Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Çakay

Kısaca: Çakay - Türk ve Altay mitolojisinde Yıldırım Tanrısı. Çakkay veya Şakkay olarak da bilinir. ...devamı ☟

Çakay - Türk ve Altay mitolojisinde Yıldırım Tanrısı. Çakkay veya Şakkay olarak da bilinir.

Özellikleri

Şimşekler ve yıldırımlar çaktırır. Yayına koyup attığı oklar yıldırımlardır. Yerdeki kötü ruhları izler ve onların saklandığı ağaçların üzerine ateşini gönderir. Yıldırım düşen ağaçtan bir parça alınıp saklanırsa eve kötü ruhların girmesi engellenir. Bazı Türk toplulukları Yıldırım Tanrısı'na süt ya da ayranı saçı (cansız kurban) olarak verirler. Süt yıldırım ateşini söndürebilen ve uzak tutabilen tek şeydir. Yıldırımın düştüğü yer, artık Çakay Han’a aittir ve orayı kimse mülk edinmez. Moğollar şimşek ve yıldırım’dan korkarken Türkler bundan sevinç duyarlar. Moğol tarihinde yıldırım ve kapalı gökyüzü nedeniyle yarım kalan veya kaybedilen savaşlar olduğu söylenir. Türkler yıldırım düşünce at sürüp göğe ok atarak bu sevinçlerini gösterirler. Yıldırım baharda Yenigün’ün (Yeniyıl’ın) haberscisi demektir. Çünkü yıldırım da Tanrı’nın okudur. Onun oklarını kabul ettiğini böyle bildirmek gerekir. Ayrıca yıldırımın düştüğü yere tapınak yapılır. Yeryüzündeki tüm ilkel toplulukların ortak belleklerinde mutlaka yıldırımlara dair anılar (söylenceler) bulunur.

Çakılgan Han

Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde Şimşek Tanrısı'dır. Çakay Han ile benzer özellikler taşır. Kimi görüşlere göre aynı varlık, bazen de birbirlerinin kardeşidirler. Çakılgağan veya Sahılgağan (Şahılgağan, Şahılgan) olarak da telaffuz edilir. Şimşekler çaktırır. Fırlattığı şimşekler onun mızraklarıdır.

Türk kültüründe yıldırım

Eski Türk inançlarına göre, Tanrı'nın başlıca silahı ve gücünü gösterme biçimidir. Türkler, ilk yıldırımın düşmesini, yeni yılın gelişinin habercisi olarak kabul ederler. Türkler gökten inen silahların "Yıldırım İyesi" tarafından gönderildiğine inanırlar. Gökten gelen yıldırımın parçalarından hazırlanmış olan "Köroğlu" ve "Atilla"nın kılıçları kutsaldır. İnanışa göre, Yıldırım Tanrısı, yeryüzünü kötü varlıklardan ve kötülüklerden temizlemek için, kendi çocuklarını yeryüzüne gönderir. Potanin'e göre Bozkurt, Yıldınm Tanrısı olarak düşünülürdü. Şamanların davula vurarak ses çıkarmalarındaki amacın bu sesi şimşek çakmasına benzetmek olduğu fikrini de yine ilk defa Potanin ileri sürmüştür. Etimoloji (Çak/Yak/Sah/Çah/Çak) kökünden türemiştir. Çakmak fiilinin çekimli halidir. Çakan (yanıp sönen) ışık demektir. Moğolcada Şahılgan sözcüğü günümüzde elektrik anlamı taşır. Eski biçimi Tıyakılgan ise şimşek manası taşır. * Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDF

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.