İmadeddin Nesimî

}

}

}

İmadeddin Nesimí (d. 1370 ? - ö. 1417-18, Halep

}

), daha çok Seyyid Nesimí mahlası ile tanınan, 14.-yy Hurufi Türk

}

}

şairi. Azeri Türkçesinde

}

}

}

ve Farsça

}

divanlar yazmış, ayrıca Arapça da şiirler

}

bestelemiştir. Yaşamı Hayatı birlikte doğum tarihinin 1399-1344 yılları arasında olduğu

}

, idamının da 1417 veya 1418 yılında olduğu tahmin edilmektedir

}

. Türkçe ve Farsça divanları yazmıştır. Şiirleri dönemin bir çok şairini etkilemiştir. Şiirlerinde Hallac-ı Mansur'u andıran ifadeler kullanmasıyla idarecilerin tepkilerini üzerine çok çekmiştir. Nesimí'nin yaşadığı dönemde Fazlullah Naimi'nin (1340-1394) kurucusu olduğu Hurufilik hareketi geniş ölçüde yaygınlaşmıştı. Nesimí Naimi'den öğrendiği Hurufiliği kabul etmiş ve bu tarikat uğrunda mücadele etmiştir. Kendisinin de Mevlana'dan etkilendiği ileri sürülmektedir.

}

Çeşitli nazireler yazmıştır. Şiirleri Anadolu,Azerbeycan ve İran'da yaygındır. Esterabadlı Fazlullah'ın yaymaya çalıştığı Hurufiliği benimsedi. Bu mezhebin önde gelen savunucuları arasında yer aldı. Ülkenin çeşitli yerlerinde dolaşarak şiirleriyle yaymaya çalıştı. Bu, yöneticileri rahatsız etti. Diğer hurufilere olduğu gibi Nesimí de takip edilmiş ve Mısır Çerkez kölemenleri hükumdarı El-Müeyyed Şeyh'in emriyle Şam'

}

da derisi yüzülerek öldürüldü. Cesedi bir hafta halka gösterildi. Ayrıca öldürüldükten sonra derisini omzuna alıp 7 kapıdan aynı anda cıktıgı söylenmektedir. ==Sahip çıkanlarAlevilik

Alevilik

ve bölge Şiiliğinde Yedi Ulu Ozan'dan biri kabul edilir.

}

Toplumda genellikle Kul Nesimí adlı Alevi ozanla karıştırılır. EdebiyattürkHalbuki tamamile farklı yerlerde yaşamış farklı insanlardır. Kul Nesimí şiirlerini saf Anadolu Türkçesiyle yazarken Azerbaycanlı Nesimí'nin şiirlerinde bolca Arapça ve Farsça kelimeler bulunur.

Azerbaycan Cumhuriyeti

Azerbaycan Cumhuriyeti

devletinde Azerbaycan türkçesi ile uğraşan en yüksek akademik kurum olan dilcilik enstitüsüne (AzÉ™rbaycan NÉ™simi Dilçilik İnstitutu) ismi verilmiştir.Nesimí Dilcilik Enstitüsü, Türkiye'de kurulu bulunan TDK karşılığı bir işlev yürütmektedir.Bakü'nün merkezi meydanlarının birinde de Nesimí heykeli vardır. ==Not}Kaynak== * Fatih Usluer, "Nesímí Şiirlerinin Şerhlerinde Yapılan Yanlışlıklar," Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Litterature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/2,Winter, 2009, http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi15/44usluerfatih.pdf, ss. 1072-1091. * İmadeddin Nsimi == Ayrıca bakınız == * Hurufilik ==Şiirlerinden}

}

*Ne zaman ki, kahpe felek, cahili ve haddini bilmezi sever oldu; artık şüphesiz, faziletin müşterisi bulunmaz. /Fırsatçı hırsız, bütün gerekli şeyleri götürse yeridir. Çünkü yola koyulan kafilede bir kişi bile uyanık değildir. / Halkın işi çığırından çıktı. Gönül yıkıcılar çoğaldı. Yaralı bir gönülü tamir edecek bir mimarbile bulunmaz. / Var git derde katlan ve eziyetlere karşı sabırlı ol.Çünkü gönlün dileğinin azı da, çoğu da bulunmaz. / İki yüzlülük ve hilekarlık işte aldı yürüdü. Fazileti müşterisiz bıraktı. İlim sahiplerine parlak bir pazar kalmadı. / Ey Nesímí, sen sırrını bu ayak takımına açma. Çünkü bugün dünyada sırdaş bir insan bile bulunmaz. *Ey kendinden habersiz, gel Hakk'ı tanı, zira o sendedir. Vücudun şehrine girip seyret. Onun sende olduğunu görürsün. / Zanna kapılıp nerdedir diye şaşkın şaşkın gezersin. Boşuna her yeri gezip durma. Çünkü canın mekanı sendedir. / Ben Hakk'm senden ayrı olduğunu nasıl söyleyebilirim? Çünkü Hakk'm nizamının sende olduğunu gözümle görmüşüm./İlahí bir bülbül isen başka bir gül bahçesi arama. Ruhulemín'in (Cebrail'in) gül bahçesi sendedir, seyre çık. *Gönül sefa ve dünya zevkine aldanma, kana boyar. Seni bu sevdaya salar, kendi başka hayale dalar./ Ey akıl sahibi, şu beş günde devran sana el verirse, biran yüzüne güler, sonra yüz bin üzüntü verir./ Bunca haceti yığacağına, yürü, bir olgunluk, mükemmeliyet iste. Ecel yeli bir gün esince ona çok zarar verir./ Eğer aşık isen, bunca haceti ne yapacaksın, terket. Aşka düşmüş olan mala sevdalanmaz. /Zülfün yüzüne düştüğünü görmeyen ahali, güneş tutuldu diye yanlış fikre kapıldılar./ Varlığını yığıp yedirmeyen kişinin malı zehir (yılan) olur. Ey saki, sözünde yalan olanın vebali boynunadır.

}

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.