Türkçe Bilgi: Yel Ata

Yel Ata - Türk, Altay, Tatar ve Macar mitolojilerinde Rüzgar Tanrısı. Cel (Çel, Şil, Cil) Ata da denir. Macarlar Szel Atya (Yel Ata) veya Szel Kraly (Yel Kralı) adı da verirler.

Özellikleri

Dünyadaki tüm fırtınaların, rüzgarların, kasırgaların, hortumların, tayfunların yöneticisi olan tanrıdır. Harman savurmak isteyen köylüler Yel Ata’yı yardıma çağırırlar. "Yel Ata, gel atına saman götür..." diye bağırırlar, o da atına saman götürebilmek için gelip harmanı savurur. O da samandan bir avuç alarak atına yem alarak götürürmüş. Atı rüzgara dönüşür ve bir anda istediği yere ulaşır. Yel Ata’ya bağlı iyeler şunlardır. Etrüsklerde Cel adlı bir yer altı Tanrısı vardır. #Holoruk/Holloruk İyesi: Hortum Ruhu. #Kasırga/Gasırga İyesi: Tayfun Ruhu. #Borağan/Burağan/Boran İyesi: Fırtına Ruhu. Anadolu'nun güneyindeki Türkmenlerin başlıca ziyaret yerlerinden olan "Yel Baba" türbesinin adı da "yel" sözcüğüyle ilgilidir. "Al" ile aynı kökten gelen "yel" sözcüğü, hem eski, hem de yeni Türkçede "cin, kötü ruh" anlamlarında kullanılmıştır.

Diğer İsimleri

Türk, Altay, Moğol ve diğer Türk kökenli Orta Asya milletlerinde ve topluluklarında Rüzgar Tanrısına şu isimler de verilir: * Halhın Han: Bu adda dört Tanrı vardır, dört büyük rüzgarı yönetirler. * Korıy Han: Rüzgarlara yön verir. * Yatman Han: Rüzgarları estiren koruyucu ruhtur. * Yalanaş Han: Esinti Tanrısı. Harman savuranlar ona dua ederler ve şarkı ile çağırırlar.

Etimoloji

(Yel/Yil/İl/Zel/Cel) kökünden türemiştir. Esinti anlamı vardır. Havanın yer değiştirmesi nedeniyle meydana gelen akım. Ruh, can, gizem gibi anlamlarla aynı kökten kaynaklanır. Rüzgar, esinti demektir. * Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDF Dış bağlantılar * Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Yel Baba) * Dolgan ve Tofa Türkleri, Yaşar Kalafat (Holoruk İyesi) * Kuliylanı Kaysın (Bkz. Şiir içindeki Yel Ata'ya seslenilen kısım)

Kaynaklar

Vikipedi

Yel Ata

Yel Ata Hakkında Detaylı Bilgi

Özellikleri

Diğer İsimleri

Etimoloji

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar