Trabzonlu Mikhail Komnenos | önce gelen = Trabzonlu III. Yohannes Komnenos | sonra gelen = Trabzonlu III. Aleksios Komnenos | varisi = | kraliçe = | gözdesi = | eş 1 = Akropolitissa | eş 2 = | eş 3 = | eş 4 = | eş 5 = | eş 6 = | çocukları = Trabzonlu III. Yohannes Komnenos | hanedan = Komnenos Hanedanı | resmi marşı = | babası = Trabzonlu II. Yuhannes Komnenos | annesi = Eudokia Palaiologina | doğum tarihi = 1285 | doğum yeri = | ölüm tarihi = | ölüm yeri = | defin tarihi = | mezar yeri = |}} Mikhail Megas Komnenos (, Mikhaēl Megas Komnēnos), (1285– 1355'ten sonra), 30 Temmuz 1341 tarihinde bir gün ve 3 Mayıs 1344 tarihinden 13 Aralık 1349 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon İmparatoru II. Yuhannes ile Eudokia Palaiologina'nın küçük oğludur. Soylu Konstantin Akropolites'in kızı Akropolitissa ile evlenmiş ve bu evlilikten III. Yohannes doğmuştur. Yaklaşık 1297 yılında annesi Eudokia tarafından Konstantinopolis'e getirilmiştir ve muhtemelen 1341 yılına kadar Bizans başkentinde kalmıştır. V. Yannis Palaiologos iktidarında, kendisini destekleyen hizbin davetiyle yeğeni Anna Anakutu yerine tahta çıkmak üzere Trabzon'a gelmiştir. Görevden alınmış İrene Palaiologos ile evlenme niyeti vardı. Ancak Mikhail sarayda tutuklandı, Anna'nın Lazika kuvvetleri Mikhail'i destekleyen kuvvetleri etkisiz hale getirip gemileri ele geçirdiler. Ertesi gün Mikhail, Oinaion'a Büyük Dük Yohannes gözetiminde sürgüne gönderildi, İrene Palaiologos'ta Konstantinopolis'e yollandı. Ancak hiziplerden biri ile Ceneviz desteği ile Mikhail'in oğlu Yohannes 4 Eylül 1342 tarihinde taç giydi. Ancak bir süre sonra Yohannes, yetersiz yönetimi, onun destekçilerinin, Büyük Dük Yohannes'in ölümünün de cesaretlendirmesi ile, Mikhail'ı Trabzon'a getirip, 3 Mayıs 1344 tarihinde tac giydirmelerine neden olmuştur. Yohannes, 3 Mayıs 1344 tarihinde Bizans gardiyanlar nezaretinde St. Sabas manastırına kapatılmıştır. Destekçileride öldürülmüştür. Mikhail, kendisini tahta çıkartan hizbin başı Niketas'a, Büyük Dük (megas doux) ünvanı vermiştir. Tüm yetkilerinin Niketas ve bakanlarına devir ettiğine dair bir evrak zorla kendisine imzalatılmıştır. Ancak bu usül, Trabzon halkının tepkisi nedeniyle çok uzun sürmedi. Mikhail, çıkan isyanla yakaladığı avantajı kullanarak Niketas 1345 yılında tutuklattı. O ve oğlu önce Konstantinopolis'e sonra Adrianople'e tutuklu olarak nakledilmiştir. Böylece Trabzon soyluları üzerindeki etkisi ortadan kaldırılmıştır. Trabzon'da yaşanan bu belirsizlikten yararlanan, Türkmenler 1346 yılında İmparatorluğa saldırdılar ve Hagios Andreas ve Oinaion şehrini ele geçirdiler. Bir sonraki saldırı 1348 yılında oldu. Bu saldırı üç gün sren bir savaştan sonra savuşturuldu. Bu olay, Mikhail iktidarını azda olsa güçlendirdi. 1348 yılında, Ceneviz, daha önce Trabzonda yaşanan Ceneviz katliamının intikamı olarak, İmparatorluğun en önemli ikinni şehri olan Kerasous'unu ele geçirdi. Yapılan anlaşma sonrası Leontokastron kalesi, Kerasous'a karşılık Cenevizlilere verildi. Bu Karadeniz'in tamamen Ceneviz hakimiyetine geçmesine neden oldu. Ufalanan imparatorluğu yönetmekte aciz kalan Mikhail, 13 Aralık 1349 tarihinde hapisten kaçan Büyük Dük Niketas tarafından tahtan azledildi. Bizans İmparatoru VI. Yannis Kantakuzenos'un desteği ile İmparator Basileus'un oğlu Yuhannes, III. Aleksios olarak 22 Aralık tarihinde tahta çıktı. Azledildikten sonra Mikhail, mağara manastırı olan St.Sabas'ta keşiş olmaya zorlanmıştır. 1351 yılında Konstantinopolis'e yollandı. Mikhail, Bizans İmparatoru V. Yannis Palaiologos tarafından serbest bırakıldı. Tacını geri almak umuduyla Trabzon'a gitti ama başarısız olarak Konstantinopolis'e geri döndü. Döndükten belirsiz bir süre sonra öldü.
Kaynaklar
* W. Miller, Trebizond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, Chicago, 1926.
