Biyoloji

Kısaca: Biyoloji, yaşayan ya da fosil canlıları, canlıların yaşam süreçlerini ve bütün fiziko-kimyasal yönleriyle yaşamı inceleyen temel bilim dalı. Biyoloji, konusunun enginliği nedeniyle başlangıçtan bu yana, incelediği canlı gruplarına, konuya yaklaşma biçimine ve yaşam süreçlerini organ, doku, hücre ya da hücre bileşenleri düzeyinde ele alışına göre çeşitli dallara ve alt dallara ayrılmıştır. ...devamı ☟

Biyoloji
Biyoloji

<b>Çanakeğrelti</b>
Çanakeğrelti
Biyoloji, yaşayan ya da fosil canlıları, canlıların yaşam süreçlerini ve bütün fiziko-kimyasal yönleriyle yaşamı inceleyen temel bilim dalı. Biyoloji, konusunun enginliği nedeniyle başlangıçtan bu yana, incelediği canlı gruplarına, konuya yaklaşma biçimine ve yaşam süreçlerini organ, doku, hücre ya da hücre bileşenleri düzeyinde ele alışına göre çeşitli dallara ve alt dallara ayrılmıştır.

Biyolojinin başlıca dalları

Canlı gruplarına göre yapılan genel ayrımda, biyolojinin en eski iki dalı olan zooloji hayvanları, botanik ise bitkileri konu alır. Yeryüzünde toplam 2-4,5 milyon kadar hayvan ve bitki türünün yaşadığı sanılmaktadır; bugüne değin bu türlerden ancak bir milyon kadarı saptanıp incelenebilmiştir. Paleontolojinin konusuna giren soyu tükenmiş türlerin ise 15 milyon ile 16 milyar arasında değişebileceği ileri sürülmektedir. Mikroskopik canlıların bütün bu sayıların dışında olduğunu belirtmek, biyolojinin kapsamı açısından bir ölçüt olabilir. Tür sayısının bu denli kabarık olması, biyoloji dallarını kendi içlerinde alt dallara ayırma zorunluğunu getirmiştir. Örneğin hayvanları ve bitkileri alem düzeyinde inceleyen zooloji ile botanik, genellikle sınıf düzeyindeki birtakım alt dallara ayrılır: Kuşları inceleyen ornitoloji, balıkları inceleyen ihtiyoloji, amfibyumları ve sürüngenleri inceleyen herpetoloji, böcekleri inceleyen entomoloji, mantarları inceleyen mikoloji, algleri inceleyen algoloji vb. Ayrı yaklaşımla, tür düzeyinde insanın kökenini ve evrimini biyoloji yönünden inceleyen fiziksel antropoloji hem zoolojinin, hem de insanı biyolojik, toplumsal ve kültürel bir varlık olarak ele alan antropolojinin bir alt dalıdır. 17. yüzyılın ikinci yarısında, mikroskopun gelişmesinden sonra incelenip tanımlanmaya başlayan mikroorganizmalar ya da mikroskopık canlılar ise, 19. yüzyılın sonlarında ayrı bir dal olarak gelişen mikrobiyolojinin inceleme alanına girer.

Böylesine çeşitlilik gösteren canlıları, yalnızca yapısal benzerlik ve farklılıklarına göre tanımlayıp sınıflandırmak bile yeni bir yöntembilimin gelişmesine yol açmış ve Eski Yunan'dan bu yana süren sistematik zooloji ve botanik çalışmaları taksonominin yardımıyla bilimsel bir temele oturtulabilmiştir. Bugün taksonomi, eskiden olduğu gibi canlıları yalnızca görünür yapısal benzerlikleriyle değil, hücre ve molekül düzeyindeki özellikleriyle de değerlendirip, canlılar arasındaki en doğru akrabalık ilişkilerini saptamaya çalışır.

Biyolojinin dallara ayrılmasındaki ikinci bir yaklaşım, canlıların yapısal ve işlevsel özelliklerine yönelik araştırmaların ayrı birer çalışma alanı olarak tanımlanmasıdır. İster hayvan, ister bitki olsun, tüm canlıların yapısal özelliklerini inceleyen morfoloji, biyolojinin ana dallarından biridir; bu dalı, bitki ve hayvan morfolojisi biçiminde ikiye ayırmak da geleneksel bir eğilimdir. Önceleri, canlıların yapısını ve yapısal bölümlerini biçim, büyüklük ve öbür bölümlerle komşuluk ilişkileri çerçevesinde inceleyen tek dal anatomiydi. Mikroskopun sağladığı olanaklarla, yapıyı doku düzeyinde inceleyen histoloji ve hücre düzeyinde inceleyen sitolojinin de gelişmesiyle, tümü morfoloji adı altında birleştirildi. Gene morfolojinin bir dalı olan embriyoloji, çok hücreli canlılarda, zigot denen döllenmiş tek bir yumurta hücresinin, türünün yapısal özelliklerini kazanıncaya değin izlediği gelişme sürecini inceler. Canlının kendi kendini yenilemesi, gelişmesi, çoğalması, hareket etmesi ve çevreleriyle ilişki kurması, kuşkusuz canlıyı cansız maddeden ayıran temel yaşamsal işlevleridir. Kapsam ve içeriği çağın yaklaşımına göre değişmekle birlikte, Eski Yunan biliminden bu yana biyolojinin başlıca dallarından biri olarak önemini koruyan fizyoloji, canlıya özgü bütün bu işlev ve süreçleri inceler.

Canlıların işlevsel özelliklerinin ve yaşam süreçlerinin incelenmesi, bilimin gelişmesine ve teknolojinin sağladığı olanaklara bağlı olarak, hemen her çağda değişik düzeyde ele alınmıştır. 17. yüzyıla değin ancak organ düzeyindeki işlevler incelenebilirken, mikroskopun gelişmesi, canlının en küçük yapısal ve işlevsel birimi olan hücre düzeyinde incelenebildiği hücre biyolojisinin doğuşuna ortam hazırlanmıştır. Laboratuvar araçlarının çözümleme gücü ve duyarlığı arttıkça, gözlem ve deney gerektiren bütün bilimler gibi hızla gelişen biyoloji, hücreden hücre bileşenlerine doğru inerek, yaşamın temel öğelerine eğilebilmiştir. Gerçekten de, konu molekül düzeyinde ele alındığında, yaşam da canlıyı oluşturan kimyasal öğeler arasında bir madde ve enerji alışverişi olarak algılanmaya başlamıştır. Bugün moleküler biyoloji, canlıyı oluşturan moleküllerin yalnızca ayrıntılı fizikokimyasal yapısını değil, bütün yaşam süreçlerini molekül düzeyinde açıklayabilecek bir yaşam bilimidir.

Canlı hücrede gerçekleşen tüm kimyasal süreçleri ve yaşamsal işlevlerin yürütülmesi için gereken enerjinin üretim yollarını inceleyen biyokimya, canlıya özgü makromoleküllerin yapısını ve biyolojik olgulan fiziksel yönden inceleyen biyofizik ve üreme işlevinin kalıtım ilkelerini molekül düzeyinde araştıran genetik, biyolojinin, bu gelişmeyi simgeleyen en yeni dallandır. Bilgi birikimini bütünleştirme eğiliminde olan çağdaş yaklaşım, başka bilim dallarıyla kaynaşmış olan biyoloji bilimlerinde de etkisini açıkça gösterir. Fizik ve kimya bilimleriyle bütünleşmiş olan biyofizik ve biyokimya, istatistik ile biyolojinin sıkı işbirliğinden doğan biyometri, deniz bilimlerinin bir dalı olan deniz biyolojisi ve uzay bilimleri içinde giderek ayrıcalıklı bir yer edinen uzay biyolojisi bu yaklaşımın ürünleridir.

Biyolojinin birçok dalı canlının yapısal ve işlevsel özelliklerini molekül düzeyinde incelerken, topluluk biyolojisi belli bir alanda ya da yörede yaşayan bütün canlıları topluluk ilişkileri içinde ele alır. Böyle bir inceleme, bir yandan topluluğu oluşturan bireyler, öte yandan canlı ve cansız doğa arasındaki karmaşık var olma ilişkilerini odaklarken, bir yandan da bu ilişkilerin sürekliliğini denetleyen doğa yasalarını ve çevre koşullarını araştırmak zorundadır. 20. yüzyılın en can alıcı konulan olan nüfus patlaması, besin kıtlığı, çevre kirliliği ve bu konuların getirdiği öbür ekonomik, toplumsal ve siyasal sorunlar, ekolojiyi biyolojinin en güncel ve önemli dallan arasına katmıştır.

Biyoloji ile ilgili konular

* Biyolojinin genel alanları* Biyoloji tarihsel gelişimi* Anatomi* Bakteriyoloji* Biyocoğrafya* Biyofizik* Biyokimya* Biyometri* Botanik* Deniz biyolojisi* Ekoloji*Embriyoloji*Entomoloji*Etoloji*Evrimsel biyoloji*Filojeni*Fizyoloji*Gelişim biyolojisi*Genetik*Histoloji*İhtiyoloji*İmmünoloji*Kriyobiyoloji*Limnoloji*Mikrobiyoloji* Moleküler biyoloji*Morfoloji *Nörobiyoloji*Ontojeni *Ornitoloji*Paleontoloji*Parazitoloji* Patoloji*Sitoloji* Sosyobiyoloji* Taksonomi* Tıp* Uzay Biyolojisi* Viroloji* Zooloji

Biyoloji

Türkçe Biyoloji kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. biology, study of life

Biyoloji

bitki ve hayvanların doğma, gelişme, üreme gibi yaşayış evrelerini inceleyen bilim, dirimbilim.

Biyoloji

Türkçe Biyoloji kelimesinin Fransızca karşılığı.
biologie [la]

Biyoloji

Türkçe Biyoloji kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Biologie

misafir - 9 yıl önce
Çok güzel bir düşünce ve icraat. Tebrik ediyorum. Geliştirilerek, bir Lise eğitimi şekline de dönüştürülürse, çok iyi olur. Donanıımlı bir lise eğitimi gören, hayatı daha çabuk algılayabilir, sonra da yorumlayabilir.Tebrikler.

misafir - 9 yıl önce
kimya ile daha bi güzelleşen fen dersleri içerisinde en eğlenceli dersin adı.

misafir - 9 yıl önce
site güzel ve bir sürü bilgiye sahip olmasına ragmet hala aragımımız seyi bulamıyoruz nedeni çok karışık olması

misafir - 9 yıl önce
lütfen gruplandırılsın. aradığımı içinde ama bulana kadar çok zamanım geçti. biz fen lisesi öğrenceleri olarak bu siteden yararlanıyoruz. ltfn bize yardımcı olun. zaman bizm için önemli...

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Biyoloji Resimleri

Moleküler Biyoloji
3 yıl önce

Moleküler biyoloji, canlılardaki olayları moleküler seviyede inceleyen biyoloji dalıdır. Moleküler biyoloji son yıllarda önem kazanan genetik, biyokimya...

Moleküler biyoloji, Anatomi, Bakteriyoloji, Biyocoğrafya, Biyofizik, Biyokimya, Biyoloji, Biyometri, Botanik, Deniz biyolojisi, Ekoloji
Hesaplamalı biyoloji
3 yıl önce

Hesaplamalı biyoloji, ya da bilişimsel biyoloji, biyolojik, ekolojik, davranışsal ve sosyal sistemlerin araştırılmasında veri analitik ve teorik yöntemlerin...

Evrimsel biyoloji
3 yıl önce

Evrimsel biyoloji, biyoloji konularını, canlıların evrimini göz önüne alarak inceleyen bilim dalıdır. Taksonomi biliminin temelinde evrimsel biyoloji yer almaktadır...

Evrimsel biyoloji, Anatomi, Bakteriyoloji, Biyocoğrafya, Biyofizik, Biyokimya, Biyoloji, Biyometri, Botanik, Deniz biyolojisi, Ekoloji
Biyoloji felsefesi
6 yıl önce

Biyoloji felsefesi biyoloji ve biyomedikal bilimlerle ilgili epistemoloji, metafizik ve etik sorularını inceleyen felsefe alanıdır. Bilim felsefesi çerçevesinde...

Irk (Biyoloji)
6 yıl önce

Species, and Evolution: An Abridgment of Animal Species and Evolution, Belknap Press, 1970. Kültivar Suş Varyete (biyoloji) Form (botanik) Melez (biyoloji)...

Irk (Biyoloji), Biyoloji, Fenotipik, Taslak, Tür
Biyoloji Tarihi
3 yıl önce

Biyoloji tarihinde antik çağlardan günümüze yaşayan dünyanın incelenmesi ele alınmaktadır. Her ne kadar biyoloji kavramı belirli bir bilimsel alan olarak...

Katagenez (biyoloji)
6 yıl önce

için kullanılan terimdir; örneğin, yeni formun evrimsel kökeni, ata formun kayboluşuyla birlikte değildir. Evrimsel biyoloji portali Evrimsel biyoloji...

Evrimsel biyoloji maddeler dizini
6 yıl önce

Makam - Evrim zaman çizelgesi - Evrimsel algoritma - Evrimsel biyoloji - Evrimsel biyolojide güncel araştırmalar - Evrimsel dinamikler - Evrimsel düşüncenin...