Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Os X

Kısaca: Mac OS X Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir. ...devamı ☟

Mac OS X

 Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

Mac OS X

aslen BSD ve Mach mikroçekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin'e dayanır. Apple bu sistemi kendi amaçlarına göre geliştirdikten sonra

Mac OS X

kullanıcı arabirimi olarak Aqua'yı geliştirmiştir. Sistemin çekirdeği ve bazı bileşenleri açık kaynak olmasına rağmen, çoğu bileşeni açık kaynak değildir.

Mac OS X

Server ise her ne kadar mimari olarak masaüstü

Mac OS X

ile aynı olsa da, Apple sunucuları için hazırlanmış ayrı bir işletim sistemidir.

Mac OS X

'ten farklı olarak gelişmiş yönetim araçları içerir. Tarihçe Mac işletim sisteminin onuncu sürümü olmasına rağmen,

Mac OS X

'in gelişimi çoğu alanda klasik Mac OS'ten bağımsızdır. Sistemin altyapısını NeXTSTEP'ten alınmış ve daha sonra Darwin adı altında açık kaynak olarak sunulmuş Mach mikroçekirdeği ve BSD oluşturur. Bu sebepten dolayı

Mac OS X

Unix tabanlı bir işletim sistemidir. 1985 yılında Apple "yeni nesil" bir işletim sistemi yaratmak için kolları sıvamıştı (bakınız: Taligent ve Copland). Başarısızlıkla sonuçlanan girişimden sonra NeXT'in işletim sistemi —o zamanki adıyla OPENSTEP— yeni Mac işletim sisteminin temeli olarak kararlaştırılmıştı. Bu kararı takiben NeXT Apple tarafından alındı ve Steve Jobs Apple'a geri dönmüş oldu. Jobs geri döndükten kısa bir süre sonra şirket başkanlığını geri aldı ve yeni işletim sistemi üzerindeki çalışmaları yoğunlaştırdı. OPENSTEP'i yavaş yavaş geliştirerek

Mac OS X

yapmayı amaç edinen bu projeye Rhapsody adı verildi. SH bilgisayarlarındaki donanım zorlukları, nesne tabanlı yeni bir yazılım mimarisi ve bazı ticari konulardaki anlaşmazlıklar yüzünden sancılı bir geçiş dönemi yaşanmış olsa da, Rhapsody

Mac OS X

adıyla 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü. O günden bu yana

Mac OS X

10.0 (Cheetah), 10.1 (Puma), 10.2 "Jaguar", 10.3 "Panther", 10.4 "Tiger" , 10.5 "Leopard" , 10.6 "Snow Leopard" , 10.7 "Lion" ve 10.8 "Mountain Lion" sürümleri piyasaya çıkmıştır. Son olarak 10.8.3 "Mountain Lion 3" piyasaya sürülmüş ve DVD gibi basılı medya olarak temin edilebilen diğer sürümlerin aksine, sadece indirilebilir içerik olarak kullanıcılara sunulmuştur.

Ürün isimleri

Apple

Mac OS X

ismindeki X karakterini Roma rakamlarından seçmiştir. On sayısını temsil eden X, Mac OS 9'dan sonra gelen işletim sistemini göstermektedir. Bu sebepten dolayı sistemin Apple tarafından öngörülen doğru okunuşu "Mac OS ten" (Mek o-es ten) şeklindedir. Türkçede ise daha yaygın olarak (Mak os iks) olarak okunur. Sistemin aslında Unix tabanlı olması ve isminin AIX, HP-UX, IRIX, Linux, Minix, Ultrix, Xenix gibi diğer Unix sistemleri gibi X ile bitmesi ise hoş bir tesadüftür. OS kısmı ise bir kısaltmadır. İngilizcesi "Operating System" olan "İşletim Sistemi" tabirinden gelir ve "OS" olarak kısaltılır.

