Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Damad Mehmed Ali Paşa

Kısaca: Damad Mehmet Ali Paşa (d. 1813- o. 1868) Abdülmecit saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay oniki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. ...devamı ☟

Damad Mehmet Ali Paşa (d. 1813- o. 1868) Abdülmecit saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay oniki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

Mehmet Ali Paşa 1813 yılında Rize'nin Çayeli ilçesi Hemşin köyünde doğdu.Babsi Hacialıoğullarai;'dan Hacı Ömer Ağa idi ve İstanbulda Galata başağası idi. Çocuk yaşında babası ile birlikte İstanbul'a gelerek ve kaptan-ı derya Pabuççu Ahmet Paşa hizmetine girdi. Onun ölümü üzerine Enderun'a girdi. Kısa bir zamanda Devlet kademelerinde ikinci mabeyinciliğe kadar yükseldi. Mirliva rütbesi verilince Enderun'dan ayrıldı. Sonra ferik rütbesi verilerek "Dar-ı Suray-ı Askeri" üyeliğine seçildi. 1845 yılında II. Mahmut'un kızı ve Sultan Abdülmecid'in kızkardeşi olan Adile Sultan'la evlenerek Osmanlı hanedanına damat oldu. 1845-1847 döneminde 1. kez olarak Kaptan-ı Deryalık görevine getirildi. Sonra 1847'de "Meclis-i Aliye" üyesi; 2. kez 1848-1849 kaptan-ı derya ve 1848-1851'de serasker ve 1851'de 3.kez kaptan-ı derya oldu. . 4 Ekim 1852'de Mehmed Emin Âli Paşa yerine sadrazamlık görevi verildi. Mehmet Ali Paşa'nın sadrazam olduğu dönemde Fransa’da imparatorluğunu ilan eden ve uluslararası ilişkilerdeki konumunu güçlendirmek isteyen III. Napoleon Osmanlı Devleti’nde yaşayan Katoliklerin himayelerini Fransa’ya veren 1740 tarihli antlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesini istedi. Bunun üzerine Rusya da Osmanlı Ortodoksları için aynı hakları istedi ve katı bir asker ve koyu bir Ortodoks olan Prens Menşikov'u İstanbul’a olağanüstü yetkilerle elçi olarak yolladı. Bu sorunu kendi çıkarları için tehlike olarak gören İngiltere, Fransa ve Avusturya Osmanlı Devleti'ne giderek artan destek verdiği Kırım Savaşı'na gidecek süreç başladı. Prens Menşikov'un taleplerinin kabul edilmemesi halinde İstanbul’dan ayrılacağı ültimatomunu vermesi ile, muhtemel taktik mülahazalarıyla, Prens'e sürekli direnen Sadrazam Damat Mehmet Ali Paşa ve Hariciye Nazırı Sadık Rıfat Paşa görevlerinden alındılar. Böylece 14 Mayıs 1853'de altı aylık sadrazamlıktan sonra bu görevden ayrıldı.Sadrazamlığa Giritli Mustafa Naili Paşa, Hariciye Nazırlığına da Koca Mustafa Reşit Paşa atandı. Ancak bu isim değişikliklerine rağmen Prens Menşikov yine de 27 Mayıs 1853’te İstanbul’dan elleri boş olarak ayrılmış ve Kırım Savaşı başlamıştır. Bundan sonra hemen seraskerliğe getirildi, Sadrazam Mustafa Reşid Paşa döneminde bir komplo tertiplemeye teşvik suçu dolayışyla Kastamonu'ya sürgüne gönderildi. Fakat eşi Adile Sultan'ın devreye girmesi ile sürgünde 2-3 hafta kaldıktan sonra İstanbul'a döndü. 1855'de döneminde 4.kez kaptan-ı deryalık görevine getirildi ve 1859'da azedildi. Ama aynı yıl yeniden 5.kez kaptan-ı derya göreviverildi. Bu görevde iken ek olarak mabeyn müşirliği; "hassa ve mühimmat-ı harbiye" nazırlıkları görevleri verildi. 1863'de bu görevlerin hepsinden azledildi. 1866'da Meclis-i Vala üyeliği ve aynı zamanda 6.kez kaptan-ı deryalık verildi. 1867'de kaptan-ı derylik Bahriye nazırlığına dönüştürülmesi ile son Osmanlı kaptan-ı deryası olarak tarihe geçti. BBU tarihte tekrar Meclis-i Aliye'ye atandı. 1868'de istanbul'da vefat etti. Cenazesi eşi Adile Sultan'ın Bostan İskelesi'nde bulunan türbesine gömüldü. Mehmet Ali Paşa'nın Adile Sultan'dan olan 3 çocukları peşpeşe öldü. Eserleri Beykoz, Bozcaada, Gemlik, Terkos ve Dursunköy'de camiler ve Beşiktaş ve Hasköy'de çeşmeler yaptırmıştır. Ayrıca bakınız * Abdulmecit * Dağılma Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi Kaynakça

Dış bağlantılar

* Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5 * Danışmend, İsmail Hami (1971),Osmanlı Devlet Erkani, İstanbul: Türkiye Yayınevi * Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-33-3038-3 C.İV s.298-300 [1] * Hatiboğlu "Mehmet Ali Paşa (Damat)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.105 ISBN:975-08-0072-9 * Hovann H. Simonian, "History and identity among the Hemshin" - s.172

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.