|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 136 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0344 |posta kodu = 46300 |bölge = Akdeniz |il = Kahramanmaraş |ilçe = Elbistan
|Köy Muhtarı =Rıza Sürensoy
|websitesi = [2]
Yalıntaş, Kahramanmaraş ilinin Elbistan ilçesine bağlı bir köydür.
AKTİL KÖYÜ TARİHİ
Aktil köyü odaklı hazırlanan bu yazı; alhas aşiretinin kültürel, soysal, dinsel, ekonomik yapısının incelendiği geniş bir tarih çalışmasının bir bölümünden oluşmaktadır. Konu olarak Aktil köyü tarihine kısa olarak değinilmiştir. Bahsi geçen geniş ölçekli Alhas (alxas) aşiretinin sosyo-ekonomik kültürel tarihini içeren çalışma ilerleyen dönemlerde yayınlanacaktır Yapmış olduğumuz çalışmanın her köyün, mezranın tarihini kültürünü içermesi ve objektif olması için destek vermenizi bekliyoruz. Bu sebeple çalışmamıza katkıda bulunmak isteyen arkadaşların bizimle iletişime geçmelerini rica ederiz. www.alxas.net arcılığıyla da bize ulaşabilirsiniz.
Uğurali KAMBER [email protected]
Köyün asıl adı Aktil olmakla birlikte cumhuriyet dönemine geçişte Yalıntaş olarak değiştirilmiştir. Köy; Sevdilli köyü merkezli Alhas (alxas) aşireti mensupları tarafından kurulmuş bir köydür. Köyün yaklaşık 250 yıl önce kurulduğu tahmin edilmekle birlikte bazı kaynaklar 1810 yılını (bkz. Turabi Öztoprak) göstermektedir. Köyün kurucusunun Sevdilli köyünden ayrılan Kıcanlar (Qıcan) kabilesinden Kıco Mılle`nin olduğunu söyleyebiliriz. Köyün gelişme sürecinde Alhas (alxas) aşiretinin diğer kabileleri ile birlikte köyde Kıcanlar (Qıcan), Kamberliler (Qemberan), Çevxiyanlılar (Çêwxwiyan), Lordinliler (Lordinan), Husanlılar, Sılanlar, Kandanlar, Turuçlular,Sinemilli aşiretinden aileler,Setirekliler, Örenliyanlılar, Hasanbekliler (Hesenbêgıyan) gibi kabileler de yaşamaya başlamışlardır. (Adını henüz bilmediğimiz ailelerde vardır özür dileriz bunlar genişletilerek daha sonra yayınlanacaktır.)
Köy ırksal bakımdan Kürt`tür ve kırmanc lehçesiyle konuşur. Dinsel açıdan alevidir. Dinsel ritüeller konusunda bölge insanına özgü uygulamalar da görülmektedir.(zöret, ziyaret-i kande) Bu kimliksel özelliklerin yanında köyde belli dönemlerde Ermeni (hristiyan), Türk (Sünni) ailelerde yaşamışlardır. Köyün sahip olduğu bu hoşgörü kültürü ve bulunduğu konum 1900 - 1960 yılları arasında ekonomik, demografik, kültürel bir merkez olmasını sağlamıştır. Hatta bu dönemde köyde bulunan hane sayısının 200 olduğu nüfusunun ise 1000 olduğu bilinmektedir. Aktil (Yalıntaş) köyünün dönemin merkezlerinden biri haline gelmesini sağlayan diğer bir etkende verimli topraklara mezralara sahip olmasıdır. Başlıca serçekuyusu, kocapınar ve bebe mezralarının yanında terzi ve yazı yayla alanları vardır.
Özellikle Aktil tarihi açısından İki önemli olaydan biri olan 30 Temmuz 1962 yılında bebe mezrasının yıkımı ulusal boyutta da yankı uyandırmıştır. Bebe mezrasının mahkeme kararıyla yıkıldığı günlerde ulusal gazetelerden biri konuyla ilgili olarak şu satırlara yer vermiştir:”35 haneli, 100 nüfuslu Bebe Mezraasından Aktil`lilerin çıkışı, yürekler acısı bir manzara arzetmiştir. İhtiyar anneler, babalar, senelerce içinde oturdukları evlerin yıkılışını gözyaşları arasında seyretmiş, yine gözyaşları arasında eşyasını taşımış, bir kısmı da bu hale dayanamıyarak, jandarmalara mani olmak istemiştir.Şimdi Mezraaya İncecik köylüleri taşınacak”
Köyün merkez olarak kabul gördüğü yıllarda kültürel boyutta da önemli bir birikime ev sahipliği yaptığını söyleyebiliriz. O dönemde bahsedilen kültürel birikimin kaynakları olan kitaplardan henüz faydalanabilmiş değiliz fakat yararlandığımız kaynaklar köyde dini ve tarihi (Anadolu,Mezopotamya ve bölge tarihi) ile ilgili önemli bir kitap rezervinin olduğunu göstermektedir. Bu bilgi birikimi kendisini özellikle dinsel konularda Alevilik yazınında göstermektedir. Günümüz alevi yazılı ve sözlü kaynaklarında Elbistan kaynaklı verilen referansların Alhas (alxas), Sinemilli, Atmalı aşiretlerine ilişkilendirilerek yapılması bunu göstergesi sayılabilir. Bu noktada Alhas (alxas) aşireti mensuplarından kişisel boyutta da önemli eserler veren önderler çıkmıştır. Yapılıpınar (Biregani) Ali Hoca (DOÄAN), Aktil (yalıntaş) köyünden de Halil ÖZTOPRAK örnek verilebilir.Yaşadığı dönemde anadolu aleviliğinin halk önderlerinden biri olan Halil ÖZTOPRAK"ın edebi kişiliği,Aleviliğe katkısı konusunda çalışmamızda ayrı bir bölüm ayrılacaktır. Köy aynı zamanda bulunduğu konum itibariyle arkeolojik özellikler de taşımaktadır. Köyün ilk kuruluş yeri olan "hüg" denilen tepede kalkolitik devirden (M.Ö. 4000) kalma bir höyük tespit edilmiştir. Daha erken zamana ait Bizans dönemi altın, bakır, gümüş para, sikke, metal araçlar gibi kalıntıların da bulunduğu bilinmektedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi son yıllarda yapılmıştır. kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Aktil köyü ve alhas aşireti hakkında yukarıda geçen konularda ayrıntılı bilgi almak ve katkıda bulunmak isteyenler bizimle iletişime geçebilirler.www.alxas.net arcılığıyla da bize ulaşabilirsiniz.
İletişim adresi: Uğurali KAMBER [email protected]
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.Coğrafya
Kahramanmaraş iline 193 km, Elbistan ilçesine 33 km uzaklıktadır.İklim
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir.Nüfus
|-
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| 2007 | |||
| 2000 | 136 | 1997 | 121 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
bgcolor="#aaaaaa" bgcolor="#dddddd" bgcolor="#dddddd" | bgcolor="#dddddd" | bgcolor="#dddddd" | bgcolor="#dddddd" |
| Seçim Yılı | Muhtar |
| 2004 | Rıza Sürensoy |
| 1999 | |
| 1994 | |
| 1989 | |
| 1984 |
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Linkler
köy-taslak Elbistan belde ve köyleri
