Ginkgolid, bitkiler alemi içindeki Ginkgophyta bölümünün tek yaşayan üyesi Mabet ağacından (``Ginkgo biloba``) elde edilen organik bileşiklerdir. Ginkgolidler, 20 karbonlu yapıda ve geranylgeranyl pirofosfattan sentezlenen diterpen laktonlardır.
Ginkgolidler, Ginkgo biloba`dan ilk kez 1932 yılında Furukawa tarafından izole edilmiştir. Ne var ki bileşiğin yapısının aydınlatılması 1967 yılında Nakanishi ve Okabe tarafından gerçekleştirilmiştir. Ginkgolidlerin izole edilmesi zahmetli bir işlemdir ve endüstriyel olarak Ginkgolid üretimi yapılamamaktadır. Bu sebeple tek ginkgolid kaynağı, Ginkgo biloba bitkisidir.
Günümüzde 5 tür ginkgolid (G-A, G-B, G-C, G-J, GM) izole edilmiştir. Bunlardan G-A ve G-B saf olarak elde edilebilmiştir.
| +ginkgolid | R1||R2||R3 |
| |OH||H||H | |
| |OH||OH||H | |
| |OH||OH||OH | |
| |OH||H||OH | |
| |H||OH||OH |
Ginkgo biloba yapraklarında sadece ginkgolidler bulunmaz. Yanısıra, bazı seskiterpenler, triterpenler, flavonoidler ve organik asitler de barındırır. Bir yapraktaki ginkgolid konsantrasyonu %0.1 civarındadır.
Ginkgolidler doğada pek sık görülmeyen, kafese benzer yapıdaki 20 karbonlu bileşiklerdir. 6 adet beşli halka içerir. Oksijenli diterpendir ve doğadaki tersiyer bütil taşıyan tek bileşik grubudur.
Kaynaklar
- [1], "Antifungal Activity of Biflavones from Taxus baccata and Ginkgo biloba", ``Mirosława Krauze-Baranowska`` ve ``Marian Wiwart``
- [2], "Gingko biloba L (Ginkgoaceae) ve önemi", ``Maksut Coşkun``, ISBN 975-94077-2-8
- http://www.herbalgram.org/default.asp?c=ginkgo
- http://www.xs4all.nl/~kwanten/history.htm
- İngilizce Vikipedi`deki Ginkgolide maddesinin 103685468 numaralı sürümü
biyokimya-taslak
