Coğrafya

Kısaca: M. Ö. 3. yüzyılda Eratosthenes tarafından kullanılan Coğrafya, Eski Yunanca'da yer anlamına gelen Geo ile tarif etmek, betimlemek anlamına gelen Graphie sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Prof. Dr. Cemalettin ŞAHİN'e göre; Coğrafya, insanın içinde yaşadığı çevrenin doğal özelliklerini, insan-doğal çevre etkileşimini ve bu etkileşim sonucu insanın ortaya koyduğu beşeri ve ekonomik etkinlikleri ...devamı ☟

coğrafya
Coğrafya

<b>Dünya</b>

Genel görünüm
Dünya Genel görünüm
Coğrafya, insanlar ve yer (mekan) ile bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bir bilimdir. Yer ve insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Yeryüzündeki mekansal görünümler insana ve doğaya ilişkin çeşitli süreçlerden etkilendiği için jeoloji, meteoroloji, ekoloji, biyoloji, demografi, ekonomi, siyaset bilimi, sosyoloji, tarih gibi başka pek çok disiplinle ilişki içindedir. Coğrafi verilerin toplandığı başlıca kayıt harita olduğundan, topografya ve haritacılık da coğrafyanın sürekli yararlandığı alanlardır. Coğrafya sözcüğü Yunanca gaia (yer) ve gráphein (yazmak, betimlemek) sözcüklerinden türemiştir. Türkçesi Yerçizim sözcüğüdür. Gress ve Leinhart, coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak tanımlamaktadırlar.

* Birincisi bir yere eşsiz bir karakter kazandıran, yeryüzü üzerindeki özelliklerin dağılımıdır (örneğin dağlar, ırmaklar, denizler vb.).

* İkincisi, bazı şeylerin oldukları yerlerde ve zamanda neden ve nasıl meydana geldiğini anlamaktır (örneğin yanardağlar gibi).

* Üçüncüsü, meydana gelen olayların, diğer olaylarla ilgisi ve bağlantısıdır (örneğin yağmur ormanlarının tahribi).

* Sonuncusu, coğrafyanın haritalar ile bilgilerin ve düşüncelerin iletişimini sağlamasıdır.

Bu dört özellik birbiri ile çok çeşitli yollardan etkileşim içindedir. Bunlardan ilk üçü coğrafyanın dayanak ilkeleridir. Sonuncusu ise coğrafi araştırmalar sonucu elde edilen bilgilerin söylenişidir.

Coğrafyanın bu değişik yönleri arasındaki etkileşim, onu tanımlama amaçlı olarak kesin çizgilerle bölünmesini zorlaştırır. Coğrafi beceriler, yerler , fiziki, beşeri ve çevre coğrafyası biçiminde bir bölümleme, bunlardan bir veya iki alanın coğrafya eğitiminin çeşitli basamaklarında yer alması; öğrencinin çeşitli alanlar arasındaki ilişkiyi anlamasının engellenmesi şeklinde bir sonuç doğurabilir.

Coğrafya, bazı yeteneklerin gelişimini ve kavramların anlaşılmasını içerir. Bu kavram ve yetenekler ise fiziki çevre (ortam), beşeri çevre ve bunlar arasındaki ilişki ile ilgilidir.

Coğrafya'nın tarihi

Diğer bütün bilimler gibi coğrafya'da gereklilik sebebiyle ortaya çıkmıştır.Eski çağlarda Mısır uygarlığında verimli toprakların nerede olduğu ve nasıl kullanılacağı gibi konular ayrıca her yıl gerçekleşen sellerin sonuçlarını bulmak ve zararlarını en aza indirmek için coğrafyayı kullanmışlardır.Dönemin göçebe toplulukları ise su kaynaklarını, yerleşecekleri yerleri ve yolları bulabilmek için kolay haritalar yapmışlardır.

