Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Dedeyazı, Doğanşehir

Kısaca: Dedeyazı köyü, Malatya'nın Doğanşehir ilçesine bağlı olup ile uzaklığı 57, ilçeye 28 Km.'dir. ...devamı ☟

Dedeyazı köyü, Malatya'nın Doğanşehir ilçesine bağlı olup ile uzaklığı 57, ilçeye 28 Km.'dir.

Tarihçe

Köyde bulunan eski kalıntılar, köylülerin buldukları, koyu kahverengi veya kırmızıya çalan ve üzerlerinde yazı ve resim bulunan kevek taşları, bugünkü yerleşim yerinde daha önce Fenşehri bulunduğuna işaret etmektedir. Buna göre Dedeyazı köyünün kuruluşunun 1680 yıllarına dayandığı söylenmektedir. Cumhuriyet'den önce ağalıkla yönetilen köyün ağaları, Osmanlı döneminde, bir çeşit yerel yönetim görevi yapıyorlardı. Osmanlı'nın yıkılışına kadar Dedefengi olan köyün ismi, Cumhuriyet kurulduktan sonra Dedeyazı olarak değiştirilmiştir. Bugün dahi çevre köylerde, köyün adı Dedefengi olarak bilinir. Alevi köyüdür. Göçler nedeniyle çok hanenin boş olduğu köyde 160 hane bulunmaktadır. Aileler ağırlıklı olarak Almanya olmak üzere diğer Avrupa şehirleri ile Adana, İstanbul, Bursa, Mersin, Malatya ve Ankara'ya yerleşmişlerdir. 1952 yılına kadar Akçadağ ilçesine bağlı olan köy, Adıyaman'ın Malatya'dan ayrılıp il olmasından sonra, Karaterzi köyü ile birlikte Doğanşehir'e bağlanmıştır.

Coğrafya

Dedeyazı Köyü, Doğu Anadolu Bölgesi'nin yukarı Fırat bölümünde Malatya ili sınırları içerisinde yer almaktadır. Dedeyazı,nın doğusunda Ören beldesi, güney doğusunda Karaterzi köyü, güney batısında Polat beldesi ve Çavuşlu köyü, batısında Elbistan köyleri, kuzey doğusunda Beksenbere ve Hüseyinoba, kuzey batısında Kürecik köyleri bulunmaktadır. Köyün semt ve yer adları: * Alan, * Bal armut, * Kuron, * Köme kavak, * Köy pınarı, * Pohluça, * Erikli, * Kabir oku, * Orta çayır, * Çiçekli, * Kaynarca, * İlice, * Topuk çayır, * Oyum ucu, * Düz oyum, * Komon, * Bal kuduk, * Cıngıl, * Karşı, * Gedik, * Çanakçi, * Köy önü, * Billiz, * Değirmen sırtı, * Özün içi, * Melemez. Köye ait, Göl, Dılav, Ballık, Seki, Kuyu, Haymalar, Koru, Aksu ve Ankıt yaylaları olmak üzere 9 adet yayla vardır. Özellikle Aksu, Göl ve Koru yaylaları soğuk suları ile ünlüdür. Yaylalarda mağaralar ve sarınçlar bulunmaktadır. Köyde bulunan kaynak pınar ve sulardan, Golon suyu, Daşlık suyu, Kömekavak pınarı, Köy pınarı ve Kaynarca pınarı, serinlemek ve piknik yapmak için elverişlidir. Ayrıca Dedeyazı köyüne ait, köye yaklaşık 3km uzakta 8 hanelik Gedik mezrası vardır. İklim Dedeyazı köyünde karasal iklim koşulları hüküm sürer. Daha önceden çok çetin kış ayları yaşanıyor olsa da, çevrede su potansiyeli olması nedeniyle, son yıllarda inşa edilen barajlar, il genelinde iklimi fazlaca yumuşatmıştır. Nüfus Köy nüfusu 2008 sayımlarına göre 444'dür. Ekonomi Dedeyazı köyünün en önemli gelir kaynağı tarımdır. Köyde fasulye, buğday, nohut, mercimek, arpa ve mısır yetiştirilir. Son yıllarda önemli gelişme gösteren meyvecilik de köyün önemli bir geçim kaynağını oluşturmaktadır. Ağırlıklı olarak kayısı, armut ve elma yetiştirilmektedir. Elmacılıkta son yıllarda önemli bir artış olmaktadır. Hayvancılık bundan 20 yıl öncesine göre çok azalmıştır. Eskiden hayvancılıkla uğrasan ailelerin 50 ile 300 koyunu vardı. Yaz aylarında köy yaylalarına, kış aylarında Adıyaman ve Urfa illerine giderlerdi. Hayvancılıkla uğraşanlar, koyunların yünlerinden halı, kilim, şalvar, çorap ve yatak yaparlardı. Köyde 1960 yıllarında incelenip daha sonra işletiminden vazgeçilen demir madeni, bugün yeniden işletime açılmıştır. MTA 'nın taşeron bir şirkete verdiği bu madende şu an 45 . 50 dolaylarında sigortalı işçi çalışmaktadır. Köyde madeni MARTUT Madencilik şirketi işletmektedır. Kültür Dedeyazı köyü insanları, Cumhuriyet'le birlikte modern bir yaşam tarzına sahip olmuşlardır.Köyde kadın erkek ayrımı olmadığı gibi birlikte yaşama çok önem verilir. Bir Alevi köyü olan Dedeyazı'da Türkçe ve Kürtçe olmak üzere iki dil konuşulur. Altyapı bilgileri Dedeyazı köyünde 1928 yılında Milli Eğitim tarafından yapılan ilk okul binası mevcuttur. 1978 yılında ayrı bir ilk öğretim binası, ana okulu ve lojman yapıldı. Dedeyazı'da ilk öğretim ve ana okulu faaliyetdedir. Ayrıca köy halkı tarafından bir de orta okul yapılmasına rağmen, bu bina faaliyete geçirilmemiştir. Şu anda ilk okuldan sonra, orta eğitim için öğrenciler komşu Karaterzi köyüne gitmektedirler. Köyde bulunan sağlık ocağı, daha önce faaliyet halinde iken şu anda çalışmamaktadır. Dedeyazı'da 3 kahve ve 2 bakkal dükkanı bulunmaktadır. Ayrıca köyde 3 minibüs ve 15 traktör vardır.Köy yolu asfalt kaplamadır. Dış bağlantılar * Dedeyazı Köyü (Dedefengi) Resmi Web Sitesi * Dedeyazı İlköğretim Okulu * Yerelnet'de Dedeyazı Köyü * Dedeyazı Köyü Dayanışma Derneği Web Sitesi

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.