Türkçe Bilgi: Kalmukya

Kalmukya veya Kalmıkya (Kalmukça: Хальмг Таңһч, Rusça: Респу́блика Калмы́кия), Rusya Federasyonu'na bağlı bir cumhuriyettir. En dikkat çeken özelliği Avrupa sınırları içinde Budizm'in en yaygın din olduğu tek bölge olmasıdır. Tarih Kalmukların ataları Oyratlar Güney Sibirya steplerindeki İrtiş Nehri kıyılarından Aşağı Volga bölgesine 1630 yıllarında gelmişlerdir. Volga deltası üzerinde kuzeyde Saratov’dan güneydeki Astrakhan’a kadar olan geniş steplere yerleşmiş, burada Kalmuk Hanlığını kurmuşlardır. Yerleşmelerinden 25 yıl sonra Kalmuklar Rus Çarına bağlanmışlardır. Ruslarla anlaşma yaparak, Rusya’nın güney sınırını koruma karşılığında Rus sınır yerleşimlerinde ticaret yapma ayrıcalığı kazanmışlardı. Ancak bu bağlılık daha çok sembolik kalmıştır. Kalmuk hanları genellikle “Göçebelerin Büyük Yasası” (Iki Tsaadzhin Bichig) adını verdikleri kurallara göre kendi kendine yönetim uygulamışlardır. 18. yüzyılın ortalarına doğru Ruslar Kalmukların içişlerine daha fazla karışmaya başlar. Bunun üzerine 1770 yılında son Kalmuk hanı Ubashi Han halkını anavatanları Cungarya’ya geri götürme kararı alır. Yaklaşık 168.080 kadar Kalmık Ubashi Han’ın liderliğinde Orta Asya’nın diğer ucundaki vatanlarına doğru yola çıkar. Yolda düşmanları Kazaklar ve Kırgızlarla savaşan, bir taraftan da açlık ve susuzluğa maruz kalan Kalmıkların çoğu ölür. Aylarca süren zorlu yolculuğun sonunda yalnızca 66.073 kadar Kalmık Mançular’ın denetimindeki Sincan’a ulaşır. Çariçe Katerina Kalmuk Hanlığını feshederek bölgeyi Astrakhan valisine bağlar. Rusya’da kalan Kalmuklar savaşlarda Rusya adına savaşmış, yavaş yavaş yerleşik bir yaşam tarzını benimsemişlerdir. Ekim Devrimi'nden sonra çoğu Beyaz Ordu saflarında çatışan Kalmıklar yurtdışına kaçar. Kalmık Diasporası Türkiye'de bir süre kaldıktan sonra, Yugoslavya, Bulgaristan, Çekoslavakya ve Fransa'ya dağılır. Sovyet yönetimi geride kalanları sert bir şekilde cezalandırmış, onbinlercesini idam etmiştir. Kalmukya 4 Kasım 1920'de, Sovyetler Birliği içinde özerk bir bölge olarak ilan edilir; 1935'te ise, özerk bir cumhuriyet olur. Stalin döneminde Budist manastırlar kapatılır; Kalmuk dini metinleri yakılır; 1932-1933 yılları kollektivizasyon döneminde yaklaşık 60.000 kişi açlıktan ölür. II. Dünya Savaşı sırasında Kalmukya Nasyonel Sosyalist işgaline uğrar. 1943'te Sovyetler bölgeyi geri alır; Stalin Nasyonel Sosyalistlerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle Kalmukların tümünün Orta Asya ve Sibirya'ya sürülmesini emreder. Yarısı, yolda; geriye kalanların büyük bir bölümü de Sibirya'da ölür. Ancak 1957'de Kruşçev’in izniyle yurtlarına geri dönebilimiştir. 1958'de Kalmıkya, yeniden özerk bir Sovyet Cumhuriyeti olur. Sovyetler'in çöküşünden sonra, Rusya Federasyonu'na bağlı özerk bir cumhuriyet olarak varlığını sürdürmektedir. == Coğrafya Zaman Dilimi Kalmıkya Moskova

