İtalyan ekonomist Wilfredo Pareto 1897 yılında gelir dağılımının eşit olmadığını göstermek amacıyla bir formül geliştirmiştir. Ardından 1907 yılında Pareto'nun teorisine benzer bir teoriyi Amerikan iktisatçı M.C. Lorenz grafik olarak kullanmıştır. Bu iki iktisatçının kullandığı bu oran 20/80 olarak açıklanmıştır. Bu açıklamayla gelirin %80'lik kısmının toplumdaki %20 lik bir gruba ait olduğu hipotezi ortaya atılmıştır. Dr J.M. Juran ortaya atılan bu hipotezi kalite kontrol alanında uygulamıştır. Daha sonraki zamanlarda sadece kalite kontrolde değil hayatın diğer alanlarında da kullanılabilecek olan bu ilkeye Juran, pareto ilkesi adını vermiştir. Pareto diyagramları bir problemi oluşturan sebeplerin ne olduklarını ve önem derecelerini belirlemek için kullanılır. Kalite kontrolde, artan hatalı üretimin veya müşteri şikayetlerinin arkasındaki sebeplerin önem derecelerine göre sıralanmasında kullanılabilir.Diyagram genellikle pareto İlkesini doğrular niteliktedir. Soldaki dikey eksen genellikle frekansı temsil eder. Fakat maliyet gibi başka bir birimi de temsil ettiği durumlar olabilir. Sağdaki dikey eksen ise kümülatif yüzde oranını gösterir. Sebepler azalan değerlerine göre sıralandığından, kümülatif fonksiyon da azalarak artacaktır.
Pareto diyagramı 7 temel kalite kontrol aracından birisidir.
Nasıl oluşturulur? # Sebepleri araştırılacak kriterin belirlenmesi # Bütün sebeplerin listelenmesi # Sebeplerin belirli bir süredeki karşılaşılma sıklığının ölçülmesi # Sebeplerin sıralanması # Kümülatif dağılımları hesaplanması # Grafiğinin çizilmesi Faydaları * Problem üstündeki en önemli sebebi belirlemek, * Bütün problemleri listelemek, * Problemlerin oranlarını ve önem derecelerini görmek, * Bir takım çalışmasını yönlendirmek. Kaynaklar