Eski Yunanlılar ise verimli alanların kıtlığından dolayı denizcilikle ilgilenmiş ve bu alanda coğrafyayı geliştirmişlerdir.Miletoslu Hekataios'un İÖ 500'de yazdığı kitabın ilk coğrafya yapıtı olduğu varsayılır.Ayrıca Klaudios Ptolemaios'un "Geographike hyphege-sis" kitabında harita yapım yöntemlerinden bahsetmiş ve bu alanda coğrafyaya büyük katkıda bulunmuştur. Eratosthenes, Surlu Marinus ve Ptolemaios da bugün kullandığımız paraleller ve meridyenlerden oluşan düzenin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.

Karakteristik olarak yayılmacı olan Roma İmparatorluğu döneminde coğrafya daha çok askeri amaçlar için kullanıldı ve geliştirildi. Coğrafi şartların savaş üzerindeki etkileri bağlamında yer ve hava incelemelerinde bulundular ayrıca haritacılıkta askeri alanda geliştirildi

İslam dünyasında ise Havkal'ın 10. yüzyılda yazdığı "el-Mesalik ve'l-Memalik" (Yollar ve Ülkeler), 9. yüzyılda Belhi'nin yazdığı "Suverü-l-Ekalim" (İklim Türleri), 10. yüzyılda Mesudi'nin yazdığı "el-Müru-çü'z-Zeheb" (Altın Çayırlar) ve 14. yüzyılda İbn Battuta'nın yazdığı "Tuhfetü'n-Nuzzarfi Garaibi'l-Emsar" adlı yapıtlar öne çıkmaktadır.Ayrıca İslam dünyası tarafından geliştirilen 360 dereceli düzen haritacılıkta hala kullanılmaktadır.

Pusulanın Avrupa'ya geçmesi sonucunda uzak diyarlara yolculuklar başladı ve yeryüzü hakkında daha geniş bilgiler edinildi. Kristof Kolomb, Vasco da Gama, Amerigo Vespucci, Cabot ve Macellan keşifleriyle haritalar zenginleşti.Anversli Abraham Ortelius 1570'te ilk yeryüzü atlasını yaptı.

1700'lü yıllardan sonra coğrafya yöntem ve biçim olarak daha bilimselleşti. Teleskop ve kronometrenin (süreölçer) bulunuşuyla coğrafi bilgilerin güvenilirliği ve hesapların kolaylığı sağlandı.

1800'lü yıllarda ise coğrafya doğabilimci Alexander von Humboldt Alman bilim adamı ile tarihçi Carl Ritter tarafından akademide ders olarak verilmeye başlandı.Humboldt'un "Cosmos" (Evren), Ritter'in "de Die Erdkunde" (Coğrafya) adlı yapıtlarında coğrafya bilgisini düzenli biçimde düzenlemeye çalışarak modern coğrafyanın dayanaklarını attılar.

A. von Humboldt fiziki coğrafyanın C. Ritter ise beşeri coğrafyanın kurucusu olarak kabul edilir.

Coğrafya ve diğer bilim dalları ile ilişkisi

Coğrafya yüzyıllarca haritacılık ve keşiflerle bir arada ele alındı. Bugün haritacılık hala coğrafya için büyük önem taşımasına karşın, ayrı bir disiplin oluşturur. Coğrafi keşiflerse artık sona ermiş, yeryüzünde bulunacak yer kalmamıştır. Günümüzde coğrafyanın yararlandığı başlıca yöntemler karmaşık istatistiksel çözümlemeler, matematiksel modeller, uydular ve elektronik aygıtlar aracılığıyla toplanan bilgilerin bilgisayarla değerlendirilip karşılaştınlması, nüfus sayımlan, sosyal araştırmalar, alan ve arşiv çalışmalarıdır.

