Yazım Kuralları

Yazım Kuralları Bir dilin sözcüklerinin yazıya doğru olarak aktarılmasını sağlayan kurallara yazım(imla) kuralları denir. Yazım, bir dilin belirlenmiş kurallarına uygun ortak yazma biçimidir. Türkçe’nin yazı dilinde İstanbul ağzı esas alınır. BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI * Cümlelerin ilk sözcüğü büyük harfle başlar. * Özel isimler,cümle içerisinde olsalar da büyük harfle başlar. * Ünvan sıfatları da büyük harfle başlar. BÜYÜK HARFLER * Ay ve gün adları belli bir tarihi bildiriyorlarsa büyük harfle başlar: Askerliği 15 Kasım 2001’de bitiyor. NOT: Bu tür kullanımlarda “yılında” kelimesi yerine “tarihinde” kelimesi kullanılmalıdır. BÜYÜK HARFLER * Mektuplarda ve resmi yazışmalarda hitaplar büyük harfle başlar. * Yazı başlıklarının her sözcüğü büyük harfle başlar: Eğitimde Bireysel Takviye Sistemi, Halk Edebiyatı Şiir Türleri... SÖZCÜK VE EKLERLE İLGİLİ Yazım Kuralları * “ile” Sözcüğünün Yazımı: “İle” sözcüğü hem tek başına hem de kendinden önceki sözcüğe bitişik olarak yazılabilir. “idi”, “imiş”, “ise” Sözcüklerinin Yazımı * Bu sözcükler hem tek başlarına hem de kendilerinden önceki sözcüğe bitişik yazılabilirler. “iken” Sözcüğünün Yazımı * Tek basına ve bitişik yazılabilir. Babam evdeyken seni arayamam. * Büyük ünlü uyumuna uymaz: Dün akşam sokaktayken aklıma geliverdin. “mi” Edatının Yazımı * Ayrı yazılır; fakat büyük ve küçük ünlü uyumuna uyar ve kendinden önceki sözcüğün son ünlüsüne göre uyuma girer. Ne şirin yer burası gördün mü? * Kendinden sonraki eklerle bitişik yazılır. Su ister misiniz? “ki” Bağlacının Yazımı * “ki” bağlacı ayrı yazılır. Ünlü uyumlarından etkilenmez: Konuş ki rahatlayasın. * Bazı sözcüklerde birleşik yazılan kalıplaşmış kullanımları vardır:sanki, oysaki,mademki,belki, halbuki,çünkü,meğerki “-ki” Ekinin Yazımı * Kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır ve ses olaylarından etkilenmez: Onunki aklındaki her şeyi günlüğüne yazıyor. “-ki” Ekinin Yazımı * Birkaç sözcükte kalıplaşmış kullanımda ünlü uyumuna uyduğu görülür: dünkü, bugünkü, çünkü “de” Bağlacının Yazımı * “de” bağlacı ayrı yazılır ve büyük ünlü uyumuna uyar: Sepette de dün aldığım ekmek vardı. Karakalem de çiziyor, yağlıboya da. “-de” Ekinin Yazımı * “de” eki bitişik yazılır. Büyük ünlü uyumu ve ünsüz benzeşmesi kuralına uyar. Sevinçte, tasada; düğünde, yasta beraberiz. İkilemelerin Yazımı İkilemeler ayrı yazılır. İkilemeyi oluşturan sözcüklerin arasına hiçbir noktalama işareti konmaz: içli dışlı, günden güne, yarım yamalak. Sayıların Yazımı * 30.01.1963’te dünyaya geldi. * 10 milyon lira / On milyon lira * Yaş otuz beş * Kışlanın arkasında on, on beş asker ve çavuş vardı. * 8. sınıfa gidiyoruz. Kısaltmaların Yazımı * K. (Kat) * Dr. (Doktor), İst. (İstanbul) * dilb. (dilbilgisi), yerb.(yerbilim) * TBMM’nin, MTA’nın, TMO’nun… Kesme İşareti(‘) * Konya’ya, Kağızman’ın… * TMO’nun, 1969’da * Karac’oğlan, N’olur * Bağlaç olan de’nin yazımına dikkat et. Kısa Çizgi * Arasöz ve ara cümlelerin başına ve sonuna konur:İsmail Abim -hayatta en çok sevdiğim insan- geldi. * Bir şeyin başlangıcı ile sonunu belirtmek için: 2000-2001 Öğretim Yılı * Ek ve köklerin gösterilmesinde kullanılır: çök-, -ken NOKTALAMA İŞARETLERİ * Nokta(.): Tamamlanmış cümlelerin sonunda Kısaltmaların sonunda Saatler yazılırken saat ve dakika arasında kullanılır. Noktalama İşaretleri * Virgül: Anlam karışıklığını önlemek için kullanılır: Genç,adamın yanından hızla uzaklaştı. Genç adamın yanından hızla uzaklaştı. * Noktalı Virgül:Bağlaçlarla birbirine bağlanan cümlelerde bağlaçlardan önce kullanılır: Birçok insan doğru olan davranışları bilir; fakat günlük hayatta uygulamaz. Noktalama İşaretleri * İki Nokta(:) Talebe: Öğrenci Milli spor sayabileceğimiz birçok spor dalı var: Güreş, binicilik, cirit… * Üç Nokta(…) * Sıralı Noktalar (………): Söylenmeden geçilen cümle ve satırları belirtmek için kullanılır. Bilinmez ki efendi mi köle mi Yazarın nefsine esir kalemi ………………… * Soru İşareti(?) * Ünlem(!): Alay etme ve yerme gayesiyle, ilgili sözcüklerden sonra parantez içinde kullanılır: Sınıfımızın en güzel kızı (!) sensin. * Tırnak İşareti(“”) * Parantez (Ayraç) () * Uzun Çizgi (_)