Azerbaycan Millî İlimler Akademisi

Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Başkanlık Kurulu binası |latin_adı= |parola= |slogan= |kuruluş=1945 |kapanış= |vizyon= |tip= |takvim= |gelir= |borç= |rektör= |mesul müdür= |başkan= Akif Alizade |toplantı başkanı= |yazman= |direktör= |rektör yardımcısı= |idare memuru= |kolej müdürü= |yazman yardımcısı= |principal= |dekan= |direktör= |head_label= |fakülte= |staff= |öğrenciler= |kayıtlı= |profes= |üniversiteli= |postgrad= |doktora= |ilahiyat= |residents= |diğer= |profesyonel= |alumni= |konum= |şehir=Bakü |eyalet= |il= |ülke=Azerbaycan |koor= |adres= |kampüs=Urban |kampüs_1= |kampüs_2= |kampüs_3= |free_label= |sports= |renk= |nickname= |maskot= |fightsong= |athletics= |affiliations= |nobel_ödülleri= |website= |logo= |publictransit= |dipnotlar= }} Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi ya da Azerbaycan Milli İlimler Akademisi (Azerice: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası), Azerbaycan'ın ana bilimsel kurumudur. 1945'te Bakü'de kurulmuştur. Tarihi 1920'lerden önce Azerbaycan Cumhuriyeti'ndeki bilimsel araştırmalar başlıca Azerbaycan Devlet Üniversitesi'nde merkezleşmişti. 1920 ile 1922 yılları arası, burada insan bilimleri, tıp ve doğa bölümlerinden ibaret bilimsel dernek oluşmuş ve etkinlik göstermiştir. 1925 yılında Dernek Azerbaycan hükumetinin tasarrufuna aktarıldı. 1923-1929 yılları arasında Azerbaycan'ı Tetkik ve Araştırma Derneği faaliyet göstermişti. Derneğin kalbi her zaman Abdürrahim bey Hakverdiyev, üyelerinden biri de Mehemmedhasan bey Velili-Baharlı olmuştu.1929'da bu dernek yeniden teşkil edilerek Azərbaycan Devlet İlmi-Tetkikat Enstitüsü olarak adlandırılmışdı. Enstitünün doğa, biyoloji, tarih ve etnografya, dilbilim, edebiyat ve güzel sanatlar, felsefe, devlet ve hukuk bölümleri vardı. 1932'de Azerbaycan DETİ temelde SSC Bilimler Akademisi Zakafkasya Şubesinin Azerbaycan kolu kuruldu. Şubeye R. Ahundov rehberlik ediyordu. Şubede 11 bölüm ve birtakım komisyonlar etkinlik gösteriyordu. Bir ara ünlü bilim adamları – F.Y.Levinson-Lessing, İ.M.Gubkin, A.A.Grossheym, N.Y.Marr, İ.İ.Meşşanov, A.N,Derjavin, İ.Q,Yesman, ilk Azerbaycan bilginlerinden B.Çobanzade, V.Huluflu, M. Efendiyev, A.Tağızade, S.Mümtaz, A.S.Məmmədov ve diğerleri burada bilimsel araştırmalar yapmışlardır. Ekim 1935'de şube SSC BA Azerbaycan Şubesine çevrildi. Şubedeki mevcut bölümler başta Kimya, Bitkibilim, Hayvanbilim ve Tarih, Etnografya ve Arkeoloji, Dil ve Edebiyat Bilimsel Araştırma enstitüleri, ayrıca Enerji bilimi, Fizik, Jeoloji, Agroloji branşları oluşturuldu. Şubenin ilk heyet başkanı akd. İ.M.Gubkin, daha sonraysa akd. S.S.Namyotkin oldu. SSCB Halk Komiteleri Birliğinin 23 Ocak 1945 tarihli kararıyla şube Azerbaycan BA'ne çevrildi. Bu dönemde akademinin 4 bölümü, 16 bilimsel araştırma enstitüsü, bilimsel araştırma şubesi, 3 müzesi, merkezi bilim kütüphanesi, Nahçıvan, Gence, Hankendi ve Kuba'da bilimsel üsleri vardı. Her yıl Azerbaycan BA'ne 15 asil üye seçilmekte. İlk heyette Ü.Hacıbeyov, S.Vurgun, M.İbrahimov, Y.Məmmədəliyev, M.Kaşkay, A.A.Grossheym, S.Dadaşov, İ.Q.Yesman, M.Mirkasımov, Ş.Azizbeyov, Ə. Alizade, M.Topçubaşov, M.Hüseynov, H.Hüseynov ve İ.İ.Şirogorov dahil edilmişti. 31 Mart 1945'de akademinin asil üyelerinin ilk genel toplantısında Mir Esedullah Mirkasımov başkan seçildi. Sonraki yıllarda Yusif Məmmədəliyev (1947-1950, 1958-1961), Aliyev Musa Mirza oğlu (1950-1958), Zahid Halilov (1961-1967), Rüstem İsmayılov (1967-1970), Hasan Abdullayev(1970-1983), Eldar Salayev (1983-1997), Fəraməz Maksudov (1997-2000), Mahmud Kerimov (2001-2013) Akademi'nin diğer başkanları olmuşlardır. 2013'den AMBA'nin başkanı akademisyen Akif Alizade'dir. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Bakanlar Kurulunun 21 Mayıs 2002 tarihli 81 sayılı kararına dayanarak AMBA'nde yapısal değişikliğe gidilmiştir. Bilişim Telekomünikasyon (Uziletişim) Bilimsel Merkezi bazında Bilişim Teknolojileri Enstitüsü, Radyasyon Araştırmaları Bölümünün temelinde Radiasyon Problemleri Enstitüsü oluşturulmuştur. İTİ'nun temel faaliyet alanları yeni bilişim teknolojileri esasında muhtelif sahaların biligisayar sistemine aktarılması, entelektüel bilgisayal şebekeleri ve sistemlerinin yaratılması, bilişim tehlikesizliğinin temin edilmesidir. Radiasyon Problemleri Enstitüsünün asıl faaliyet alanları radyasyon teknolojisi, radyasyon tehlikesizliği, alışılmadık enerji dönüştürme sorunları, ekoloji, radioekolojidir. Yapısı Fizik-Matematik ve Teknik Bilimler Bölümü * Fizik Enstitüsü * Akd. Ə.Hüseynov onuruna Sibernetik Enstitüsü * Matematik ve Mekanik Enstitüsü * Nasreddin Tusi onuruna Şamahı Astrofizik Gözlemevi * Radyasyon Problemleri Enstitüsü * Bilişim Teknolojileri Enstitüsü Kimya Bilimleri Bölümü * Akd.Y.H.Məmmədəliyev adına Petrokimya Oluşumu Enstitüsü * Kimya Problemleri Enstitüsü * Akd.Ə. Kuluyev onuruna Aşkarlar Kimyası Enstitüsü * Polimer Materialleri Enstitüsü * Petrokimya Oluşum Enstitüsünün Deney-Sanayi Fabrikası Toprak Bilimleri Bölümü * Jeoloji Enstitüsü * Akd. H.Aliyev onuruna Coğrafya Enstitüsü Bioloji Bilimleri Bölümü * Botanik Enstitüsü * Zooloji Enstitüsü * Genetik Önlemler Enstitüsü * A.İ.Karayev onuruna Fizioloji Enstitüsü * Agroloji ve Agrokimya Enstitüsü * Mikrobiyoloji Enstitüsü * Merkezi Bitki Bağı * Mardakan Arboretumu İnsani ve Toplumsal Bilimler Bölümü * A.Bakıhanov onuruna Tarih Enstitüsü * Arkeoloji ve Etnografi Enstitüsü * İktisat Enstitüsü * Felsefe, Sosyoloji ve Hukuk Enstitüsü * Akademik Z.M.Bünyadov onuruna Doğu bilimleri Enstitüsü * İnsan Hukukları üzerine Bilimsel-Araştırma Enstitüsü * Nizami onuruna Edebiyat Enstitüsü * Nəsimi onuruna Dilcilik Enstitüsü * M. Fuzuli onuruna El yazmaları Enstitüsü * Mimarlık ve Güzel Sanatlar Enstitüsü * Azerbaycan Tarih Müzesi * Folklor Enstitüsü * N.Gencevi onuruna Azerbaycan edebiyatı müzesi * Hüseyin Cavid'in ev müzesi

Kaynaklar

Vikipedi

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar