Poliploitlik, bir hücrenin ya da organizmanın, her bir kromozomununun ikiden fazla kopyasına sahip olması durumudur. Organizmalar çoğunlukla diploit olmakla birlikte, hücre bölünmesinin olması gerektiği gibi gerçekleşmemesi sonucu, poliploit hücre ve organizmalar ortaya çıkabilir. Poliploit canlılar, her bir kromozom setinin kaç kopya bulundurduğuna göre isimlendirilirler. Örneğin bir canlının 4 set kromozomu varsa, yani bu canlı birbirinden farklı 4 tip kromozoma sahip ise (n=4), ve bu canlının hücrelerinde her bir kromozomdan 3 kopya bulunuyorsa, yani (4 farklı kromozom) x (3 kopya) ise, bu canlı triploit olarak adlandırılır (3n). Bunu tetraploit (4 set, yani 4n), pentaploit (5 set, yani 5n), hegzaploit (6 set, yani 6 n)... izler. Haploit bir hücre ya da organizmanın sadece bir set kromozomu vardır (n, yani her bir çeşit kromozomdan tek bir kopya). Kromozomların hepsinin birden değil de bir kısmının kopya sayısının arttığı bazı durumlar da söz konusu olabilir ve buna anöploitlik adı verilir.
— Poliploitlik bitkilerde çok, hayvanlarda ise azdır. Poliploit hücreler diploit hücrelerden, diploit hücreler de haploit hücrelerden daha büyüktür. Çoğu zaman poliploit hücreli organizmalar da diploit hücreli organizmalardan daha büyük olur. Bununla beraber zorunlu olarak daima vücut büyüklüğünü gerektirmez. Poliploitlik, bitkilere büyüklükten başka bir de iklim şartlarındaki aşırılıklara karşı koyma direnci sağlar. Svalbard'daki kapalıtohumluların yüzde 80'i poliplottir. Poliploitlik hayvanlarda çok seyrek görülür. Böceklerde (sirkesineği, ipekböceği, bazı düz ve kınkanatlılar), tritonlarda, kabuklularda (artemia, tespihböceği, trichoniscus) ve yersolucanında rastlanır.
Poliploitlik, hücre bölünmesinde çeşitli sebeplerden ileri gelen bir anormalliğin sonucudur. Bölünme sırasında ağan evreden (anafaz) sonra bölünme tamamlanmaz, iki yavru hücre birleşip kaynaşır. Travma, aşı, özellikle mitoz bölünmeyi durdurucu kolşisin veya benzeri maddeler kullanılarak suni poliploitlik sağlanabilir. Kolşisin kullanılarak çeşitli bitkilerde poliploitlik sağlanmıştır. Hayvanlarda ise iyi sonuç almak daha zordur.
Dörtlüden fazla poliploitlik çoğu zaman elverişsiz olur: cüceliğe, geç çiçek açmaya, döl veriminin azalmasına yol açar. Kısır triploitler tohumsuz üretme yoluyle elde edilebilir. Kısır bir poliploitte, döl verimini yeniden sağlayan ayarlayıcı bir süreç tesadüfen ortaya çıkabilir.
Poliploitlik ve yeni türler
Poliploitlik yeni türlerin ortaya çıkmasına sebebp olabilir. Bunun en ünlü örneklerinden birisi ``Spartina`` cinsinde yaşanmıştır. Bu işlemin nasıl işlediği ``Spartina`` örneği ile anlatılabilir:19. yüzyıla kadar İngiltere`de sadece ``Spartina maritima`` (``2n(AA)`` = 60 kromozom) isimli ``Spartina`` türü yaşamaktaydı. 1829`da farklı bir ``Spartina`` türü, Kuzey Amerika kökenli ``Spartina alterniflora`` (``2n(BB)`` = 62 kromozom) görülmeye başlanmıştır. Büyük ihtimalle gemi yoluyla İngiltere`ye gelmişti. Bu iki tür arasında bir üreyemeyen hibrit, ``Spartina x townsendii`` ortaya çıkmıştır. Daha sonraları 1892`de bölgede farklı bir ``Spartina`` türü keşfedildi. Araştırmalar sonucu yeni bir tür olduğu anlaşıldı ve ``Spartina anglica`` ismi verildi. Araştırmalar bu türün ``Spartina x townsendii`` hibritinde oluşan poliploitlik sonucu ortaya çıktığını göstermiştir. ``Spartina x townsendii`` 61 kromozama sahipken (``n+n(A+B)``) ve üreyemezken, ``Spartina anglica`` 122 kromozoma sahip, üreyebilen tetraploit (``4n(AABB)``) bir türdür.}
