Fotoelastikiyet
Kısaca: Fotoelastikiyet, cam veya plastik gibi çeşitli saydam maddelerin gerilim altında çift kırılma özelliği göstermesi hali. Işılesneklik olarak da bilinir.Fotoelastikiyette, cisme giren bir ışık ışını iki ışına ayrılır. ...devamı ☟
Fotoelastikiyette, cisme giren bir ışık ışını iki ışına ayrılır. Işık geçiren saydam katı maddelerin çift kırılma özelliği göstermesini ilk defa 1900’lerde David Brewster, gerilimli bir cam üzerinde renkli desenleri polarize bir ışıkla inceleyerek anlamış ve 1930’larda dondurulmuş gerilimler tekniği ile üç boyutlu analizler yapılabilmiştir. Plastik sanayiine paralel olarak fotoelastik malzemelerin gelişmesiyle tıp ve çeşitli mühendislik dallarında fotoelastisite vazgeçilmez bir prensip haline gelmiştir. Bir ışık kaynağından çıkan ışınlar, bütün düzlemlerde titreşimleri olan, rastgele bir demet halindedir. Bu ışık demeti önüne bir polarizör filitre konup, filitreden geçen ışın, fotoelastik bir plastikten geçirildiğinde n1 ve n2 kırılma indisleri olmak üzere iki titreşim elemanına ayrılır. Birinci filitrenin eksenine dik ikinci bir filitre yerleştirilirse bu iki eleman tek bir düzlem üzerinde gözlenebilir. Birinci filitre polarizör, ikincisi analizör olarak adlandırılır. Işık geçiren bir plastik madde, herhangi bir şekilde yüklendiğinde homogen ve izotropik bir haldedir. Buna bir basınç veya gerilim uygulanırsa, yapısı heterojen bir hale gelir ve polarize bir ışını iki ayrı kırılma indisi ile geçirmeye başlar. Bu özellik fotoelastikiyetin esasını teşkil eder. Yapılan herhangi bir makina elemanında uygulanan kuvvetler sebebiyle meydana gelebilecek gerilmeleri ve deformasyonları bulmak için elemanın fotoelastik özelliği olan plastik malzemeden bir modelini yapıp, ışığın çifte kırma özelliğinden faydalanılabilir. Bu gayeyle kullanmak üzere polariskop denen aletler yapılmıştır. Camdan epoksi reçinelerine kadar bütün ışık geçiren malzemeler fotoelastik özellik gösterebilir. Fakat, bunların fotoelastik duyarlıkları farklı olduğundan, kullanma yerleri de farklıdır. En çok kullanılanları cam, sellüloit akrilik, epoksi reçineleri, polyester, poliüretan ve jelatindir. Bunlardan epoksi reçineleri, en duyarlı fotoelastik malzemelerdir. Yaygın olarak kullanılmaktadır. Fotoelastik özellik de diğer mekanik özellikler gibi çevreye göre değişir.
İlgili konular
hintâavrupa dilleri ailesiBu konuda henüz görüş yok.
