Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Halid Bekdaş

Kısaca: Halid Bekdaş (Arapça: خالد بكداش, d. 1912, Şam, Suriye - ö. 24 Temmuz 1995), Suriyeli siyaset adamı. 1932'de Suriye Komünist Partisi'nin yönetimini ele geçirmiş, 1958-66 arasında yurt dışına kaçmış, daha sonra geri dönerek partinin önderliğini sürdürmüştür. ...devamı ☟

Halid Bekdaş (Arapça: خالد بكداش, d. 1912, Şam, Suriye - ö. 24 Temmuz 1995), Suriyeli siyaset adamı. 1932'de Suriye Komünist Partisi'nin yönetimini ele geçirmiş, 1958-66 arasında yurt dışına kaçmış, daha sonra geri dönerek partinin önderliğini sürdürmüştür. Şam'da hukuk okuduğu sırada yasa dışı siyasal etkinlikleri nedeniyle okuldan atıldı. 1930'da Komünist Partisi'ne katıldı ve siyasal sağduyusu, etkileyici kişiliği ve açık tartışmalardaki ustalığıyla ün kzanmaya başladı. 1931 ve 1932'de Fransız yönetimince hapse atıldı. 1932'de Fuad eş-Şemali'yi Suriye Komünist Partisi önderliğinden uzaklaştırarak yerine geçmeyi başardı. Ama kısa bir süre sonra yeraltına geçmek zorunda kaldı ve Suriye'yi terk etti. 1935'te Komünist Enternasyonal'in Moskova'da toplanan 7. Kongresi'nde Suriye heyetine başkanlık etti ve eğitim görmek için bir süre orada kaldı. 1954'te Suriye Parlamnetosu'na seçilerek Arap dünyasının ilk komünist milletvekili oldu. Sosyalistlerle ve gittikçe güçlenen Baas Partisi'yle ittifak politikasını benimsedi. Sovyetler Birliği'nin izlediği politikaların Suriye'deki savunucusu oldu. Bu ülkenin Ağustos 1957'de Suriye ile geniş kapsamlı bir ekonomik ve teknik işbirliği anlaşması imzalamasıyla Bekdaş'ın nüfuzu önemli ölçüde arttı. Bu sırada Suriye'de komünist bir muhalefete pek hoşgörüyle bakamayacağı açık olan Cemal Abdülnasır'ın başında bulunduğu Mısır'la bir tür birleşme eğilimi güçlenince, Bekdaş'ın konumu sarsıldı. 1957'ye doğru Baas ile arası gitgide açılmaya başladı. Yönetimi kendi eline geçirme düşüncesiyle Mısır'la tam birleşmeyi istedi. Nasır'ın bu öneriyi reddedeceğini sanıyor, bu yoldan hem Arap milliyetçiliğinin önde gelen bir kişisi olmayı, hem de eylemlerini özgürce sürdüren komünist bir önder olarak kalmayı umuyordu. Ama 1 Şubat 1958'de Mısır-Suriye birleşmesi ilan edildi ve Bekdaş üç gün sonra Doğu Avrupa'ya kaçmak zorunda kaldı. 1958'den 1966'ya değin Moskova'da yaşadı. Baas Partisi'nin Suriye kolunun dayanan yeni bir askeri darbenin (Şubat 1966) ardından Nisan 1966'da Suriye'ye dönerek Suriye Komünist Partisi'nin genel sekreterliği görevini sürdürdü. Bununla birlikte halka açık siyasi faaliyetlere katılması yasaklandı. 1970'te düzenlediği askeri darbeyle iktidara gelen Hafız Esed'in kurduğu Ulusal İlerici Cephe'ye katıldı. Bekdaş'ın 1980'lerde Sovyetler Birliği'ne uygulamaya konan Perestroyka ve Glasnost politikalarına cephe alması Suriye Komünist Partisi içinde bölünmelere neden oldu. Genel sekreter yardımcısı Yusuf Faysal'la birlikte pekçok aydın partiden ayrıldı. Ölümünden sonra karısı Visal Farha Bekdaş parti yönetimini üstlendi. Halid Bekdaş’ın kişiliği o dönemin komünist hareketin niteliğini biçimlendirmiştir: Stalin döneminde stalinist bir eğitim alan Bektaş, ülkeye geri döndüğünde komünizmi ya da solcu düşünceyi yaymaktan çok Sovyetler Birliği’nin etkisini genişletmek için çabalamıştır. Bektaş’çılık, troçkizmin, maoizmin, Korsch’un, hatta yeni solcu akımların mirasını asla kabul etmemiş ya da bunlardan istifade etmemiştir.

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.