Mac OS X

serisindeki işletim sistemleri isimlerini kedigillerden alır. 10.0 sürümünün kod adı Cheetah, 10.1 sürümünün kod adı Puma idi. İki sürüm de

Mac OS X

10.0 ve

Mac OS X

10.1 olarak piyasaya sürülmüşlerdi. 10.2 sürümünden itibaren Apple işletim sistemlerini sürüm numaraları ile değil, kod adlarıyla piyasaya sürmeye başladı. Bunun sonucu olarak

Mac OS X

10.2 Jaguar ismiyle,

Mac OS X

10.3 Panther ismiyle,

Mac OS X

10.4 Tiger ismiyle,

Mac OS X

10.5 Leopard ismiyle,

Mac OS X

10.6 Snow Leopard ismiyle piyasaya sürüldü.

Mac OS X

10.7 sürümü ise Lion ismi verilmiştir. Apple Lynx ve Cougar markalarını da tescil etmiştir. En son sürümü

Mac OS X

10.8.3 ise Mountain Lion 3 ismiyle anılmaktadır. Mac OS X * Public Beta Kodiak, Build 1H39  * 10.0 Cheetah, Build 4K78 ** 10.0.1 Build 4L13 ** 10.0.2 Build 4P12  ** 10.0.3 Build 4P13  ** 10.0.4 Build 4Q12 * 10.1 Puma, Build 5G64 ** 10.1.1 Build 5M28  ** 10.1.2 Build 5P48  ** 10.1.3 Build 5Q45  ** 10.1.4 Build 5Q125 ** 10.1.5 Build 5S60 * 10.2 Jaguar, Build 6C115  ** 10.2.1 Jaguar Red, Build 6D52  ** 10.2.2 Jaguar Blue, Merlot, Build 6F21 ** 10.2.3 Jaguar Green, Build 6G30  ** 10.2.4 Jaguar Pink, Build 6I32  ** 10.2.5 Jaguar Plaid, Build 6L29  ** 10.2.6 Jaguar Black, Build 6L60 ** 10.2.7 Build 6R65  ** 10.2.8 (G4) Build 6R73  ** 10.2.8 (G5) Build 6S90  * 10.3 Panther, Build 7B85 ** 10.3.1 Build 7C107  ** 10.3.2 Build 7D24  ** 10.3.3 Build 7F44  ** 10.3.4 Build 7H63  ** 10.3.5 Build 7M34  ** 10.3.6 Build 7R28 ** 10.3.7 Build 7S215  ** 10.3.8 Build 7U16  ** 10.3.9 Build 7W98  * 10.4 Tiger, Build 8A428  ** 10.4.1 Build 8B15  ** 10.4.2 Build 8C46  ** 10.4.3 Build 8F46  ** 10.4.4 Build 8G32  ** 10.4.5 (PowerPC) Build 8H14  ** 10.4.5 (Intel) Build 8G1454 ** 10.4.6 (PowerPC) Build 8I1119  ** 10.4.6 (Intel) Build 7U16  ** 10.4.7 (PowerPC) Build 8J135  ** 10.4.7 (Intel) Build 8J2135  ** 10.4.8 (PowerPC) Build 8L127  ** 10.4.8 (Intel) Build 8L2127  ** 10.4.9 (PowerPC) Build 8P135  ** 10.4.9 (Intel) Build 8P2137  ** 10.4.10 (PowerPC) Build 8R218  ** 10.4.10 (Intel) Build 8R2218 ** 10.4.11 (PowerPC) Build 8S165  ** 10.4.11 (Intel) Build 8S2167  * 10.5 Leopard, Build 9A581  ** 10.5.1 Build 9B18  ** 10.5.2 Build 9С31  ** 10.5.3 Build 9D34  ** 10.5.4 Build 9E17  ** 10.5.5 Build 9F33  ** 10.5.6 Build 9G55  ** 10.5.7 Build 9J61  ** 10.5.8 Build 9L30  * 10.6 Snow Leopard, Build 10A432 ** 10.6.1 Build 10B504  ** 10.6.2 Build 10C540  ** 10.6.3 Build 10D573  ** 10.6.4 Build 10F569  ** 10.6.5 Build 10H548  ** 10.6.6 Build 10J567  ** 10.6.7 Build 10J869  ** 10.6.8 Build 10K540  * 10.7 Lion, Build 11A511 ** 10.7.1 Build 11B211  ** 10.7.2 Build 11C74  ** 10.7.3 Build 11D50  ** 10.7.4 Build 11E53  ** 10.7.5 Build 11G56  * 10.8 Mountain Lion, Build 12A269 ** 10.8.1 Build 12B19  ** 10.8.2 Build 12C54  ** 10.8.2 Build 12C60  ** 10.8.3 Build 12D78 

