Türkçe Bilgi: Mukannaʿ

Haşim El-Mukannaʿ (Peçeli) ya da Peçeli Haşim (d: ? - ö: 783) Ebu Muslim Horasani’nin Abbasiler tarafından gaddarane bir şekilde katli sonrasında Merv şehrinde ortaya çıkan, Ebu Muslim Horasani'nin ölmediğine ama Mehdi olduğuna inanan ve Hurremiler Hareketi'nin oluşumunda etkin rôl oynamış olan yalancı bir peygamber. El-Mukannaʿ ayaklanması Abbasileri iktidara taşıyan bu müthiş inkılabı meydana getiren Ebu Muslim Horasani’ye yine Abbasilerin reva gördükleri bu menfur cinayet karşısında sonsuz nefret duyanlar, El-Mukannaʿ gibi ilahi kuvvetleri kendinde topladığına inanılan bir başbuğa muhtaçtılar. Fosforlu maddelerle yüzünü parlatan ve üluhiyet davasına kalkışan El-Mukannaʿ adındaki bu “peçeli” kişi böyle bir ortamda kendisinde gördüğü sonsuz bir kuvvetle ortaya çıktı. “Ebu Muslim Horasani, Hazreti Muhammed’den daha efdaldir,” diyordu. Bu fikrin altında Abbasilerin Hazreti Muhammed adına haksız olarak taşımakta oldukları hilafet tacının değerini düşürmek ve Arap varlığını sarsmak amacı yatmaktaydı. Ayrıca, halka Cenab-ı Hak’kın da insan suretinde olduğunu söylemekteydi. Mübeyyeza (Beyazlar) fırkası İhtilal Irak’ta başladı. Ebu Muslim Horasani’nin taraftarlarından oluşan “Mübeyyize” fırkaları El-Mukannaʿnın komutası altında birleştiler. Hatta Buhara hükümdarı da önemli destek kuvvetleri ile El-Mukannaʿya yardımcı oldu. Abbasi halifesi Mehdi (H. 169, M. 786) Oğuz Türklerinden oluşan kuvvetli bir ordu ile bu isyanı bastırmağa çalıştı. İhtilalciler, hep geçmişteki İran ruhanilerinin elbiseleri gibi beyazlar giymişler ve beyaz bayrak altında toplanmışlardı. Bu renk hürriyete, nura ve hayata işaret etmekteydi. Abbasiler’in bayrakları ve kıyafetleri ise onlara göre efendilik nişanesi ve hakimiyetin alameti olarak algıladıkları siyah renkten oluşmaktaydı. Halife Mehdi’nin sevk ettiği kuvvetler “Kiş” kalesini kuşattı. Kalede mahsur kalan Ebu Muslim Horasani’nin taraftarlarının hepsi teslim olmayı ret ederek intihar ettimiş, El-Mukannaʿ ise katledilmişti. Fakat onun yandaşları efkar-ı umumiyeyi kaybetmemek amacı ile yeni bir çare buldular. “El-Mukannaʿ ölmedi ama İsa gibi göğe çekildi,” diyorlardı. Sonunda bu mühim ihtilali desteklemiş olan Buhara hükümdarı da yakalanarak i’dam edildi. Fakat “Beyazlar” fa’aliyetlerini gizliden gizliye devam ettirmekten geri kalmıyorlardı. “Mübeyyeza” akideleri sönmüyor, aynı fikir ve maksatları doğuran yeni mezhebe ait gizli oluşumlara da bu i’tikatlar aktarılıyordu. Mukannaʿiyye mezhebi Her şeyde ortaklığı savunan El-Mukannaʿ görünüşte tam bir Mazdekçi idi. Ortaya attığı “Eşitlikçilik Davası” halkın üzerinde bir yıldırım etkisi yapmış ve kitleler onun bayrağı altında hürriyete kavuşacaklarına içtenlikle inanmışlardı. İslam yazarları Beyazlar fırkasını dava itibarı ile Mazdekçilerle özdeştirdiklerinden onları “Zındik” olarak tanımladılar.

Kaynaklar

Vikipedi

Mukannaʿ

Mukannaʿ Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar