Erken yazım
İlk başlarda, Avustralya dilleri yazarın duyduğu şekilde İngilizce yazım kurallarına göre yazılmaktaydı. Bu ise Avustralya dillerinde farklı olan fakat İngilizce olmayan seslerin yazımda tek olarak yazılmasına sebep olmuştur. Aynı zamanda Avustralya dillerinde alofon olan fakat İngilizcede farklı olan seslerin farklı yazılmasına sebep olmuştur.İngilizcedeki birçok Avustralya Yerli dili kökenli kelime, aşağıdaki kuralları kullanmıştır ve asıl dilinde kelimenin nasıl telaffuz edildiği konusunda kesin bir fikir veremez.
| +Avustrayla dillerinin zamanla transkripsiyonları | Dil | Anlamı | Erkenyazımı | Modernyazımı | Telaffuz (IPA) | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Guugu Yimidhirr | ``“dil”`` | cite book >son=Cook |ilk=James |yazarlink=James Cook |yıl=1955 |başlık=The Journals of Captain James Cook |yer=Cambridge |yayımcı=Cambridge University Pressngandar (1901)cite book |son=Roth |ilk=Walter E. |yazarlink=Walter E. Roth |yıl=1901 |başlık=The structure of the Koko-Yimidir language |yer=Brisbane |yayımcı=Government Printer | cite book>son=Haviland |ilk=John |editör=R. M. W. Dixon and B. Blake||başlık=Handbook of Australian Languages Vol I |yıl=1979 |sayfalar=26-180 |bölüm=Guugu Yimidhirr Sketch Grammar | IPA|[1] | İlk telaffuzlar kelime başındaki IPA>[2] sesini kaçırmışlardır, ve dişsel sessizlerden ayırt edememişlerdir. | |
| Gamilaraay | ``“bal”`` | Dergi belirt>son=Mathews |ilk=R. H. |yazarlink=R. H. Mathews |yıl=1903 |ay=Jul.-Dec. |başlık=Languages of the Kamilaroi and Other Aboriginal Tribes of New South Wales |dergi=The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland |cilt=33 |sayfalar=259-283 | cite book>son=Austin|ilk=Peter|yazarlink=Peter Austin|başlık=A Reference Dictionary of Gamilaraay, northern New South Wales|publisher=La Trobe University|yıl=1993|url=http://coombs.anu.edu.au/WWWVLPages/AborigPages/LANG/GAMDICT/GAMDICT.HTM | IPA|[3] | İlk telaffuzlar IPA>[4] ve IPA|[5] seslerini ayırt etmemişlerdir, bu ikisi İngilizcede alofondur fakat Avustralya dillerinde değildir. |
Dilbilimsel konuda daha çok bilgiye sahip yazarlar, bazen Å‹ veya Ä¡ sembollerini IPA|/Å‹/ için kullanmışlardır, í± sembolünü IPA|/ɲ/ için, sesli harfin uzun olduğu göstermek için (¯) veya inceltme işareti (^) uzun ünlüler için, sesli harflerin kısa okunması için (˘) sembolleri kullanılmıştır, fakat bunlar genellikle tutarsız olarak kullanılmıştır.
Modern pratik yazım
Bugün Avustralya dilleri üzerinde çalışan dilbilimciler belirli fonemik yazımları kullanmaktadırlar, bu sayede her konuşulan kelime yalnız bir şekilde yazılır ve her yazılan kelime yalnız bir şekilde okunabilir.Genellikle, fakat her zaman değil, pratik yazımlar yalnızca temel Roman alfabesi harflerini kullanır. Bu ise standart karakteri olmayan sesler için digrafların kullanılmasını gerektirir. Bazı durumlarda bu belirsizliklere yol açar, örneğin tek ses IPA|/Å‹/ ve sessiz harflerinin IPA|/ng/ her ikiside ng olarak yazılabilir. Genellikle n.g (araya nokta eklenerek), n`g (kesme işareti ekleyerek) veya nk şekillerinde yazılarak bu sorunun üstesinden gelinebilir.
Sesliler ve yarı sesliler
Çoğu Avustralya dilleri üç sesli kullanır, bunlar i, a ve u olarak yazılırlar. Bazı durumlarda ``e`` veya ``o`` olarak ses verebilir, fakat e veya o olarak yazılmazlar, örneğin Martuthunira kelimesi wirrirri "alev" kabaca vereri olarak IPA|[6] telaffuz edilir. Uzun sesliler çift harfle gösterilirler, örneğin ii IPA|/iË/, aa IPA|/aË/, uu IPA|/uË/.İngilizcedeki yarı seslilerden w ve y İngilizcede olduğu gibi telaffuz edilir. Bazı dillerde w u sesinin yanında, ve y i sesine yanında telaffuz edilmez fakat dilbilimciler yinede onları yazmayı terchi eder. Örneğin Gamilaraay yinarr "kadın" gerçekte ``inar`` olarak telaffuz edilir IPA|[7].
