Iktidar

Kısaca: 1- Genel olarak, eylemde bulunma, bir şeyler yapa­bilme doğal gücü ya da yeteneği. 2- Etkide ya da eylemde bulunma imkanı veren hukuki, siyasi ya da ahlâki güç. Formel olarak, A’nın B’yi, B’nin yapmayı tercih etmedi­ği bir şeyi yapmaya zorlama gücü ya da kudreti. ...devamı ☟

1- Genel olarak, eylemde bulunma, bir şeyler yapa­bilme doğal gücü ya da yeteneği. 2- Etkide ya da eylemde bulunma imkanı veren hukuki, siyasi ya da ahlaki güç. Formel olarak, A’nın B’yi, B’nin yapmayı tercih etmedi­ği bir şeyi yapmaya zorlama gücü ya da kudreti. 3- Devlet yönetimini elinde bulun­duranların, bir toplumu yönetenlerin siyasi, hukuki ve fiili gücü. 4- Yönetenlerin, yönet­me yetkisini elinde bulunduranların kendile­ri, hükümet.

Bir toplumun varolduğu her yerde, yöneti­ci bir gücün, siyasi bir iktidarın varoluşu doğal ve anlaşılır bir şeydir. İnsanlık bu du­rumu ya da olayı, siyasi meşruiyet veya ege­menlik teorileri yoluyla her zaman haklılan­dırmaya ve doğal halinden toplum sözleşmesi yoluyla toplum haline geçişle açıklamaya çalışmış veya Marksizmin yaptı­ğı gibi, bunu bir sınıfın iktisadi egemenliği­nin bir yansıması olarak değerlendirmiştir.

Öte yandan, iktidarın tarih içinde çok büyük bir dönem boyunca monarşik bir yapı arz ettiği, tek elde toplanmış olduğu bilinir. Modern dönemde, mutlakiyetçiliğe karşı ve­rilen uzun süreli mücadelelerin ardından, ik­tidarın çok çeşitli işlevleri, onun kötüye kul­lanılmasını önlemek maksadıyla, birbirinden ayrılmıştır. Kuvvetler ayrılığı olarak bilinen bu ilkeye göre, yasama kuvveti yasaları yapar, yürütme organı (hükümet) yasaları uy­gular, yargı da yasaların uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıkları çözer.

Siyasi düşüncenin tarihi, bugün iktidar gerçeğinin birbirlerini tamamlayan iki farklı düzeyde ele alınabileceğini ortaya koymak­tadır. Bunlardan birincisi, farklı sosyal güç­ler arasında göreli bir denge sağlayan ön­lemlerin tümü, yetkilerin kullanımıyla ilgilidir. Bu bağlamda, klasik iktidar analizi toplumsal yaşamın özelliklerine karar ver­menin kim tarafından ve hangi amaçlarla saptanabileceğini saptamak amacıyla ilkeler düzeyinde gelişmiş ve iktidarın meşruiyeti problemi ele alınırken, sorun çıkar sorunu olarak vazedilmiştir. Bu durumda iktidar, genel çıkarı sağlamak için siyasi olarak ku­rulan organları tanımlar. Söz konusu yakla­şım, hukuki, siyasi ve temsille ilgilenen bir yaklaşım olup, iktidarı yasaklar ve çıkarlar çerçevesinde ele alırken, iktidarın bastırıcı fonksiyonunu öne çıkarır.

Buna karşın, ikinci düzey analizini ikti­darın fonksiyonel niteliği üzerinde yoğun­laştırır, bir sosyo-ekonomik yapıda bireyleri toplumla bütünleştirmeye ve programlama­ya yarayan iktidar uygulama yöntemleri üzerinde yoğunlaşır. Söz konusu düzey, yaklaşım ya da analiz türü iktidarın çoğulcu görünümüne ağırlık verirken, iktidarı belirli kurumlarla sınırlanmış bir şey olarak değil de, aile, okul, ordu, vb, sosyal birimleri meydana getiren hiyerarşik ilişkilerin her aşamasında uygulanan yaygın bir şey olarak görür. Hal böyle olunca da, iktidarı çıkar, yasak ve baskı çerçevesi içinde kavramak yerine, onu iktidar mekanizmalarını yarata­bilecekleri olumlu etkiler dizisi içine yerleş­tirmek suretiyle anlamak gerekir. Bu ikinci yaklaşımın günümüzdeki en önemli temsil­cisi ünlü Fransız düşünürü Michel Fucault ‘dur.