Coğrafya'nın dalları

Coğrafya kendi içinde, Fiziki Coğrafya, Beşeri Coğrafya ve Ekonomik Coğrafya ve Bölgesel Coğrafya olmak üzere üç büyük dala ayrılır. Bu üç ana dal ise kendi içerisinde çeşitli alt dallara ayrılmaktadır. Bunlar;

FİZİKİ COĞRAFYA BEŞERİ VE EKONOMİK COĞRAFYA BÖLGESEL COĞRAFYA

Araştırma dalları

Başlıca iki araştırma dalı vardır, bunlar Fiziki coğrafya ve Beşeri coğrafya dır. Fiziki coğrafya yeryüzünün fiziksel özellikleri (yer, su, hava ve canlılar) ile ilgilenirken beşeri coğrafya bu fiziksel özelliklere göre şekillenmiş insan yaşayışı, ekonomisi gibi sosyal konularla ilgilenmektedir.

Coğrafi bilgi

Coğrafi Bilgi, bir coğrafi varlık hakkındaki bilgidir. Yersel bilgi türüdür. Bu bağlamda Yer mekansal bilgi olarak da adlandırılır. Coğrafi Bilgi, birbirleriyle bağlantılı üç ayrı bilgiden oluşur:

  • Coğrafi Konum Bilgisi: Konumsal Bilgi türüdür. Bu bağlamda Yer konumsal Bilgi olarak da adlandırılır. Coğrafi varlığın yeryuvarına ilişkin belli bir datum (referans sistemi) ve projeksiyon (izdüşüm) düzenindeki konum (koordinat) bilgisidir.
  • Öznitelik Bilgisi: Coğrafi varlığa ilişkin öznitelik ile öznitelik değeri bilgisidir.
  • Topolojik Bilgi: Matematik (Sayıbilim) biliminin bir alt dalı olan Topoloji bilimi esasları çerçevesinde; bir coğrafi varlığın, diğer coğrafi varlıklara göre komşuluk ilişkileri (sağında, solunda, başında, sonunda, vb.) hakkındaki bilgidir.


Coğrafi yer şekilleri



Coğrafi olaylar

Deprem, Sel, Lav, Fay hattı, Çığ, Toprak kayması, Tsunami, Yanardağ, Kaynaç, Erozyon, Yanardağ set gölü, Magma, Magmatik kayaçlar, Tortul kayaçlar

Yerleşim birimleri

Mahalle, Köy, Kasaba, Belde, Bucak, Semt, İlçe, İl, Ülke

İnsanoğlu tarafından yapılan coğrafya değişiklikleri

Tepe, Set, Baraj, Bent gölü, Kurutulmuş arazi, Sulama, Tarla, Çayır, Tünel, Bent, Köprü, Su Kemeri, Yol,Tünel, Tarım

Siyasi

Koridor, Anklav, Eksklav, Göç

Ayrıca Ülkeler -- Şehirler -- Coğrafya aşırılıkları -- Jeoloji -- Yerbilim maddelerine de bakınız.

coğrafya

Türkçe coğrafya kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. geography

coğrafya

yeryüzünü fiziksel, ekonomik, beşeri, siyasal yönlerden inceleyen bilim.
bir yeryüzü parçasını, bir bölgeyi, bir ülkeyi belirleyen, niteleyen, fiziksel, ekonomik, beşeri, siyasal gerçekliklerin tümü.

coğrafya

Türkçe coğrafya kelimesinin Fransızca karşılığı.
géographie [la]

coğrafya

Türkçe coğrafya kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Erdkunde, Geografie, Geographie

coğrafya

1 . Yeryüzünü fiziksel, ekonomik, beşerî, siyasal yönlerden inceleyen bilim.
2 . Bir yeryüzü parçasını, bir bölgeyi, bir ülkeyi belirleyen, niteleyen, fiziksel, ekonomik, beşerî, siyasal gerçekliklerin tümü:
"Süratli otomobiller artık şehrin coğrafyasını da, hüviyetini de değiştirdi."- A. Ş. Hisar.