Az sayıda dilde dişsel yarı sesli mevcuttur, bu ise yh olarak telaffuz edilir (aşağıdaki boğumlamanın yeri kısmına bakınız).
Rotikler
Avustralya dillerinin birçoğu iki rotiğe veya ``r``-gibi seslere sahiptir: Amerikan İngilizcesinde olduğu gibi r olarak yazılan bir üstdamaksıl aproksiman; ve ses titremesi şeklinde veya çarpma şeklinde bir ses (her ikisi de İspanyolcada bulunur) olan ve rr olarak yazılan ses.Bu iki r`den sadece birine sahip dillerde, yalnızca r yazılır.
Boğumlamanın yeri
Çiftdudaksıl, artdamaksıl ve alveoler sessizler genellikle İngilizcede olduğu gibi yazılırlar, örneğin p IPA|/p/, b IPA|/b/, m IPA|/m/, k IPA|/k/, g IPA|/É¡/, ng IPA|/Å‹/, t IPA|/t/, d IPA|/d/, n IPA|/n/, l IPA|/l/. Ng ayrıca eng olarak adlandırılan Å‹ karakteri ile de yazılabilir.Damaksal sessizler bir alveoler sessiz + j şeklinde eklenen digraf ile gösterilirler, örneğin tj IPA|/c/, dj IPA|/ÉŸ/, nj IPA|/ɲ/, lj IPA|/Ê/. J tek başına dj yerine veya ny nj yerinede kullanılabilir.
Dişsel sessizler alveoler sessiz + h şeklinde eklenen digraf ile gösterilirler. Örneğin th IPA|/t̪/, dh IPA|/d̪/, nh IPA|/n̪/, lh IPA|/l̪/. th Avustralya İngilizcesinde olduğu gibi frikatit değildir, fakat İrlanda İngilizcesinde olduğu gibi kesme şeklindedir.
Üstdamaksıl sessizler r + alveoler sessiz şeklinde digraf ile gösterilirler. Örneğin rt IPA|/ʈ/, rd IPA|/É–/, rn IPA|/ɳ/, rl IPA|/É/.
Bazı dillerde damaksıl-artdamaksıl sessizler vardır, damaksıl ile artdamaksıl arasındadır. Yanyuwa için, yk IPA|/É¡ÌŸ/, nyk IPA|/a¿É¡ÌŸ/ (bir ön-genizsel duruş- Ön-genizsel için aşağıya bakınız), nyng IPA|/Å‹ÌŸ/ olarak yazılırlar.cite book |son=Bradley |ilk=John |yazarlink=John Bradley (anthropologist) |yardımcıyazarlar=Kirton, Jean |yıl=1992 |başlık=Yanyuwa Wuka: language from Yanyuwa country |diğerler=unpublished |url=http://eprint.uq.edu.au/archive/00000072/
Duruşların seslendirilmesi
Avustralya dillerinin birçoğu seslendirilmiş ve sessiz duruşları ayırt etmez, bu nedenle ``t`` ve ``d`` aynı sesin farkları olarak olur. Her iki alofon aynı şekilde yazılır, fakat sessiz veya sesli sembollerden hangisinin kullanılacağı o dilde kullanım sıklığına göre değişir. Bazı diller bir dilbilimci tarafından sesli sembolle yazılırken, diğer tarafından sessiz sembolle yazılabilir. Daha fazlası, bazı dilbilimciler bir dildeki bazı sessizler için sessiz olanı kullanırken diğeri için sesli sembolü kullanmayı seçebilirler.Ancak bazı diller sesli ve sessiz duruşları ayırmaktadır.
Ön-genizsel
Bazı diller ön-genizsel sessizlere sahiptir, genizsel bir sesten önce bir duruş olur ve bu tek ses olarak kabul edilir. Yanyuwa bunlar mb IPA|/mb/, ngk IPA|/Å‹É¡/, nj IPA|/ɲɟ/, nth IPA|/a¿d̪/, nd IPA|/a¿d/, rnd IPA|/ɳɖ/ olarak yazılırlar.Kaynaklar
Kanıt gösterilen kaynaklar
Genel kaynaklar
- kaynak wiki | url=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Transcription_of_Australian_Aboriginal_languages&oldid=75457464 | tarih=13 Eylül 2006 | dil=İngilizce | madde=Transcription of Australian Aboriginal languages
- cite book |son=Dixon |ilk=R. M. W. |yazarlink=R. M. W. Dixon |yıl=2002 |başlık=Australian Languages: Their Nature and Development |url=http://www.cambridge.org/catalogue/catalogue.asp?isbn=0521473780 |yer=Cambridge |yayımcı=Cambridge University Press
- cite book |son=McGregor |ilk=William |yıl=2004 |başlık=The Languages of the Kimberley, Western Australia |yer=London, New York |yayımcı=Taylor & Francis |sayfalar=21-26