Mac OS X

Server * 1.0  * 10.0  * 10.1  * 10.2  * 10.3  * 10.4  * 10.5  * 10.6  * 10.7  * 10.8  Görüldüğü üzere Apple 2001'den itibaren nerdeyse her sene bir işletim sistemi üretirken, şimdilerde daha yavaş bir tempoyla yeni sürüm çıkarmaktadır. 2000'den 2002'ye kadar olan hızın sebebi şirketin Mac OS 9'dan geçişi gerçekleştirmedeki kararlığıydı. 2004 yılında Steve Jobs'un

Mac OS X

'e geçişin tamamlandığını duyurması ile yeni işletim sistemleri daha uzun aralıklarla çıkmaya başlamıştır. Öbür yandan Apple'ın IBM tarafından üretilen G5 ve Motorola/Freescale tarafından üretilen G4 serisi PowerPC işlemcilerini terkederek Intel'in CISC tabanlı mimarisine geçmeye karar vermesinin işletim sistemi üzerinde radikal bir değişikliğe yol açacağı ve ardı ardına işletim sistemi güncellemelerinin ortaya çıkacağı öngörülebilir. Esas ilginç beklenti, herhangi bir x86 PC üzerine Mac OS işletim sisteminin yüklenebilme olasılığıdır. Bu olasılık Apple tarafından reddedilmekte,

Mac OS X

'in Intel mimarisi için derlenen sürümlerinin yalnızca Apple'ın ürettiği makinelerde çalışacağı vurgulanmaktadır. Ancak bazı ileri düzey kullanıcıların uğraşları ile günümüzde X86 tabanlı Apple harici bilgisayarlarda da

Mac OS X

çalıştırılabilmektedir. Uzun uğraşlar ve çeşitli yollarla yapılan bu işlemler, Apple bilgisayarlar üzerinde çalışan

Mac OS X

sistemleri kadar başarılı olmasa da meraklı kullanıcıların mevcut sistemlerinde

Mac OS X

işletim sistemini denemelerine imkan vermektedir. Fakat çeşitli stabilite sorunları ve veri kayıplarının olma ihtimali vardır. Ayrıca her sisteme

