Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Birinci Doğu Halkları Kurultayı

Kısaca: Birinci Doğu Halkları Kurultayı, 1- 7 Eylül 1920 tarihleri arasında Bakü’de gerçekleşen, Komintern tarafından organize edilmiş bir uluslararası toplantıdır. ...devamı ☟

Birinci Doğu Halkları Kurultayı, 1- 7 Eylül 1920 tarihleri arasında Bakü’de gerçekleşen, Komintern tarafından organize edilmiş bir uluslararası toplantıdır. Rusya’da “Dünya Devrimi” sloganıyla ortaya çıkan Ekim Devrimi’nin ardından dünyadaki “milliyetler meselesinin işçi sınıfının önderliğinde nasıl çözüleceğine dair yol haritasını hazırlamak" üzere düzenlenmiştir. Kurtuluş Savaşı tarihinde önemli yeri vardır. Kurultayın düzenlenmesi Üçüncü Enternasyonal'in ikinci kongresinde kararlaştırılmıştı. “Dünyanın en önemli olayı” olarak lanse edilen kurultayın başkanlığını, “Lenin'in sağ kolu” diye bilinen Alexander Zinovyev üstlendi. Kurultay hazırlıklarını yapmakla görevlendirilen komite, bütün Doğu ülkelerine çağrı yaptı ve delege göndermelerini istedi. Türkiye, İran, Mısır, Hindistan, Afganistan, Çin, Japonya, Kore, Arabistan, Suriye, Filistin, Buhara, Dağıstan, Ermenistan, Gürcistan gibi ülkelerden toplam yaklaşık 2000 delegenin katıldığı kongrede Türkler, 235 delegeyle kurultaya katılan en büyük grubu oluşturdu. Başta Mustafa Suphi, Ethem Nejat olmak üzere Rusya'da kurulan Türkiye Komünist Fırkası’nın temsilcileri de Kurultay'da delege olarak bulundular. Kurultay, 1 Eylül 1920 ‘de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Neriman Nerimanov’un bir konuşmasıyla açıldı. Anadolu’daki Kurtuluş Savaşı, Kurultay’ın önemli tartışma konuları arasında yer aldı. Kurultaya TBMM hükümeti o sırada Moskova'da bulunan Türk heyeti üyelerinden Dr. İbrahim Tali Bey’in başkanlığında, Trabzon mebusu Hafız Mehmet, Mühendis Aziz ve Yarbay Arif Bey'den oluşan bir heyetle gözlemci olarak katıldı. Enver Paşa , Halil Paşa ve Bahattin Şakir de, Kurultay'a Fas, Cezayir, Tunus, Trablusgarp, Mısır, Arabistan ve Hindistan Devrimci Örgütleri Birliği'ni temsilen kabul edilmişti. Kongrenin dördüncü oturumunda Enver Paşa’nın ve İbrahim Tali Bey’in kurultaya sundukları birer bildiri okundu.Kurultay, Ankara hükümeti önderliğindeki kurtuluş hareketini destekleme kararı aldı. Kurultay, 7 Eylül'de coşkun konuşmalar, alkışlar ve Enternasyonal marşlarıyla kapandı. Kurultaydan kısa bir süre sonra İngilizlerle görüşen Bolşevikler, Kurultay'ı İngilizlere karşı bir şantaj olarak kullanmış; böylece Kurultay bir tür dış siyaset aracına dönüşmüştür. İlkinden sonra ikincisinin düzenlenmesine Komitern tarafından izin verilmedi. Dış bağlantılar * Doğu Halkları Kurultayı Tutanakları (İngilizce çeviri) Ayrıca bakınız * Komintern * Sultan Galiyev * Mustafa Suphi * Kızıllar

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.