iktidar

1. anlamı Bir işi yapabilme gücü, erk, kudret:
"Bu iş benim iktidarım haricinde, demez mi?"- S. F. Abasıyanık.
2. anlamı Bir işi başarabilme yetki ve yeteneği.
3. anlamı Devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi:
"Almanya'daki öğrenciliğim Hitler'in iktidar yıllarına rastlar."- H. Taner.
4. anlamı Bu yetkiyi elinde bulunduran kişi ve kuruluşlar.

iktidar

Türkçe iktidar kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. ability, capability, potency, power, capacity, potential

iktidar

bir işi yapabilme gücü, erk, kudret; bir işi yapabilme gücü, erk, kudret.
bir işi başarabilme yetki ve yeteneği; bir işi başarabilme yetki ve yeteneği.
devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi; bu yetkiyi elinde bulunduran kişi ve kuruluşlar; devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi; bu yetkiyi elinde bulunduran kişi ve kuruluşlar.

iktidar

Türkçe iktidar kelimesinin Fransızca karşılığı.
pouvoir [le], puissance [la]

iktidar

Türkçe iktidar kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Befähigung, Herrschaft, Spannkraft

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

İktidar
3 yıl önce

İktidar, yönetme gücünü elinde bulunduran kişi ya da kişiler. Örneğin, krallıkla yönetilen bir ülkede iktidar kraldayken demokrasiyle yönetilen bir ülkede...

Türkiye Komünist Partisi (2001)
3 yıl önce

seçilen Merkezi Komite'dir. TKP en üst karar organı düzenlenen Sosyalist İktidar Partisi (SİP) Olağanüstü Kongresi ile partinin adının Türkiye Komünist...

Türkiye Komünist Partisi (2001), 11 Kasım, 1978, 2001, Anayasa Mahkemesi, Aydemir Güler, Barış Derneği, Gelenek Dergisi, Komünist (dergi), Komünizm, Nazım Hikmet
Anayasa
3 yıl önce

hukukunda yeni anayasa yapma ve değiştirme iktidarına “kurucu iktidar” (aslî kurucu iktidar) denir. Aslî kurucu iktidar tarafından yapılmış mevcut anayasanın...

Anayasa, 1789, 1791, 1960, 1961 Anayasası, 1982 Anayasası, ABD, Anayasa Mahkemesi, Aristo, Avrupa, Fransız Devrimi
Demokrat Parti (1946)
3 yıl önce

partili seçimle iktidarı kazanmış Türk siyasi partisi. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve 10 yıl boyunca (1950-1960) iktidar olmuştur. Demokrat...

Demokrat Parti (1946), 11 Haziran, 12 Haziran, 14`ler, 14 Mayıs, 16 Ekim, 17 Ekim, 1946, 1948, 1949
Hegemonya
3 yıl önce

toplumsal iktidarını yani egemenliğini ilan ve tesis etme aşamasında, aslında birer toplumsal özne olan diğer sınıfların çıkarlarının da bu iktidar tarafından...

Hegemonya, Antonio Gramsci, Burjuvazi, Marksist, Politika, Siyaset, Taslak, Yunanca, İdeolojik
Ekim Devrimi
3 yıl önce

takvime göre 7 Kasım 1917), Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin...

Bolşevik İhtilali, 1917, 25 Ekim, 7 Kasım, Bolşevik, Gregoryen takvimi, I. Dünya Savaşı, Lenin, Miladi takvim, Petrograd, Sovyetler Birliği
Michel Foucault
3 yıl önce

tarihçi, edebiyat eleştirmeni, antropolog, psikolog ve sosyolog. Bilginin iktidar olduğunu iddia eden Foucault, modern öznelik deneyimini bir tahakküm mekanizması...

Michel Foucault, 15 Ekim, 1926, 1984, Aydınlanma Çağı, Eşcinsellik, Felsefe, Felsefe Portalı, Gilles Deleuze, Heidegger, Jacques Derrida
Temmuz Günleri
6 yıl önce

ayaklanan işçi, köylü ve askerlerin örgütlendiği Sovyetler iktidarı oluşmuştu. Bu ikili iktidar döneminde Geçici Hükûmet halkta büyük yılgınlık yaratan savaşa...