Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Sahtular

Kısaca: Sahtular ya da eski adlarıyla Kuzey Slaveyleri (Sahtuca ᓴᑋᕲᒼᑯᑎᑊᓀ ''Sahtúgot’ine'' ᑲᑊᗱᑯᑎᑊᓀ ''K’áshogot’ine'' ᗰᑋᑯᑎᑊᓀ ''Shihgot’ine'' ), Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nın batısında Sahtu Bölgesi'nde ve ufacık bir kısmı da Yukon eyaletinde yaşayan, üç ayrı bağımsız lehçe ve kabile (Kaşogotineler, Sahtugotineler, Şigotineler) olarak ayrılan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. En yakın akrabaları birlikte Kuz ...devamı ☟

Sahtular ya da eski adlarıyla Kuzey Slaveyleri (Sahtuca ᓴᑋᕲᒼᑯᑎᑊᓀ Sahtúgot’ine ᑲᑊᗱᑯᑎᑊᓀ K’áshogot’ine ᗰᑋᑯᑎᑊᓀ Shihgot’ine ), Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nın batısında Sahtu Bölgesi'nde ve ufacık bir kısmı da Yukon eyaletinde) alt gruba ayrılır ve her üçünün de lehçesi birbirinden bağımsız diller gibi addedilir: #Kaşogotineler (K’áshogot’ine ᑲᑊᗱᑯᑎᑊᓀ «tavşan arcticus gahcho/gahsho ahalisi» ya da K’ahsho Got’ine «Big Willow People» #Şigotineler (Shihgot’ine ᗰᑋᑯᑎᑊᓀ ya da Shuta Got’ine. #K’áálo Got’ine («Willow Lake People». Tarih Sahtular hakkında ilk tanımlama yapan Avrupalı 1789 yılında Alexander Mackenzie olmuştur. 1799 yılında Northwest Company şirketi tarafından Deline'de ilk ticaret karakolu kurulmuştur. Sir John Franklin 1825 yılında ikinci arktik keşif gezisinde Büyük Ayı Gölü'nde kale yaptırmıştır. == Manhattan Projesi == Manhattan Projesi'ne Kanadanın katılımı sırasında Délı̨ne Sahtugotineleri büyük bir kayıp yaşamıştır. Atom bombası yapımında kullanılan radyum gibi radyoaktif maddelere olan ihtiyaçtan dolayı Büyük Ayı Gölü yakınlarında kurulan depolara Kuzeybatı Topraklarından getirilen radyum cevherinin taşınması için Sahtugotineler tutulmuştur. Bu cevherler Ontario ya da Amerika Birleşik Devletleri'nde işlenmek üzere depolanmıştır; zira o zaman Avrupa'daki mevcut uranyum Nasyonel Sosyalistlerin kontrolü altındaydı ve Kanada'nın radyum işlenmesiyle atom bombası oluşturması "hayati" önemdeydi. Radyasyonun etkilerinden habersiz olan Sahtugotinelere bu radyoaktif maddeler "bez çuvallar" (cloth sacks) içinde taşıttırılmıştır The Canadian Encyclopedia'ya göre 1940 larda ve 1950 lerde Bearlake kabilesinden Déline (eski adı: Fort Franklin) Sahtularına Eldorado madeninden gelen uranyum ve radyum cevheri sırtta çantalarla (bags) taşıttırılmıştır ve bu yüzden çalışan erkeklerin çoğu sonradan ölmüştür. Bölgedeki bütün madencilik faaliyetleri ancak 1981'de durdurulmuştur. Sahtu topraklarında uranyum 1930 yılında Gilbert LaBine tarafından keşfedilmiş, İkinci Dünya Savaşı patlak verince maden kapanmıştır. Maden, 1942 yılında cephane ve tedarik bakanı (Minister of Munitions and Supply) C.D. Howe'un emriyle tekrar açılmıştır. Japonya'ya atılan atom bombalarını komitede onaylayanlar arasında Howe de bulunuyordu. 1998 yılında altı Sahtugotine farkında olmadan bu vahşete ortak olduklarını düşünerek Hiroşima ve Nagazaki'ye gitmiş ve kurbanları anma törenlerine katılmıştır. Radyasyondan dolayı ölenlerin sayısının açıklanması Kanada Kükumeti tarafından reddedilmiştir. The government report says that the people of Deline did not handle yellowcake but sülfür powder. Sonuçta, radyasyon zehirlenmesinin yıkıcı etkileri Délı̨ne Sahtularına ciddi biçimde zarar vermiştir. 1999 yılında Peter Blow tarafından yapılan Village of Widows adlı belgesel filmde Sahtuların maruz kaldıkları radyoaktif dehşet belgelenmiştir. Port Radium'daki madenlerde 1942 yılından 1960 yılına kadar radyoaktif maddeler konusunda bilgi verilmeden ve yeterli önlem alınmadan çalıştırılan Sahtularda akciğer kanseri, kolon kanseri ve böbrek kanserinden ölümler gözlenmiştir. Délı̨ne yerleşimindeki erkeklerin kanserden ölmesi köyün "dullar köyü" olarak anılmasına sebep olmuştur ve erkeklerin avcılık yapıp geçim sağladığı Atabask toplumlarında dul kalmak gerçek bir yıkımdır. Nükleer holokost (nuclear holocaust) olarak nitelendirilen bu yıkım ayrıca kültürel, ekonomik, ruhsal ve duygusal çöküntüyü de beraberinde getirmiştir. Barınak Barınakları göçebe yaşama uygun olarak ladin dallarından çatılıp üzeri deriyle örtülen konik tipi çadırı olup kışın da bunu kullanırlar. Tepe kısmı içerdeki ateşten çıkan dumanın çıkması için aralıklıdır. == Din Animizm ve şamanizm Kaşogotineler iyi av yapabilmek için çiğnenmemesi gereken birçok tabu oluşturmuşlardı ve şamanlar hastalıkların tedavisinde ya da ruhların yardımıyla düşmanlarına karşı durma görevi üstlenirlerdi. Reisleri olmasa bile yetenekli avcılar ya da şamanlar da toplumu yönlendirme görevi üstenirlerdi. Diğer Atabask halklarında olduğu gibi Sahtularda da animizm çok güçlü hissedilir. Cansız çevrenin bile ruhu olduğuna inanılır ve bu yüzden arazide gezinirken ruhları yatıştırmak gerekir. Çok özel belirli noktalara bu ruhlar için günümüzde kibrit, tütün, mühimmat ya da ufak madeni para gibi basit eşyalar ya da nesneler bırakılır. Bazen bodur söğüt dallarından parça kesilir ve bunlar ip ya da yünle bağlanır ve su kıyısında bir yere konur ! Hükumet/band ! Kabile Konseyi ! Halk ! Yerleşimler |- | Colville Lake Settlement | Behdzi Ahda First Nation | Sahtu Dene Council | Kaşogotineler | Colville Lake |- | Fort Franklin Settlement | Deline First Nation (Délı̨ne First Nation) | Sahtu Dene Council | Sahtugotineler | Deline |- | Fort Good Hope Settlement | K’sasho Go’tine Community Council | Sahtu Dene Council | Kaşogotineler | Fort Good Hope |- | Fort Norman Settlement | Begade Shotagotine, Begaee Shuhagot’ine | Sahtu Dene Council | Şigotineler | Tulita |} == Tanınmışlık == *Ethel Blondin-Andrew, Kuzeybatı Toprakları Batı Arktik seçim bölgesinde parlamento üyesi == Ayrıca bakınız == *Sahtu Dene and Metis Comprehensive Land Claim Agreement *Kanada'da insan hakları == Bibliyografya == * Auld, James and Robert Kershaw, Eds. The Sahtu Atlas: Maps and Stories from the Sahtu Settlement Area in Canada's Northwest Territories. Wells, N.W.T.: Sahtu GIS Project, 2005. ISBN 0-9737630-0-0 * Blondin, George. When the World Was New: Stories of the Sahtú Dene. Yellowknife, N.W.T., Canada: Outcrop, the Northern Publishers, 1990. ISBN 1-919315-21-7 * Canada. Implementation Plan for the Sahtu Dene and Metis Comprehensive Land Claim Agreement. Ottawa: Indian and Northern Affairs Canada, 1993. ISBN 0-662-21422-6 * Kuhnlein, H V, et al. 1995. "Dietary nutrients of Sahtu Dene/Metis vary by food source, season and age". Ecology of Food and Nutrition. 34, no. 3: 183. * Sahtu Heritage Places and Sites Joint Working Group. Rakekée Gok'é Godi = Places We Take Care of. NWT?: Sahtu Heritage Places and Sites Joint Working Group, 2000. == Dış bağlantılar == * Official website: Sahtú Secretariat and Sahtú Dene Council * Map: Sahtú region, NWT * Sahtú Dene and Metis Comprehensive Land Claim Agreement * Sahtu Renewable Resources Board * Study of Sahtu Dene and Metis hunters, trappers, and fishers * Photos: ** 1999-2002 and 1967-1973 ** Tulita, Fort Norman, Sahtú Region

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.