Yeraltı kavramına fiziksel alem, aracı (süptil) alem ve kutsal alem şeklinde üç alem (Yer, Yeraltı, Gök) anlayışını esas alan Şamanizm`in (Asya şamanizmi, K. Amerika Kızılderilileri, Okyanusya yerlileri) yanısıra Maya, Grek, Kelt, Tibet, Fin, Lapon, Estonya tradisyonlarında da rastlanır. Köken olarak Şamanist bir kavram olan yeraltı kavramının diğer tradisyonlara Asya Şamanizm`i yoluyla geçmiş olduğu sanılmaktadır.
Şamanizm`de yeraltı denildiğinde bilinen fiziksel anlamıyla “toprağın altı” anlaşılmaz. Yeraltı her ölen insanın ruhunun göçtüğü ve Şamanların trans deneyiminde gittiği çeşitli katlardan oluşan bir alem anlaşılır. Şaman, trans deneyimi sırasında, yapacağı uygulamanın amacı ve türüne göre, ya yeraltı alemine veya Göğe gider. Örneğin, bir hastayı iyileştirmek için Göğe çıkması gerekir, fakat ölünün ruhuna eşlik etmek, hastanın ruhunu geri getirmek (ölmemesini sağlamak) ya da yeryüzünü terk etmek istemeyen ölüleri a€˜gölgeler diyarı`na götürmek için Yeraltı`na inmesi gerekir. Fakat her iki halde de şamanın önce yer altı alemine gitmesi gerekir, yani herhangi bir nedenle Gök katlarını aşması gereken bir şamanın önce yeraltı denilen aleme inmesi gerekir, kimse “Yeraltı”na inmeden Göğe çıkamaz. Yeraltı kavramı Grek tradisyonunda Hades biçimine dönüşmüştür. Şaman inisiye adayının saflaşması için geçireceği yeraltı alemindeki “organlara ayrılma” deneyimi kimi inisiyasyonlar`da “cehenneme iniş” ifadesiyle, Simya`da ise Vitriol ifadesiyle dile getirilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Şamanizm, Mircea Eliade
- Semboller Ansiklopedisi, Ruh ve Madde Yayınları
