Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Zaman Bankacılığı

Kısaca: Zaman Bankacılığı (), değişim aracı olarak para yerine zaman birimleri kullanılan ve alternatif bir ekonomik sistem örneği olarak değerlendirilebilecek bir karşılıklı hizmet değişimi modelidir. Zaman bankacılığı modelini uygulayan cemiyetlere Zaman Bankası () denir. Dolaşım birimi daima herhangi bir insanın bir saatlik işçilik bedeli olarak değerlendirilir ve genellikle ABD'de "Zaman Doları", Birleşik Krallık'ta ise "Zaman Kredisi" olarak adlandırılır. Zaman Bankacılığı öncelikle serbest pazar s ...devamı ☟

Zaman Bankacılığı (), değişim aracı olarak para yerine zaman birimleri kullanılan ve alternatif bir ekonomik sistem örneği olarak değerlendirilebilecek bir karşılıklı hizmet değişimi modelidir. Zaman bankacılığı modelini uygulayan cemiyetlere Zaman Bankası () denir. Dolaşım birimi daima herhangi bir insanın bir saatlik işçilik bedeli olarak değerlendirilir ve genellikle ABD'de "

Zaman Doları

", Birleşik Krallık'ta ise "Zaman Kredisi" olarak adlandırılır. Zaman Bankacılığı öncelikle serbest pazar sisteminin değer vermediği çocuk danışmanlığı, yaşlı bakımı, komşulara yardım gibi gönüllülük esasına dayanan işleri teşvik etmek ve ödüllendirmek için kullanılır. Esas itibarıyla kişi bu tip toplumsal hizmetler için harcadığı "zaman" ölçüsünde benzer hizmetleri alabilmek için "zaman" kazanır. Bu nedenle dernekler zaman bankacılığını "sosyal kapital oluşturmak" olarak da bilinen cemiyet içi ilişkileri güçlendirmekte kullanırlar. Zaman bankacılığı düşüncesinin doğuşu 1980'lerin başlarında ABD'de olmuştur. 1990 yılında Robert Wood Johnson Vakfı yaşlı bakımı konusunda çalışacak örnek bir Zaman Bankacılığı projesi için 1.2 milyon Amerikan doları bağışladı. Bugün 26 ülkede aktif olarak faaliyet gösteren Zaman Bankaları mevcuttur. Birleşik Krallık'ta 93 adet aktif Zaman Bankası vardır. ABD'de ise resmi olarak tanınmış 53 adet Zaman Bankası mevcuttur. Kökenleri ve felsefesi Yaratıcısı Edgar Cahn'a göre Zaman Bankacılığı'nın temeli sosyal programlar için gerekli ödeneklerin kesildiği ve ABD'de sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi ve sorunların yaratıcı yöntemlerle çözülmesi yönünde herhangi etkin bir yaklaşım getirilmediği bir döneme rastlar. Kendisi daha sonra şöyle yazmıştır: "Amerikalılar birbirine bağlantılı en az üç adet sorunla karşı karşıyadırlar: Alt sınıftakilerin temel mal ve hizmetlere erişiminde giderek büyüyen eşitsizlik; aile, komşuluk ilişkileri ve toplumun yeniden şekillendirilmesinden kaynaklanan sosyal sorunlar; ve bu sorunlara karşı oluşturulan toplumsal programların yarattığı giderek artan hayal kırıklığı". Ayrıca şunu da ekler: "sosyal sorunlara çözüm olacak çalışmalara verilen destekteki kriz gerçek bir toplum oluşturmak için yapılan parça parça çabaların başarısızlığından kaynaklanmaktadır". Cahn, özellikle sosyal hizmetlerde yaygın olan yukarıdan aşağıya eğilimine odaklandı. Pek çok sosyal hizmet organizasyonunun başarısız olmasının nedeninin yardım etmek istedikleri insanlardan gelecek yardımları kabul etmekteki isteksizlikleri olduğuna inanıyordu. Örgütlerin yardım etmeye çalıştıkları kitleyi ihtiyaçları açışından değerlendirdikleri bu yaklaşımı, cemiyet içinde herkesin sağlayabileceği katkılara odaklanan aktif değer tabanlı yaklaşımın aksine, bütçe açığı tabanlı yaklaşım olarak adlandırdı. Zaman Bankacılığı gibi bir sistemin aileler ve cemiyetleri güçlendirecek güven ve ilgiyi yeniden oluşturabileceği kuramını geliştirdi. Felsefe olarak Zaman Bankacılığı, Zaman Bankacılığı'nın Temel Değerleri olarak adlandırılan beş prensip üzerine kuruludur. * Her kişi bir değerdir, * Bazı işler parasal ücretin ötesindedir, * Yardımda karşılıklılık, * Sosyal ağlar gereksinimdir, * Tüm canlılara karşı saygı. İdeal olarak Zaman Bankacılığı cemiyeti inşa eder.Zaman Bankası üyeleri bazen bunu cemiyetin bireyler için var olduğu daha basit dönemlere bir dönüşe benzetirler. Glasgow'un Gorbals mahallesindeki bir zaman bankasında yapılan mülakat aşağıdaki görüşü açığa çıkarmıştır:
zaman bankası cemiyet olarak biraraya toplanmış herkesi içine alır . . . Gorbals uzun süreden beri yüksek bir cemiyet bilincine sahip değildi. Yıllar öncesinde yüksek bir cemiyet bilincine sahip olmakla beraber şimdi insanlar yan komşusundan biraz şeker ödünç almaya bile gitmiyorlar . . . projenin bu cemiyet duygusunu geri getirmeye çalıştığını düşünüyorum . . .
Zaman Bankacılığı ve Zaman Bankası Zaman Bankası üyeleri, diğer üyelere yardım etmek için harcadıkları her saat başına