coğrafya

Osmanlıca coğrafya kelimesinin Türkçe karşılığı.
Yeryüzünün şimdiki hâlini çeşitli cihetlerden inceleyen ilim. Bölümlerinden olan Fizikî Coğrafyada: Karalarla denizlerin durumları ve iklimleri;İktisadî Coğrafyada: Toprak mahsulleri, sanayi ve ticaret işleri;Siyasî Coğrafyada: Irk, dil, millet hususiyetleri ve devlet sınırları anlatılır.Bunlardan başka; hayvanat, nebâtât, ziraat, tarih, matematik gibi çeşitli mevzularla alâkalı coğrafya kolları da vardır.

safe toto - 3 hafta önce
Get $30 off when you buy apple products register here: 바카라 검증

Mike Rooney - 3 hafta önce
Thank you for posting such a great article! I found your website perfect for my needs. It contains wonderful and helpful posts. Keep up the good work!. Thank you for this wonderful Article! Wolves George Clooney Black Coat

SafeToto - 2 hafta önce
It's a game. Five dollars is free. Try it It's not an easy game ->-> 카지노사이트 .COM

safetoto - 1 hafta önce
It's a game. Five dollars is free. Try it It's not an easy game ->-> 카지노사이트 .COM

safetoto - 1 hafta önce
It's a game. Five dollars is free. Try it It's not an easy game ->-> 토토사이트 .COM

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

coğrafya Resimleri

Coğrafya
2 yıl önce

Coğrafya veya jeografi, beşerî (insanî) sistemleri ve yeryüzünü araştıran, bunlar arasındaki ilişkiyi neden-sonuç ve dağılış ilkesine bağlı olarak inceleyen...

Jeoloji, Ada, Alexander von Humboldt, Amerigo Vespucci, Baraj, Belde, Boğaz, Bucak, Burun, Buzdağı, Buzul, Coğrafi Keşifler, Anadolu, Fizik, Haritacılık, Arkeoloji
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
2 yıl önce

32.8555139°D / 39.9296528; 32.8555139 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (kısaca DTCF), Atatürk'ün adını koyduğu ve özel görev yüklediği...

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara Üniversitesi, Antropoloji, Arkeoloji, Atatürk, Coğrafya, Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatları, Felsefe, Halkbilim, Psikoloji
Fiziki coğrafya
2 yıl önce

Fiziki coğrafya (aynı zamanda jeosistemler ve fizyografi olarak da bilinir) coğrafyanın büyük alanlarından biridir. Fiziki coğrafya; insan coğrafyasının alanı...

Coğrafya, Fizik, Bilim, Bilimin dalları, Topoğrafya, Biyoloji, Dünya, Dağlar, Ovalar, Göller, Nehir, Tektonik, Deprem
Ekonomik Coğrafya
2 yıl önce

Ekonomik coğrafya (İktisadî coğrafya), ekonomi ve ticaret (üretim ve pazarlama) konularını inceleyen Beşeri coğrafya dalıdır. Ekonomik etkinliklerin mekan...

Kraliyet Coğrafya Topluluğu
6 yıl önce

Kraliyet Coğrafya Topluluğu (İngiliz Coğrafyacılar Kurumu ile) Kraliyet Coğrafya Kurumu (İngilizce: The Royal Geographical Society - RGS-IBG), coğrafya ile...

Birinci Türk Coğrafya Kongresi
2 yıl önce

Birinci Türk Coğrafya Kongresi, Türkiye'de coğrafya derslerinin müfredatı, coğrafya ders kitaplarının hazırlanması, coğrafi terimlerin belirlenmesi, Türkiye...

Birinci Türk Coğrafya Kongresi, 1941, 21 Haziran, Akdeniz Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Karadeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi, Türkiye, İç Anadolu Bölgesi
Siyasi Coğrafya
2 yıl önce

coğrafi olayları inceleyen beşeri coğrafya alt disiplinidir. Siyasi coğrafya, devletle yer arasındaki ilişkileri coğrafyanın temel çalışma prensiplerine göre...

Beşeri Coğrafya
2 yıl önce

Beşeri coğrafya (insan coğrafyası), coğrafi çevrenin insan yaşamına etkisi ve insanın mekanda yaptığı değişiklikleri inceleyen bir coğrafya anabilim dalıdır...