Zaman Dilimi

ndedir (MSK/MSD). UTC'e göre saat farkı +0300 (MSK)/+0400 (MSD)

Nehirler

Önemli nehirleri: * Volga Nehri * Kuma Nehri * Manych Nehri

Göller

Kalmukya Hazar Denizi kıyısında yer alır. Bundan başka Kalmukya sınırları içinde birkaç göl bulunur. Bunlar: * Manych-Gudilo Gölü * Sarpinskoye Gölü * Sostinskiye

Göller

i * Tsagan-Khak Gölü

Doğal Kaynaklar

Kalmıkya’nın doğal kaynakları arasında kömür, petrol ve doğal gaz sayılabilir.

İkilim

Kalmukya karasal iklime sahiptir. Yazları çok sıcak ve kuru, kışları ise soğuk ve kar yağışlıdır. * Ocak Ayı Sıcaklık Ortalaması: -7°C * Temmuz Ayı Sıcaklık Ortalaması: +24°C * Yıllık Ortalama Yağış: 170 mm (doğu bölgelerinde) - 400 mm (batı bölgelerinde) == Nüfus == 2002 istatistiklerine göre Kalmuklar nüfusun %53.3’nü oluşturmaktadır. Diğer gruplar Ruslar (33.6%), Darginler (7,295, ya da 2.5%), Çeçenler (5,979, ya da 2.0%), Kazaklar (5,011, ya da 1.7%), Türkler (3,124, ya da 1.1%), Ukraynalılar (2,505, ya da 0.9%), Avarlar (2,305, ya da 0.8%), Almanlar (1,643, ya da 0.6%). == Din == Halkın çoğunluğunu Tibet Budistleri ve Ortodoks Hıristiyanlar oluşturur. Ayrıca önemli miktarda da ateist bulunmaktadır. Kalmık disporası 1923'te Belgrad'da bir Budacı tapınağı kurmuş; ancak tapınak, savaşta yıkılmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Belgrad Kalmuklarının çoğu, Almanya ve ABD'ye göçer. Günümüzde Kalmuklar, dünyanın dört bir yanına dağılmış durumdadır. Kalmukların en yoğun yaşadığı Amerikan eyaleti olan New Jersey'de, bir Kalmuk Budist tapınağı bulunmaktadır. Kırgızistan’ın Karakol bölgesinde yaşayan "Sart Kalmuklar" ise Kırgız kültürüne uyum sağlayarak Müslümanlığa geçmişlerdir; Kırgızca konuşmaktadırlar. == Notlar == == Dış bağlantılar == * News Agency of the Republic of Kalmykia (also in Russian) * Kalmıkya Cumhuriyeti resimi sitesi (ayrıca Russian) * Official website of the Kalmyk diplomatic representation at the President of the Russian Federation (ayrıca Russian) * Official website of the Kalmyk State University * Ethnologue report on Kalmyk language * Forum of Kalmyk Internet Community * Web-Portal of the Interregional Not-for-Profit Organization "The Leaders of Kalmykia" * Mistaken Foreign Myths about Shambhala * The man who bought chess, The Observer 29 October 2006 * The Buddhist hordes of Kalmykia, The Guardian September 19, 2006 * Kalmyk Buddhist Temple in Belgrade (1929 - 1944) * Earth to Kalmykia, Come In Please The Economist December 18, 1997

Kaynaklar

Vikipedi

Kalmukya

Zaman Dilimi

Nehirler

Göller

Göller

Doğal Kaynaklar

İkilim

Kaynaklar

Kalmuklar

Medeniyetler Çatışması

Dağıstan

Kafkasya

Avrupa

Paris

çeçenistan

Kalmukya

Kalmukya Hakkında Detaylı Bilgi

Zaman Dilimi

Nehirler

Göller

Göller

Doğal Kaynaklar

İkilim

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Kalmuklar

Medeniyetler Çatışması

Dağıstan

Kafkasya

Avrupa

Paris

çeçenistan