Zaman Doları

biriminde kredi kazanırlar. Zaman Bankaları tarafından üyelerine sunulan hizmetlerden bazıları şunlardır: Çocuk bakımı, Hukuki danışmanlık, Dil dersleri, Ev Onarım işleri, ve benzeri hizmetler. Kazanılan

Zaman Doları

miktarı Zaman Bankasında gerektiğinde kullanılmak üzere hesabınıza kaydedilir. Teorik olarak kağıt kalem kullanılarak bile bir Zaman Bankası oluşturulabilir, ancak sistem orijinal olarak bilgisayar veritabanı ve kayıt tutma olanaklarını kullanmayı hedeflemektedir. Diğer bazı Zaman Bankaları ise bir ya da bir grup üyeyi

Zaman Doları

karşılığı bu işleri yapmak için görevlendirmektedir. Çeşitli kuruluşlar yerel Zaman Bankalarına işlemlerin takibi için özelleşmiş yazılımlar sağlamaktadırlar. Bu kuruluşlar aynı zamanda kendi Zaman Bankasını kurmak isteyen kişi ya da kuruluşlara danışmanlık hizmetleri, eğitim ve diğer materyalleri de temin etmektedirler. Zaman Bankası üyelerince sağlanan hizmetlere örnekler

Zaman Doları

Zaman Doları

Zaman Bankası'nın kullandığı temel değişim aracıdır ve bir kişinin bir saatlik emeğine karşılık gelir. Geleneksel Zaman Bankalarında bir insanın bir saatlik emeğinin karşılığı diğer herhangi birininkine eşittir. Zaman Dolarları hizmet sağlayarak kazanılır, hizmet alınarak ise harcanır. Bir

Zaman Doları

kazanıldıktan sonra belli bir süre içinde harcanma zorunluluğu yoktur, süre sınırlaması olmaksızın saklanabilir. Bunun yanında

Zaman Doları

bir saatlik emeğe sabitlendiğinden enflasyondan etkilenmez ve nemalandırılmaz. Bu özellikleriyle geleneksel dolaşım aracı olan paradan farklılaştırılmak amacıyla tasarlanmıştır. Bu sebeple

Zaman Doları

stoklamak çok da işe yaramaz ve uygulamada pek çok Zaman Bankası fazla Zaman Dolarlarının ihtiyacı olanların kullanması ya da etkinliklerde kullanılmak üzere topluluk havuzuna hibe edilmesini teşvik eder. Eleştiriler Zaman Bankacılığına yapılan bazı eleştiriler

