Türkçe Bilgi: Osmanlı unvanları

Osmanlı İmparatorluğu'nda birçok soyluluk ünvanları vardı. Batı uygarlıklarındaki geleneklerin aksine, birçok şark ünvanlarında olduğu gibi, sınırlı yetkileri olan birçok devlet görevlisi de saltanata bağlı ünvanlar alıyordu. Bu ünvanlar kimi zaman birkaç kuşak boyunca babadan oğula geçebiliyordu. Genel olarak kullanılanlar Paşa, Bey, Efendi, Kaymakam, Vali ve Kaptan-ı Derya'ydı. Tüm devlette bulunan hiyerarşik sıraya göre, şu ünvanlar mevcuttu: * Halife, Emir ül-Müminin * Sultan, Padişah * Kaymakam, ve Kaptan-ı Derya * Hidiv * Vali * Paşa * Bey * Efendi Osmanlı hanedanı Osmanlı hükümdarının temel ünvanları Arap ve Pers geleneklerinden esinlenerek Han, Sultan ve Padişah'tı. Tam ünvanı ise uzun bir tarihsel birikimin, hükümdarın haklarını, görevlerini ve kimliğini belirten birçok ismin art arda dizilmesiyle oluşurdu. Son dönemlerdeki bir Osmanlı padişahı şu ünvanları kullanırdı: Sultan (hükümdarlık adı) Han, Osman'ın hanedanının hükümdarı, Sultanlar Sultanı, Hakanlar Hakanı, Alemlerin Rabbi'nin Peygamberi'nin Halefi ve Inançlı Savaşçısı, Mukaddes Şehirler Mekke, Medine ve Kudüs'ün Muhafızı, Üç Şehir İstanbul, Edirne ve Bursa'nın, ve Şam ile Kahire Şehirleri'nin, tüm Azerbaycan'ın, Mağrib'in, Barka'nın, Kayrevan'ın, Haleb'in, Arap Irakı'nın ve Acem'in, Basra'nın, Lahsa'nın, Dilen'in, Raka'nın, Musul'un, İran'ın, Diyarbakır'ın, Kilikya'nın, Erzurum, Sivas, Adana, Karaman, Van, Berberiye, Habeşistan, Tunus, Trablus, Şam, Kıbrıs, Rodos, Girit Vilayetleri'nin, Mora Vilayeti'nin, Marmara Denizi'nin, Karadeniz'in ve tüm sahillerinin, Anadolu, Rumeli, Bağdat, Kürdistan, Yunanistan, Türkistan, Tataristan, Çekezistan'ın, Kabardey'in iki ülkesinin, Kıpçak düzlüklerinin, Tatarların bütün ülkesinin, Kefas'ın ve komşu diyarlarının, Bosna'nın ve tebalarının, Belgrad Kalesi'nin ve Şehri'nin, Sırbistan Vilayeti'nin tüm kaleleri hisarları ve şehirleriyle, Arnavutluk'un, ve Eflak ile Boğdan'ın, ve öbür tebaların ve sınırlarının, ve daha pek çok öbür ülkelerin ve şehirlerin İmparator'u. Osmanlı padişahları, sembolik olarak Kayser, Mısır Sultanı, Şah gibi diğer bazı meşruiyet ünvanlarını da kullanırdı. Tahtın varisi için: Devletlu Necabetlu Veli Ahd-ı-Saltanat (hükümdarlık adı) Efendi Hazretleri, ya da Veliaht, Batı uygarlıklarında Veliaht Prens. Diğer erkek ardıllara: Devletlu Necabetlu Şehzade Sultan (hükümdarlık adı) Hazretleri Efendi, Batı uygarlıklarında Prens. Hanım Sultanların eşlerine: Damad-ı-Şehyari (adı) Bey Efendi. Hanım Sultanların oğullarına: Sultanzade (adı) Bey Efendi, Batı uygarlıklarında Prens. Kullanılan Diğer Ünvanlar Osmanlı tarihinde her bir görev için bir ünvan var ise de, alfabetik olarak aşağıda sıralanan ünvanlar bu topluluğun sadece bri kısmıdır. Alfabetik sıra ile yazılan ünvanlar arasında 'takma isimler' de mevcuttur. AĞA: "Komutan". Ordudaki kıdemli görevlilere, Yeniçeri ağası ve Kızlar ağası gibi saray korumalarına verilmiştir. AHRETLİK: "Manevi evlat". Dürrüşehvar'a verilmiştir. AK BAŞLI: "Ak başlıklı". Aktimur'a verilmiştir. ALP: "Kahraman asker". Daha çok ilk dönemde kullanılmakla beraber kabilevi yapılanma sona erdiği dönemde de kullanılmaya devam edilmiştir. AMCAZADE:Amca çocuğu. AVCI: IV. Mehmed'e verilmiştir. Hayatındaki en önde gelen uğraşısı idi. Edirne civarında kendisini bu iptilaya kaptırmıştı. BAHİR: "Denizci" BAHTİ: "Talihli". I. Ahmed'e verilmiş ve onun tarafından şiirlerinde maslah olarak kullanılmıştır. BAŞ: "Lider", "Başkan". Baş-Çuhadar" veya "Kapıcı-başı" gibi genellikle diğer ünvanlarla beraber kullanılmıştır. BEDROS: "Kurnaz". Genel bir Ermeni adıdır ve güya II. Abdülhamid'in yüz hatları itibariyle Ermeniler'e benzediğini ima için ona verilmiştir. Wittlin'in anlattığı bir hikayeye göre, Abdülhamid'in babası I. Abdülmecid değil, Abdülhamid'in annesiyle gizli aşk hayatı yaşamayı başaran bir Ermeni'dir. Abdülhamid'in annesi Trimüjgan'ın muhtemelen Ermeni olması daha kolay anlaşılır bir açıklamadır. BEY: "Efendi", "Şehzade". Zamanla bu ünvan değerini kaybetti ve daha ziyade İngilizce'deki esquire gibi nezaket ünvanı haline geldi. BEYCEĞİZ: "Küçük Şehzade" BEYLERBEYİ: "Bölge Valisi". Büyük eyaletlerin idarecisine verilmiştir. BEYZADE: "Şehzade oğlu". Padişahların kızlarının oğullarına verilen ünvandır. İlk dönemlerdeki "Sultanzade" ünvanının yerini almıştır. BIYIKLI: "Sakallı" BOŞNAK: "Bosnalı" CEDDÜ'L OSMAN: "Osmanlıların Babası".Süleyman Şah'a verilmiştir. CEMCA: "Cemşid gibi güçlü". Sultan için Doğu dillerinde kullanılan bir ünvan. CİHANDAR: "Dünyanın Efendisi". III. Selim'e verilmiştir. CİVAN: "Genç". 2138/ Mehmed'e verilmiştir. ÇAKIRCI: "Şahinci" ÇAVUŞ: "Rütbeli Er", "Haberci" ÇELEBİ: "Beyefendi". "Kibar Efendi", "Genç Efendi". II. Mehmed dönemine kadar padişah oğullarına verilen ünvandır. Ayrıca I. Mehmed'e de özellikle verilmiştir. ÇELEBİ SULTAN: "Kibar-Şehzade". 1594 yılına kadar sancak valisi olan padişah oğullarına verilmiş olan ünvandır. ÇUHADAR: "Kahya". DAMAD-I ŞEHRİYARI: "Padişah Damadı". Padişahların kızlarıyla evlenenlere verilen ünvandır. Ancak bu sadece babasının saltanatı döneminde evlenen kızların kocalarına uygulanmıştır. Ayrıca aynı isimlerdeki birkaç veziri seçmek için de bu ünvan kullanılmıştır. DAYE: "Süt Anne" DEFTERDAR: "Hazineci" DELİ: I. Mustafa ve İbrahim'e verilmiştir. DİVİTDAR: "Yazma kutusunu taşıyan" DOĞANCI: "Doğan yakalayıcısı" DÜZME(CE): "Sahte". Kendi adına çıkan isyan döneminde ve aslı konusundaki şüpheye ifade etmek üzere Mustafa'ya verilmiş ünvandır. EBU'L FETH: "Fethin babası". II. Mehmed'e verilmiştir. EFENDİ: I. Abdülmecid döneminden itibaren padişah oğullarına verilen ünvandır. Ayrıca tarikat üyeleri arasında da bir dereceyi gösteren tabirdir. EĞRİ: "Eğri-büğrü". Topal olan Cihangir'e verilmiştir. EĞRİ FATİHİ: III. Mehmed'e verilmiştir. EMİR: "İdareci", "Şehzade". Yarı bağımsız idareciler için kullanılmıştır. Ayrıca Selçıklulara bağımlı olduğu süre zarfında I. Osman için kullanılmıştır. 1402-1413 arasındaki Fetret Devri esnasında I. Bayezid'in oğullarından birinin açık şekilde üstün idareci olmadığını göstermek için yeniden kullanılmıştır. EMİRÜ'L MÜ'MİNİN: "Müslümanların İdarecisi". Halifeye verilen isimlerden biri olup I. Selim'in Mısır seferinden sonra Osmanlı padişahlarına da verilmiştir. Çağrı: Kral Sources and references * RoyalArk-Turkey

Kaynaklar

Vikipedi

Osmanlı Unvanları

Kaynaklar

Osmanlı Padişahları Listesi

Osmanlı Hanedanı

Osmanlı İmparatorluğu

Padişah

Osmanlı Donanması

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları

Soyluluk unvanları

çuhadar

Osmanlı Unvanları

Osmanlı Unvanları Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Osmanlı Padişahları Listesi

Osmanlı Hanedanı

Osmanlı İmparatorluğu

Padişah

Osmanlı Donanması

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları

Soyluluk unvanları

çuhadar