlerinden birine sahip olan kararlı Evropiyum-151 çekirdeği nötron...

Evropiyum, 1901, Atom, Atom numarası, Gümüş, Kimya, Kimyasal element, Nötron, Taslak, Eugene Demarcay
Yumuşakçalar
2 yıl önce

görülür. Vücutları üç ana kısımdan oluşur: Hareket, toprağı kazma, avlarını yakalama için kullanılan kaslı ayak, Organların bulunduğu iç kitle, İç organları...

Yumuşakçalar, Yumuşakçalar
Engerek
2 yıl önce

içi boş olan ikişer tane zehir dişleriyle bunların gerisinde daha küçük yakalama dişleri mevcuttur. Başları üçgen şeklinde ve kuyrukları küttür. Daha çok...

Engerek, Animalia, Artvin, Ağrı engereği, Baran engereği, Bayağı engerek, Bilimsel sınıflandırma, Boynuzlu engerek, Chordata, Kafkas engereği, Koca engerek