Zaman Doları

'nın bir değişim aracı olarak kullanıma ve pazar bilgisi mekanizması olmaya uygun olmadığı üzerinde yoğunlaşmıştır. MIT'den Frank Fisher 80'lerde böyle bir değişim aracının pazar güçlerini deforme ederek Rusya örneğinde olduğu gibi bir ekonomik çöküşe neden olabileceğini öngörmüştür. Bugün ABD'deki Zaman Bankaları'nın Zaman Dolarlarına herhangi bir parasal değer biçmesi vergilendirilebilir hale gelmemesi için yasaklanmıştır. Dr. Gill Seyfang'ın Gorbals Zaman Bankası -- akademik camia tarafından yapılan az sayıda Zaman Bankası uygulamalarından biri -- üzerinde yaptığı çalışma Zaman Bankacılığı ile ilgili teorik olmayan birkaç sorunu daha ortaya çıkarmıştır. Bunlardan birincisi potansiyel üyelerle iletişim kurarak Zaman Bankacılığı ile geleneksel gönüllülük arasındaki farkın kesin olarak anlatılmasındaki zorluktur. Kendisi ayrıca bir toplulukta belli uzmanlık hizmetlerinin yetersiz olmasından ötürü Zaman Bankacılığı'nın her insanın ihtiyaçlarına cevap vermeyi garanti edemeyeceğini de not etmektedir. Zaman Bankacılığına getirlien en sert eleştirilerden bir tanesi de örgütsel sürdürülebilirlik yönündedir. Üyeler tarafından işletilen düşük maliyetli Zaman Bankaları da olmasına rağmen Dünyada Zaman Bankacılığı

Yaşlılık Planı

Yaşlılık Planı

 belli bir yaşın üzerindeki üyelerine aktif bir yaşam tarzı edindirmek için Zaman Bankacılığı'nı kullanan bir sağlık hizmetleri organizasyonuydu. Sonrasında sağlık hizmetleri organizasyonlarının sosyal finansmanı kesildi ve programın çoğu iptal edildi ancak iyi işlediği dönemde üyeler primlerinin bir bölümünü para yerine

Zaman Doları

olarak ödeyebilmekteydiler. Ana fikir yaşlı insanları cemiyet içinde daha aktif olmaya, aynı zamanda daha sık yardım talep etmeye teşvik etmek ve insanların sadece hizmet almak değil hizmet de üreterek insanlık onurlarını yüceltmekti.

Gorbals Zaman Bankası çalışması

2004 yılında Dr. Gill Seyfang Toplumsal Gelişim Dergisi'nde, Glasgow, İskoçya'da bir mahrumiyet bölgesi olan, yüksek yoksulluk, işsizlik, düşük sağlık ve eğitim hizmeti kalitesine sahip Gorbals bölgesinde kurulu Zaman Bankası'nın etkileri ile ilgili bir çalışmanın sonuçlarını yayımladı. Gorbals Zaman Bankası bölgenin karşı karşıya olduğu sosyal hastalıklarla mücadele amacıyla yerel bir yardım derneği tarafından işletilmekteydi. Ayrıca Zaman Bankası'nın toplum güvenlik ağı, bir kütüphane, bir sağlıklı yaşam projesi ve bir tiyatro projesi gibi devam eden sosyal projelere katılımı arttırarak Gorbals bölgesinin sosyal dokusunun yeniden inşasındaki başarısının da altını çizmiştir. Washington D.C.

Zaman Doları

Gençlik Mahkemesi Washington D.C.'nin

Zaman Doları

Gençlik Mahkemesi olarak da bilinen gençlik mahkemesi, gençlerin jüri üyesi olarak harcadıkları zamanı

Zaman Doları

olarak ödüllendirmektedir. 1996 yılında başlatılan program şiddet içermeyen suçlardan mahkum olan gençlerin benzer suçları işleyen akranlarının duruşmalarını dinleyip karar vermesine olanak vermektedir. Programa sürekli olarak yapılan katılım

Zaman Doları

olarak ödüllendirilmektedir.

TidsNätverket i Bergsjön/Zaman Ağı, Bergsjön, İsveç

TidsNätverket i Bergsjön, 2007 yılında İsveç'te Bergsjön/Gothenborg'da kurulmuştur. Sosyal yardım ağlarını oluşturmak ve desteklemek amacıyla İsveç'te kurulan ilk Zaman Bankacılığı organizasyonudur. İsveç vergi kanunları nedeniyle herhengi bir hizmet değişimi değil, ancak sosyal aktivitelerin artırılması ve insanlar için bölgede buluşma alanlarının oluşturulmasına destek veren bir yapıdadır. Üye ve katılımcılar birbirleri için sosyal aktiviteler düzenlemeye teşvik edilmektedirler. Zaman Bankacılığı aktiviteler için harcanılan zamanın görselleştirilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca bakınız * Değişim aracı * Sosyal ağlar

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.