Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Théâtrophone

Kısaca: Théâtrophone ("tiyatro telefonu"), abonelerin tiyatro ve opera gösterilerilerini telefon hattı üzerinden dinleyebilmelerini sağlayan, telefon tabanlı bir ses iletim sistemiydi. Clément Ader'in ilk defa 1881'de Paris'te tanıtılan bir buluşundan geliştirilmişti. Théâtrophone daha sonra 1890'da ''Compagnie du Théâtrophone'' tarafından ticari bir hizmet olarak sunulmaya başladı. Şirket faaliyetini 1932'ye kadar sürdürdü. ...devamı ☟

Théâtrophone
Théâtrophone

Théatrophone ("tiyatro telefonu"), abonelerin tiyatro ve opera gösterilerilerini telefon hattı üzerinden dinleyebilmelerini sağlayan, telefon tabanlı bir ses iletim sistemiydi. Clément Ader'in ilk defa 1881'de Paris'te tanıtılan bir buluşundan geliştirilmişti. Théatrophone daha sonra 1890'da Compagnie du Théatrophone tarafından ticari bir hizmet olarak sunulmaya başladı. Şirket faaliyetini 1932'ye kadar sürdürdü. Köken Théatrophone'un geçmişi, 1881'de Paris'teki Dünya Fuarı'nda Clément Ader tarafından sergilenen, telefon tabanlı bir yayın sistemine kadar uzanır. Fransa Cumhurbaşkanı Jules Grévy'nin açılışını yaptığı bu sistem, konserlerin ve oyunların yayınlanmasına imkan sağlıyordu. Ader stereofonik ses oluşturabilmek için, sahnenin önüne 80 telefon ahizesi yerleştirmişti. İlk çift kanallı ses sistemi olan bu düzenek, Paris Operası'nın sahnesini yaklaşık iki kilometre ötedeki Paris Elektrik Fuarı'nda bulunan odalara bağlayan telefonlar vericilerinden oluşuyordu. Bu odalara gelen ziyaretçiler iki kulaklık yardımıyla Comédie-Française ve opera performanslarını dinleyebiliyorlardı. 11 Kasım 1881 tarihli bir notta Victor Hugo, ilk kez dinlediği théatrophone'un keyifli olduğunu yazmıştı. 1884'te Portekiz Kralı Luís I, operaya gidemediği durumlarda bu sistemi kullanmaya karar verdi. Sistemi kurmakla görevlendirilen Edison Gower Bell şirketinin yöneticisi, kurulumun ardından Ordem de Cristo nişanıyla ödüllendirildi. Théatrophone teknolojisi Belçika'da 1884'te, Lizbon'da 1885'te kullanıma sunuldu. İsveç'te telefon üzerinden yapılan ilk opera yayını Stockholm'de Mayıs 1887'de gerçekleştirildi. İngiliz yazar Ouida 1897 tarihli Massarenes romanındaki bir kahramanı şöyle anlatıyordu: "Dünyanın modern kadınlarından biri. Bir zırh kadar masraflı ve bir theatrophone kadar karmaşık." Şirket otellere, cafélere, kulüplere ve benzer yerlere, jetonla çalışan telefon alıcıları yerleştirdi. Bu telefonlarda 50 santim karşılığı 5 dakikalık yayın dinlenebiliyordu. Düzenli dinleyicilere yönelik olarak, daha düşük ücretli abonelik biletleri de çıkarılmıştı. Bu servise ayrıca evlerden de abone olunabiliyordu. Ünlü Fransz edebiyatçı Marcel Proust, yazışmalarından anlaşıldığı üzere théatrophone'un devamlı müşterilerindendi. Sisteme 1911'de abone olmuştu. Zaman içinde théatrophone sisteminde bazı teknolojik iyileştirmeler yapıldı. Örneğin 1913'te geliştirilen "kahverengi röle", ses seviyesinin artırılmasında olumlu sonuçlar verdi. Ancak théatrophone, radyo yayıncılığı ve fonografın artan popülerliğine karşı koyamadı ve Compagnie du Théatrophone faaliyetlerini 1932'de durdurdu. Benzer sistemler Avrupa'nın başka yerlerinde ortaya çıkan benzer sistemler, Budapeşte'de kullanılan Telefon Hírmondó (yaklaşık 1893) ve Londra'da kullanılan Electrophone (yaklaşık 1895) idi. ABD'deki théatrophone benzeri sistemler ise bir defalık denemelerin ötesine gidemedi. Erik Barnouw'un bildirdiğine göre 1890 yazında Saratoga'daki Grand Union Hotel'de bulunan 800 kişi, Madison Square Garden'da düzenlenen bir konserin telefon hattı üzerinden yapılan yayınını dinledi. Kaynaklar Dış bağlantılar * Le Premier Medium Electrique De Diffusion Culturelle: Le Theatrophone De Clement Ader, "İlk Elektrikli Kültür Dağıtım Ortamı: Clement Ader'in Théatrophone'u (1881)" (Fransızca) * Théatrophone'un bir fotoğrafı ( La collection de Jean-Louis) * Danièle Laster Splendeurs et misères du théatrophone (Fransızca)

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.