Mac OS X

işletim sisteminin yüklenemiyor oluşu da bir gerçektir. Apple bu konuda

Mac OS X

için kısıtlayıcıdır. Apple harici bilgisayarlara

Mac OS X

yüklenmesi kanuna aykırıdır. Belli başlı özellikler Liste için Leopard sürümü baz alınmıştır. * PDF ve Quartz teknolojilerini kullanarak sistem çapında vektörel grafikler sunar. * 512x512 piksele kadar çıkabilen yüksek renkte, yeniden boyutlandırılabilen simge kullanımına destekler. * Sistemdeki tüm metin alanları yazım kılavuzu, imla düzeltme, sözlük, değişik seçim şekilleri, otomatik tamamlama, sürükle-bırak ve sistem servisleri ile uyumludur. Kısacası, kullandığınız her metin kutusunda sayılan özellikleri kullanmak mümkündür, yazılımcının özel bir çaba sarfetmesi gerekmez. * Yüksek kalitede görüntü yumuşatma ve gölgelendirme. * Açık uygulama pencerelerini hem uygulamaya göre erişime, hem ekranda görülen sıraya göre erişime açmıştır. * ColorSync: Sistemdeki görüntü motoru basıma hazır, kağıt üzerine çıkacağı ya da değişik ortamlarda gösterileceği bildirilen görüntülerin renk kalibrasyonunu kendiliğinden yapar. * OpenGL sayesinde grafik çizimleri için donanım bazlı hızlandırma sağlar, bu teknolojinin adı Quartz Extremedir. * Exposé adlı özellik sayesinde tek tuş ya da fare hareketi ile tüm açık pencereler, öndeki uygulama pencereleri ya da masaüstü ekrana gelir. * Sistemdeki uygulamaların çok büyük bir kısmı Unicode desteklidir. * Yerelleştirme ve tercümeyi kolaylaştıran bir mimari sunar. Çoğu yazılım için yazıımın kendisi, kullanıcı arabirimi ve arabirimde kullanılan dil birbirinden tamamen bağımsızdır. * FileVault özelliği AES-128 kullanarak kullanıcı verisini şifreler. * Widget denilen ufak yazılımları barındıran Dashboard katmanı sayesinde ufak işleri halleden yazılımcıklar el altından tek tuşla çağırılıp hemen saklanabilir. Safari tarayıcısında açılan herhangi sayfadan sadece fare kullanılarak bu ufak yazılımcıklar yaratılabilir. * Sistem çapındaki dosyaları, resimleri, e-postaları, adresleri ve daha birçok türü arayabilen Spotlight sayesinde içerik aramaları çok hızlı olarak gerçekleşir. Arama sonuçları sanal klasörler olarak saklanabilir. * Quick Look sayesinde sistem üzerindeki hemen hemen her dosya, dosyayı yaratan uygulamayı çalıştırmadan görüntülenebilir. * Automator son kullanıcılar için rutin hale gelen görevleri otomatik hale getirebilen bir yazılımdır. Uzun süre önce Apple tarafından geliştirilmiş olan AppleScript'i daha da kolay kullanılan bir teknoloji haline getirmiştir. * Birden fazla kullanıcının aynı bilgisayarı farklı ayarlarla kullanabilmesini sağlayan profiller sunar. * Sistem çapında İngilizce sesli komut tanıma ve metin okuma özelliği mevcuttur. Bu teknolojinin bir ileri aşaması olan VoiceOver sayesinde

Mac OS X

görme engelli kullanıcılara ekranda neler olup bittiğini anlatır. * Standart kurulumla gelen iChat yazılımı İnternet üzerineden 3 kişinin aynı anda görüntülü konferans yapmasını, 10 kişinin aynı anda sesli görüşme yapmasını sağlar. Sanal olarak sunumlar, uzaktan ekran kontrolü, arkaplan filtreleri ile gelir. * Time Machine (Zaman makinesi) sisteminizi kurduğunuzdan itibaren herhangi bir zamana geri giderek yanlışlıkla sildiğiniz veya bozuk dosyaları geri getirebilmeyi, dosyaların her değişikliğini geri alabilmeyi, eski sürümlerin içlerinde arama yapabilmeyi sağlar. * Spaces sayesinde birden fazla sanal masaüstünde yazılım kümeleri tanımlanabilir. * Mail yazılımını kullanarak yapılacaklar listesi hazırlama, takvim notları alma. Özelleştirilebilen şablonlarla iLife uygulamalarındaki içeriği diğer kullanıcılarla kolayca paylaşabilme. Diller Sistem çok dillidir ve ayrıca makinaya farklı dil kurulmasına gerek kalmadan arabirim İngilizce, Japonca, Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca, Türkçe, Flemenkce, İsveççe, Norveççe, geleneksel ve basitleştirilmiş Çince, Korece, Portekizce, Fince, Danimarkaca, Rusça, Lehçe ve Portekizce (İber) olarak kullanılabilir. (Yerleşik Türkçe dil desteği

Mac OS X

10.7 Lion ile gelmiştir.) Ancak eski sürüm

Mac OS X

işletim sistemlerinde (

Mac OS X

10.7 Lion öncesinde) Türkçe dil desteği yerleşik olarak yer almıyordu. Bu sebeple Apple Türkiye yetkili tedarikçisi kendi yerelleştirme çalışmalarını yapmaktaydı ve en son 10.6.7 sürümün Türkçe halini yayınlamıştır. * Apple

Mac OS X

10.8.3 Mountain Lion 3 resmi sayfası (Türkçe, asıl) * Apple

Mac OS X

10.8.3 Mountain Lion 3 yenilikler sayfası (Türkçe, asıl)

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.